Wydarzenia Centrum Dokumentowania Zbrodni Rosyjskich w Ukrainie im. Rafała Lemkina - Instytut Pileckiego

Centrum Lemkina stale poszerza zakres środków służących rozpowszechnianiu relacji: stają się one kanwą działań o charakterze artystycznym. Na bazie wybranych ankiet zrealizowano czytanie performatywne pn. „Wojna i Pamięć”. W przypadku filmu „Teneta oraz instalacji „Okruchy nieosądzonych zbrodni” – oprócz zebranych relacji – wykorzystano również amatorskie zdjęcia i filmy nagrane przez świadków. W dokumencie „HerSons”, który opowiada o nielegalnych aresztowaniach, torturach i wywózkach cywilów na teren Rosji, zostały wykorzystane wywiady wideo z matkami, żonami i siostrami bezprawnie przetrzymywanych mężczyzn. Z kolei w spektaklu „Oswobodzeni” relacje ukraińskich ofiar zestawiono ze świadectwami żołnierzy Armii Andersa oraz cywilnych ofiar sowieckiego totalitaryzmu. Opowieści oddające grozę aktualnej wojny – tortury, bombardowanie, „przypadkową” śmierć wskutek ostrzału – przeplatane historiami o wywózkach, łagrach czy więzieniach NKWD, ukazują analogię pomiędzy polskim i ukraińskim doświadczeniem.

Jeśli uznamy, że zebrane świadectwa są głosem Ukrainy, to wszystkie działania Centrum Lemkina służą temu, aby ten głos usłyszeć, utrwalić, rozprzestrzenić, zrozumieć, a nade wszystko nie pozwolić na jego uciszenie.