Putinizm, czekizm, raszyzm – maski współczesnego totalitaryzmu? - Instytut Pileckiego

Kolekcje cyfrowe / Mediateka

Putinizm, czekizm, raszyzm – maski współczesnego totalitaryzmu?

Pierwsze spotkanie z cyklu „Cywilizacja na ławie oskarżonych. Niedokończone scenariusze XX wieku", organizowanego wspólnie z Filmoteką Narodową – Instytutem Audiowizualnym.

Celem spotkań jest przemyślenie społecznych, kulturowych i politycznych konsekwencji niepełnego rozrachunku z dwoma totalitarnymi systemami XX wieku: komunizmem i nazizmem. Jest to szczególnie ważne dzisiaj, w czasie trwającej wojny na Ukrainie.

Debatę prowadzi dr Mateusz Werner, a jego gośćmi są: Agnieszka Romaszewska-Guzy (Dyrektor Biełsat TV, wiceprezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich), Irena Lasota (prezes Instytutu na rzecz Demokracji w Europie Wschodniej) oraz Antoni Libera (pisarz, tłumacz, reżyser teatralny, krytyk literacki).


 

Mateusz Werner - polski filozof kultury, eseista, krytyk filmowy. Doktor nauk humanistycznych. Ukończył studia na Wydziale Polonistyki UW i w Szkole Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Junior Fellow wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku. Doktorat o nihilizmie i nowoczesności obronił w Instytucie Badań Literackich PAN. W latach 1998–2001 kurator Galerii Sztuki Filmowej w warszawskiej Zachęcie. Jednocześnie czynny jako krytyk filmowy w telewizji publicznej: w latach 1991–1995 stały recenzent w telewizyjnym „Seansie Filmowym” (TVP 2), a w latach 1995–1998 redaktor prowadzący tego programu. Wykładał gościnnie na filmoznawstwie w warszawskiej SWPS, w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej, oraz na polonistyce UW i w Instytucie Kultury UW. W latach 2001–2010 kurator programu filmowego w Instytucie Adama Mickiewicza. Od marca 2016 do kwietnia 2017 pełnił funkcję wicedyrektora Narodowego Centrum Kultury ds. badań i strategii kultury. Redaktor kwartalnika „Kronos”. Obecnie adiunkt na Wydziale Nauk Humanistycznych UKSW. Od lutego 2021 r. redaktor naczelny miesięcznika „Twórczość”. Odznaczony przez prezydenta Andrzeja Dudę postanowieniem z dnia 28 września 2018 r. brązowym Krzyżem Zasługi w uznaniu działalności na rzecz rozwoju nauki.

Agnieszka Romaszewska – Guzy - polska dziennikarka prasowa i telewizyjna, dyrektor Biełsat TV, od 2011 wiceprezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Po wprowadzeniu stanu wojennego została internowana na pięć miesięcy. Do 1989 współpracowała z ruchem opozycyjnym, uczestniczyła m.in. w Ruchu Wolność i Pokój. W 1987 ukończyła studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Była rzecznikiem Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego Niezależnego Zrzeszenia Studentów, a potem członkiem Krajowej Komisji Rewizyjnej NZS.  Odbyła staż dziennikarski  w „The Washington Times”, „The Washington Post” i w tygodniku „The New Republic”. Od 1991 pracowała w „Życiu Warszawy”. W 1992 została zatrudniona w Telewizji Polskiej, była szefem reporterów i zastępcą szefa Wiadomości TVP.  Nakręciła sześć reportaży i filmów dokumentalnych, m.in. W cieniu KGB, Misjonarze, Towarzysze i przyjaciele, Cudza ojczyzna. Do 2005 była reporterem międzynarodowym (m.in. na Białorusi i Ukrainie). Za swoją działalność dziennikarską została przez władze białoruskie wydalona z Białorusi z wieloletnim zakazem wjazdu do kraju. Wiceprezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich w kadencji 2011–2014 i ponownie w kadencji 2014–2017. W 2007 odznaczona przez Pezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2017 odznaczona przez Prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Wolności i Solidarności.

Irena Lasota - polska filozof, publicystka, wydawca, działacz społeczny i polityczny, Prezes  Instytutu na rzecz Demokracji w Europie Wschodniej. Jest komentatorem polskich i amerykańskich spraw bieżących i pozostaje silnym zwolennikiem wolności słowa i demokratycznych instytucji. W latach 1962–1968 Lasota studiowała filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Między 1966 a 1967 uczestniczyła w polemikach na forum otwartych spotkań Związek Młodzieży Socjalistycznej. W tym samym czasie podjęła współpracę z Antonim Zambrowskim i udzielała mu wsparcia w dystrybucji nielegalnych publikacji, np. tłumaczeń zakazanych utworów politologicznych. W 1967 i w następnych latach, opracowywała i kolportowała na Uniwersytecie Warszawskim polityczne oświadczenia. Pracowała jako asystentka redaktora w wydawnictwie „Wiedza Powszechna”. Od stycznia 1968 uczestniczyła w działaniach, które skutkowały w Polsce kryzysem marcowym i falą protestów studenckich. Od czasu upadku komunizmu w Europie Wschodniej po 1989 koncentrowała się na pomocy finansowej i organizacyjnej na rzecz niezależnych inicjatyw w byłym Związku Sowieckim. W 1992 otworzyła fundację IDEE w Polsce.

Antoni Libera - polski pisarz, tłumacz, reżyser teatralny, krytyk literacki, znawca twórczości Samuela Becketta. Kawaler Orderu Orła Białego. W 1972 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, w 1984 doktoryzował się w Polskiej Akademii Nauk. Był współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników (KOR) i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” (KSS „KOR”). W latach 1988–1993 współredagował czasopismo „Puls”, a w latach 1996–2001 był kierownikiem literackim w Teatrze Dramatycznym w Warszawie. Jest członkiem PEN Clubu i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz amerykańskiego Samuel Beckett Society. Przełożył i wydał wszystkie dzieła dramatyczne Samuela Becketta, część jego utworów prozą oraz eseje i wiersze. Za przekład jego książki „Molloy i cztery nowele” został uhonorowany Nagrodą „Literatury na Świecie” w 2005. W 2011 odznaczony przez prezydenta Bronisława Komorowskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2010 wyróżniony Srebrnym, a w 2018 odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2016 minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński uhonorował go Doroczną Nagrodą MKiDN w kategorii teatr. W 2018 odebrał z rąk premiera Mateusza Morawieckiego Nagrodę im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W 2022, w uznaniu znamienitych zasług dla kultury polskiej, za wybitne dokonania w pracy literackiej, w szczególności za osiągnięcia translatorskie oraz dialog z europejskim dziedzictwem kulturowym, za działalność w obronie wolności słowa w PRL i zaangażowanie na rzecz suwerennej Rzeczypospolitej, prezydent Andrzej Duda odznaczył go Orderem Orła Białego.

Zobacz także