Świadkowie Epoki - Instytut Pileckiego
Od 2018 roku rejestrujemy wspomnienia osób, które przeżyły II wojnę światową, a także tych, które pamiętają czasy powojenne. Stworzone przez nas archiwum historii mówionej zawiera już prawie 800 nagrań - to kilkadziesiąt tysięcy godzin wspomnień. Ich fragmenty znajdą Państwo poniżej oraz na kanale YouTube – Świadkowie Epoki.
O swoich przeżyciach opowiadają żołnierze wszystkich frontów, cywile, więźniowie polityczni, obozów koncentracyjnych, pracy przymusowej, łagrów. Świadkowie zbrodni z pobudek nacjonalistycznych i zbrodni wojennych. Sprawiedliwi i Ocaleni. Obywatele polscy, Polacy o innej przynależności państwowej, obywatele innych krajów. Wśród wspomnień z czasów powojennych znajdują się m.in. relacje o działaniach NKWD, zatrzymaniach przez służby bezpieczeństwa, stanie wojennym. O działalności Solidarności opowiadają jej członkowie, o strajkach robotniczych – ich uczestnicy.
Liczba świadectw: 64
- Konrad Bieliński
Świadkowie Epoki
Konrad Bieliński
Konrad Bieliński (ur. 1949 w Warszawie), matematyk i informatyk, członek Komitetu Obrony Robotników, mąż Ewy Kulik-Bielińskiej. Opowiada o początkach swojej działalności w opozycji antykomunistycznej w marcu 1968.
#opozycja w PRL#zbrodnie komunistyczne - Zygmunt Bizior
Świadkowie Epoki
Zygmunt Bizior
Zygmunt Bizior (ur. 1949 r.), syn Stanisława Biziora (ps. "Eam"). Opowiada o swoim ojcu, żołnierzu II Inspektoratu Zamojskiego Armii Krajowej, działającym także w organizacji Wolność i Niezawisłość.
#zbrodnie komunistyczne#podziemie_niepodległościowe - Marian Breńda
Świadkowie Epoki
Marian Breńda
Marian Tadeusz Breńda (ur. 1931), opowiada o historii pomocy, jakiej młodej dziewczynie żydowskiej Marii Glickman udzieliła rodzina Gortatów z Czerwińska.
#zbrodnie_niemieckie#getto#pomoc_w_czasie_II_WŚ#okupacja#ratowanie_Żydów#Zagłada_Żydów - Hanna Chmielecka
Świadkowie Epoki
Hanna Chmielecka
Hanna Chmielecka, córka Heleny Chmieleckiej. Opowiada o swojej mamie, która w 1942 zdecydowała się przyjąć pod swój dach młodą Żydówkę Dorę Frankenberg z Radziejowa.
#dzieci#obozy_koncentracyjne#deportacje_zesłanie#zbrodnie_niemieckie#pomoc_w_czasie_II_WŚ#okupacja#ratowanie_Żydów#Zagłada_Żydów - Alina Dąbrowska cz. 3.
Świadkowie Epoki
Alina Dąbrowska cz. 3.
Alina Dąbrowska (ur. 1923 roku) opowiada o czasie, w którym byłą więźniarką Auschwitz.
#obozy_koncentracyjne#zbrodnie_niemieckie#okupacja#Zagłada_Żydów - Alina Dąbrowska cz.1.
Świadkowie Epoki
Alina Dąbrowska cz.1.
Alina Dąbrowska (ur. 1923) w czasie wojny działała w konspiracji. Do Szarych Szeregów trafiła dzięki bratu, Zenonowi Bartoszkowi ps. Piła, który nadzorował działalność żeńskiej grupy w Pabianicach.
#zbrodnie_niemieckie#okupacja#konspiracja - Alina Dąbrowska cz.2.
Świadkowie Epoki
Alina Dąbrowska cz.2.
Alina Dąbrowska (ur. 1923 roku) opowiada o pobycie w więzieniu w Łodzi.
#zbrodnie_niemieckie#okupacja#więzienia#konspiracja - Krzesimir Dębski
Świadkowie Epoki
Krzesimir Dębski
Krzesimir Dębski (ur. 1953 w Wałbrzychu), wybitny polski kompozytor, muzyk i dyrygent.
#okupacja#Wołyń_UPA - Polikarp Duda
Świadkowie Epoki
Polikarp Duda
Polikarp Duda (ur. 1925), we wrześniu 1939 mieszkał w Łapach koło Białegostoku.
#deportacje_zesłanie#okupacja#zbrodnie_sowieckie#gułag - Maria Dwurzyńska-Grzegrzółka
Świadkowie Epoki
Maria Dwurzyńska-Grzegrzółka
Maria Dwurzyńska-Grzegrzółka (ur. 1931 r. w Mszczonowie). Jej mama prowadziła sklep żelazny, pomagała ludności żydowskiej.
#zbrodnie_niemieckie#pomoc_w_czasie_II_WŚ#okupacja#ratowanie_Żydów - Jan Dziewulak
Świadkowie Epoki
Jan Dziewulak
Jan Dziewulak (ur. 1923) syn legionisty, deportowany w lutym 1940 roku do Kazachstanu. Jako żołnierz I Dywizji im. Tadeusza Kościuszki brał udział w bitwie pod Lenino.
#deportacje_zesłanie#polskie_siły_zbrojne#zbrodnie_sowieckie - Bogdan Eubich
Świadkowie Epoki
Bogdan Eubich
Mjr Bogdan Eubich (ur. 1927 w Kielcach), żołnierz Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych.
#zbrodnie_niemieckie#okupacja#konspiracja - Alicja Fojcik
Świadkowie Epoki
Alicja Fojcik
Alicja Fojcik z domu Stachurska (ur. 1929 w Kielcach), córka Stefana i Anieli. Jej rodzina od 1939 działała w ZWZ-AK, za co zostali aresztowani 6 kwietnia 1944.
#obozy_koncentracyjne#deportacje_zesłanie#zbrodnie_niemieckie#okupacja#konspiracja - Izabela Galicka
Świadkowie Epoki
Izabela Galicka
Izabella Karolina Galicka z domu Mikulska (ur. 1931 w Warszawie), córka znanego psychiatry Karola Mikulskiego, który zdecydował się popełnić samobójstwo aby uniknąć współpracy z Niemcami.
#zbrodnie_niemieckie#kampania_wrześniowa#okupacja#zbrodnie_sowieckie#Katyń - Wanda Grabowska
Świadkowie Epoki
Wanda Grabowska
Wanda Grabowska (ur. 1924 roku) była świadkiem rzezi wołyńskiej.
#zbrodnie_niemieckie#okupacja#Wołyń_UPA - Anna Grygiel-Huryn
Świadkowie Epoki
Anna Grygiel-Huryn
Anna Grygiel-Huryn (ur. 1942 r. w getcie w Zakliczynie), uratowana przez rodzinę Jaroszów, którzy przez prawie dwa lata ukrywali ją w swojej piwnicy.
#dzieci#zbrodnie_niemieckie#getto#pomoc_w_czasie_II_WŚ#ratowanie_Żydów - Teresa Gwara
Świadkowie Epoki
Teresa Gwara
Teresa Gwara z domu Chołocińska, jej ojciec jako oficer rezerwy został aresztowany przez Sowietów, trafił do obozu w Starobielsku i zginął w Charkowie.
#kampania_wrześniowa#okupacja#zbrodnie_sowieckie#Katyń - Jan Hadam
Świadkowie Epoki
Jan Hadam
Jan Hadam (ur. 1943 r. w Szperówce koło Szczebrzeszyna), syn Jana Hadama „Agresta”. Opowiada o swoim ojcu, żołnierzu Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej oraz działaczu podziemia antykomunistycznego
#zbrodnie komunistyczne#podziemie_niepodległościowe - Jerzy Hoffman
Świadkowie Epoki
Jerzy Hoffman
Jerzy Hoffman (ur. 1932 w Krakowie), reżyser filmowy. Latem 1940 roku został wywieziony na Syberię, trafił do łagru nad rzeką Ob. Do Polski udało mu się wrócić dopiero po wojnie w 1945 roku.
#dzieci#deportacje_zesłanie#okupacja#polskie_siły_zbrojne#zbrodnie_sowieckie#gułag - Aleksandra Janas
Świadkowie Epoki
Aleksandra Janas
Aleksandra Janas z domu Dzierżak (ur. 1933), opowiada o okupacji niemieckiej i wejściu Armii Czerwonej w Chmielniku koło Rzeszowa.
#zbrodnie_niemieckie#okupacja#zbrodnie_sowieckie#konspiracja - Kazimiera Jarosz
Świadkowie Epoki
Kazimiera Jarosz
Kazimiera Jarosz, żona Józefa Jarosza, „Sprawiedliwego wśród Narodów Świata”. Opowiada o działalności swojego męża i teściów, którzy ukrywali kilkunastu Żydów w Stańkowej koło Nowego Sącza.
#zbrodnie_niemieckie#pomoc_w_czasie_II_WŚ#ratowanie_Żydów#Zagłada_Żydów#Sprawiedliwi - Józef Jarosz
Świadkowie Epoki
Józef Jarosz
Józef Jarosz (ur. 1931 w Stańkowej), odznaczony medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” przez Instytut Yad Vashem oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
#zbrodnie_niemieckie#pomoc_w_czasie_II_WŚ#ratowanie_Żydów#Sprawiedliwi - Irena Jaszczuk
Świadkowie Epoki
Irena Jaszczuk
Irena Jaszczuk (ur. 1926 r. na wsi pod Sochaczewem), więźniarka obozów koncentracyjnych w Auschwitz i Bergen-Belsen.
#obozy_koncentracyjne#deportacje_zesłanie#obozy_zagłady#zbrodnie_niemieckie - Lena Kielar
Świadkowie Epoki
Lena Kielar
Leonarda (Lena) Kielar z domu Marciniak (ur. 1926 r. w Kowlu), córka legionisty i oficera przedwojennej "Dwójki", wdowa po więźniu Auschwitz i pisarzu Wiesławie Kielarze.
#obozy_koncentracyjne#deportacje_zesłanie#roboty_przymusowe#zbrodnie_niemieckie#zbrodnie_sowieckie - Irena Koźlicka
Świadkowie Epoki
Irena Koźlicka
Irena Koźlicka (ur. 1935 w Poluchnie na Wołyniu). Wspomina sielskie dzieciństwo na Wołyniu i tragiczne lato 1943 roku.
#pomoc_w_czasie_II_WŚ#okupacja#Wołyń_UPA - Wiesław Krawczykowski
Świadkowie Epoki
Wiesław Krawczykowski
Wiesław Krawczykowski (ur. 1928 r. w Warszawie), opowiada o swojej działalności w Szarych Szeregach, o 25 dniach Powstania Warszawskiego oraz deportacji do KL Mauthausen.
#obozy_koncentracyjne#deportacje_zesłanie#zbrodnie_niemieckie#okupacja#konspiracja#Powstanie_Warszawskie - Krzysztof Krogulec
Świadkowie Epoki
Krzysztof Krogulec
Krzysztof Krogulec (ur. 1958 w Kielcach), syn Władysława Krogulca, który jako jeden z nielicznych przeżył krwawą pacyfikację Michniowa w dniach 12-13 lipca 1943 r.
#dzieci#zbrodnie_niemieckie#okupacja#konspiracja - Antoni Kruszewski
Świadkowie Epoki
Antoni Kruszewski
Zbigniew Antoni Kruszewski (ur. 1928 w Warszawie), politolog, profesor University of Texas w El Paso.
#zbrodnie_niemieckie#okupacja#Powstanie_Warszawskie - Tomasz Krzyżanowski
Świadkowie Epoki
Tomasz Krzyżanowski
Tomasz Krzyżanowski (ur. 1957 w Krakowie, zm. 2019), pochodził z rodziny o głębokiej wierze i poglądach antykomunistycznych. W trzeciej klasie liceum uczestniczył w czarnym marszu po tragicznej śmierci Stanisława Pyjasa.
#opozycja w PRL#zbrodnie komunistyczne#Solidarność - Wojciech Kuropieska
Świadkowie Epoki
Wojciech Kuropieska
Wojciech Kuropieska (ur. 1933 r.). W mieszkaniu jego matki podczas okupacji niemieckiej schronienie znalazło łącznie ok. 30 Żydów.
#zbrodnie_niemieckie#pomoc_w_czasie_II_WŚ#okupacja#ratowanie_Żydów - Romuald Malinowski
Świadkowie Epoki
Romuald Malinowski
Romuald Malinowski (ur. 1929 roku), żołnierz AK, walczył w Powstaniu Warszawskim w Batalionie „Kiliński”. Wspomina epizody z Powstania, w których cudem udało mu się przeżyć.
#zbrodnie_niemieckie#Powstanie_Warszawskie - Olga Morawska
Świadkowie Epoki
Olga Morawska
Olga Morawska z domu Koss (ur. 1930 roku w Krakowie. Od 1943 roku przebywała z internowanym ojcem na Węgrzech, gdzie uczęszczała do polskiej szkoły.
#zbrodnie_niemieckie#pomoc_w_czasie_II_WŚ#inne - Marian Musioł
Świadkowie Epoki
Marian Musioł
Marian Musioł (ur. 1966 w Rydułtowach), mieszka w Czernicy. Opowiada o wojennych losach swojego ojca, który został wcielony do Wehrmachtu.
#zbrodnie_niemieckie#polskie_siły_zbrojne - Anna Naczke
Świadkowie Epoki
Anna Naczke
Anna Naczke (ur. 1929 w Mścibowie), córka Aleksandra Morżały, policjanta z Wołkowyska.
#deportacje_zesłanie#zbrodnie_sowieckie#gułag#Katyń - Teresa Nosarzewska
Świadkowie Epoki
Teresa Nosarzewska
Teresa Nosarzewska z domu Sienkowska (ur. 1934 r. w Miastkowie koło Łomży). Opowiada o trudnych warunkach życia w mieście Barnauł nad rzeką Ob, gdzie została zesłana z rodziną. Wróciła do Polski z Armią Berlinga, reszta rodziny przyjechała na początku 1946
#deportacje_zesłanie#zbrodnie_sowieckie - Grażyna Teresa Olton
Świadkowie Epoki
Grażyna Teresa Olton
Wnuczka Leona i Marianny Lubkiewiczów, opowiada historię swoich dziadków, którzy zostali zamordowani przez Niemców za dostarczanie chleba potrzebującym Żydom.
#zbrodnie_niemieckie#pomoc_w_czasie_II_WŚ#ratowanie_Żydów#Zagłada_Żydów#Sprawiedliwi - Andrzej Paszkiewicz
Świadkowie Epoki
Andrzej Paszkiewicz
Andrzej Paszkiewicz (ur. 1941 w więzieniu w Kielcach), jego rodzice zostali aresztowani 10 lutego 1941 za działalność w ZWZ.
#obozy_koncentracyjne#deportacje_zesłanie#zbrodnie_niemieckie#okupacja#konspiracja - Brunon Piekarski cz. 2.
Świadkowie Epoki
Brunon Piekarski cz. 2.
Brunon Piekarski (ur. 1929), członek Ruchu Oporu Armii Krajowej i organizacji Armia Podziemna na terenie Wolbromia. Został aresztowany przez UBP w 1945 roku. Opowiada o trudnościach na jakie napotykał po wyjściu z więzienia.
#zbrodnie komunistyczne - Brunon Piekarski cz. 3.
Świadkowie Epoki
Brunon Piekarski cz. 3.
Brunon Piekarski (ur. 1929 roku), członek Ruchu Oporu Armii Krajowej i organizacji Armia Podziemna na terenie Wolbromia, aresztowany aresztowany po raz drugi w 1950 roku, został skazany na 8 lat więzienia.
#zbrodnie komunistyczne#więzienia#podziemie_niepodległościowe - Brunon Piekarski cz.1.
Świadkowie Epoki
Brunon Piekarski cz.1.
Brunon Piekarski (ur. 1929 roku), członek Ruchu Oporu Armii Krajowej i organizacji Armia Podziemna na terenie Wolbromia, aresztowany przez UBP w 1945 roku.
#zbrodnie komunistyczne#więzienia - Andrzej Pilecki
Świadkowie Epoki
Andrzej Pilecki
Andrzej Pilecki (ur. 1932 w Wilnie), syn rotmistrza Witolda Pileckiego. Opowiada o swoich rodzicach i beztroskim dzieciństwie w majątku Sukurcze koło Lidy.
#zbrodnie komunistyczne#zbrodnie_niemieckie#kampania_wrześniowa#okupacja - Leszek Polkowski
Świadkowie Epoki
Leszek Polkowski
Leszek Mieczysław Polkowski (ur. 1928 r. w Warszawie), więzień obozów koncentracyjnych w Mauthausen i Ebensee. Był członkiem Szarych Szeregów w Aninie, 2 sierpnia 1944 r. został wzięty do niewoli niemieckiej.
#obozy_koncentracyjne#deportacje_zesłanie#roboty_przymusowe#zbrodnie_niemieckie#okupacja#konspiracja#Powstanie_Warszawskie - Zofia i Jerzy Przeździakowie
Świadkowie Epoki
Zofia i Jerzy Przeździakowie
Zofia oraz jej mąż Jerzy Przeździakowie opowiadają o Henryce Obermiller , mamie p. Zofii, Sprawiedliwej wśród Narodów Świata (1981), która pomagała ludności żydowskiej w czasie niemieckiej okupacji.
#zbrodnie_niemieckie#getto#pomoc_w_czasie_II_WŚ#okupacja#ratowanie_Żydów#Zagłada_Żydów#Sprawiedliwi#konspiracja - Robert Rogalski
Świadkowie Epoki
Robert Rogalski
#zbrodnie_niemieckie#okupacja#więzienia#zbrodnie_sowieckie - François Rosset
Świadkowie Epoki
François Rosset
François Rosset (ur. 1958 w Genewie), profesor literatury francuskiej, wnuk pisarki Zofii Kossak-Szczuckiej, która za działalność w czasie wojny została wpisana na listę "Sprawiedliwych wśród Narodów Świata".
#zbrodnie komunistyczne#Sprawiedliwi