„Sumienia nie da się zdelegalizować”. Głos w sprawie likwidacji Stowarzyszenia „Memoriał” - Instytut Pileckiego
„Sumienia nie da się zdelegalizować”. Głos w sprawie likwidacji Stowarzyszenia „Memoriał”
Publikujemy oświadczenie w sprawie decyzji Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej z 28 grudnia 2021 roku o delegalizacji Międzynarodowego Stowarzyszenia Historyczno-Oświatowego, Dobroczynnego i Obrony Praw Człowieka „Memoriał”.
Suwałki, 17.01.2022 r.
„Sumienia nie da się zdelegalizować”. Głos w sprawie likwidacji Stowarzyszenia „Memoriał”
Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej 28 grudnia przychylił się do wniosku rosyjskiej Prokuratury Generalnej i wydał wyrok nakazujący likwidację Międzynarodowego Stowarzyszenia „Memoriał”. To wielki cios dla walki o pamięć o milionach ofiar komunistycznego terroru na obszarze byłego Związku Sowieckiego oraz innych krajów Europy Środkowej i Wschodniej – w tym o ofiarach Obławy Augustowskiej.
„Memoriał” od chwili powołania w 1989 r. walczy o prawdę historyczną – prawdę opartą na rzetelnej analizie dokumentów, zwłaszcza tych przechowywanych w rosyjskich archiwach, do których dostęp jest utrudniony, a w wielu przypadkach niemożliwy. Do zasług historyków związanych z „Memoriałem” należy m.in. odnalezienie notatki Ławrientija Berii z 5 marca 1940 r. zatwierdzającej realizację Zbrodni Katyńskiej oraz dokumentów dotyczących przebiegu Operacji Polskiej w ZSRS w latach 1937-1938, a także opracowanie monumentalnej Bazy Ofiar Terroru Politycznego w ZSRR, obejmującej ponad 3 mln osób, w tym setki tysięcy Polaków represjonowanych przez reżim sowiecki.
To właśnie historycy z „Memoriału” odnaleźli i opublikowali szereg kluczowych dokumentów na temat przebiegu i skutków Obławy Augustowskiej – największej zbrodni popełnionej na Polakach po II wojnie światowej. Wśród tych dokumentów jest ujawniona w 2011 r. sowiecka depesza z 21 lipca 1945 r., która potwierdza że osoby pojmane w Puszczy Augustowskiej w lipcu 1945 r., zostały rozstrzelane przez sowiecki aparat represji w nieznanym do dzisiaj miejscu. Potwierdziły się wówczas przypuszczenia rodzin ofiar Obławy Augustowskiej, że ich bliscy zostali brutalnie zamordowani.
Wiemy, że rosyjskie archiwa wciąż kryją nieodtajnione dokumenty, które mogą pomóc odpowiedzieć na nurtujące nas pytania, przede wszystkim o lokalizację dołów śmierci, w których spoczywają szczątki ofiar Obławy Augustowskiej. Aby wreszcie po latach mogły zostać odnalezione, zidentyfikowane i godnie pochowane. Jesteśmy przekonani, że wszystkie dokumenty zostaną kiedyś ujawnione, a prawda o zbrodniach komunistycznych ujrzy światło dzienne. Dlatego decyzja o likwidacji Stowarzyszenia „Memoriał” – jednego z ostatnich strażników tej prawdy w Rosji – budzi nasz głęboki sprzeciw.
Przekazujemy wyrazy uznania i wsparcia „Memoriałowi” – wszystkim jego członkom, aktywistom i przyjaciołom. Solidaryzujemy się z represjonowanymi rosyjskimi historykami, archiwistami i działaczami na rzecz praw człowieka. Dziękujemy za Waszą dotychczasową, wytrwałą pracę i deklarujemy gotowość wsparcia wszelkich działań na rzecz prawdy historycznej i pamięci o ofiarach zbrodni komunistycznych w XX wieku.
„Memoriał” jest „sumieniem Rosji” – a sumienia nie da się zdelegalizować.
Inicjatorzy:
Magdalena Gawin, Dyrektor Instytutu Pileckiego
Danuta Gregorowicz, Prezes Związku Sybiraków – Oddział w Augustowie
Danuta Kaszlej, Prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie
Zbigniew Kaszlej, Prezes Koła Augustów Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej
ks. Stanisław Wysocki, Prezes Związku Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej
Podpisali:
dr Wojciech Kozłowski, Zastępca Dyrektora Instytutu Pileckiego
Bogna Janke, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP
Andrew Bremberg, prezes Fundacji Ofiar Komunizmu (VOC), były ambasador USA przy ONZ w Genewie
James Bartholomew, Dyrektor Museum of Communist Terror
David Satter, Fundacja Pamięci Ofiar Komunizmu (VOC)
prof. Ewa Thompson, Uniwersytet Rice’a
prof. Wojciech Śleszyński, Dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku
prof. Małgorzata Dajnowicz, Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków
prof. Claudia Weber, Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą
prof. Richard Butterwick-Pawlikowski, University College London
prof. Tadeusz Rutkowski, Uniwersytet Warszawski
prof. Patrycja Grzebyk, Uniwersytet Warszawski
prof. Maciej Urbanowski, Uniwersytet Jagielloński
prof. Grzegorz Berendt, Instytut Historii Uniwersytetu Gdańskiego
prof. Zbigniew Stawrowski, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
prof. Paweł Kaczorowski, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
prof. Wojciech Fałkowski, Uniwersytet Warszawski
prof. Marek A. Cichocki, Collegium Civitas
prof. Małgorzata Gmurczyk-Wrońska, Instytut Historii PAN
prof. Mariusz Wołos, Instytut Historii PAN, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
prof. Włodzimierz Bolecki, Instytut Badań Literackich PAN
prof. Marek Kornat, Instytut Historii PAN
prof. Maciej Janowski, Instytut Historii PAN
prof. Piotr Madajczyk, Instytut Studiów Politycznych PAN
prof. Paweł Skibiński, Uniwersytet Warszawski
prof. Jakub Wojtkowiak, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
prof. Grzegorz Kucharczyk, Instytut Historii PAN, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
prof. Andrzej Zawistowski, Szkoła Główna Handlowa, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
prof. Witold Stankowski, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
prof. Roger Moorhouse, University of London
prof. Piotr Nowak, Uniwersytet w Białymstoku, Kwartalnik "Kronos"
prof. Piotr Kulicki, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
dr Elizabeth Edwards Spalding, Fundacja Pamięci Ofiar Komunizmu (VOC)
dr Oktawian Kuc
dr Filip Doroszewski, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
dr Maciej Pieczyński, Instytut Literatury i Nowych Mediów Uniwersytetu Szczecińskiego, tygodnik „Do Rzeczy”
dr Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej
dr Maciej Wyrwa, Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia
dr Marcin Zwolski, Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku
dr Tomasz Danilecki, Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku
dr Wojciech Stanisławski, Muzeum Historii Polski
dr Dmitrij Panto, Muzeum II Wojny Światowej
dr Paweł Ukielski, Wicedyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego
dr Jerzy Brzozowski, Dyrektor Muzeum Okręgowego w Suwałkach
dr Adolf Juzwenko, Dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
dr Łukasz Michalski, Dyrektor Państwowego Instytutu Wydawniczego
dr Radosław Wiśniewski, Muzeum Pogranicza w Działdowie
dr Dariusz Karłowicz, Teologia Polityczna
dr Mikołaj Mirowski, redaktor naczelny kwartalnika „Pleograf”, FINA
dr Joanna Kurczab, Instytut Nauk Prawnych PAN
dr Mikołaj Getka-Kenig, Instytut Historii Nauki PAN
dr Wojciech Łysek, Instytut Studiów Politycznych PAN
Tomasz Stefanek, Pełnomocnik Dyrektora ds. Programowych w Instytucie Pileckiego
dr Martyna Rusiniak-Karwat, Instytut Studiów Politycznych PAN, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr Dorota Sadowska, Uniwersytet Warszawski
dr Krystian Wiciarz, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr Agnieszka Konik, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr Jerzy Rohoziński, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr Marcin Panecki, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr Bartłomiej Kapica, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr Anna Ciałowicz, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr Mateusz Werner, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr Barbara Świtalska-Starzeńska, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr John Cornell, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr Dominika Uczkiewicz, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr Mariola Serafin, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
dr Anna Stróż-Pawłowska, Instytut Pileckiego
Bartosz Gralicki, Pełnomocnik Dyrektora Instytutu Pileckiego ds. upamiętnienia Obławy Augustowskiej (Instytut Pileckiego)
Halina Matvijenko, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
Emilia Dziewiecka, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego
Albert Stankowski, Dyrektor Muzeum Getta Warszawskiego
Robert Kostro, Dyrektor Muzeum Historii Polski
Barbara Schabowska, Dyrektor Instytutu Adama Mickiewicza
Artur Hofman, Prezes Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce
Tadeusz Radziwonowicz, Dyrektor Archiwum Państwowego w Suwałkach
Ewa Sznejder, Dyrektor Muzeum Przyrody w Drozdowie
Katarzyna Meissner, Dyrektor Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca
Barbara Bojaryn-Kazberuk, Dyrektor Podlaskiego Instytutu Kultury
Katarzyna Ziętal, Dyrektor Centrum Archiwistyki Społecznej
Małgorzata Pankowska-Dowgiało, Centrum Archiwistyki Społecznej
Piotr Legutko, redaktor naczelny TVP Historia
Dariusz Jaworski, Dyrektor Instytutu Książki
Zbigniew Gluza, prezes Ośrodka KARTA
Natalia Krzywicka, Instytut Pamięci Narodowej
Alina Nowobilska, Instytut Pileckiego
Monika Maniewska, Instytut Pileckiego
Olga Lebedeva, Instytut Pileckiego
Anna Łozińska, Instytut Pileckiego
Krzysztof Wiśniewski, Instytut Pileckiego
Bartłomiej Zygmunt, Instytut Pileckiego
Jakub Fornalczyk, Instytut Pileckiego
Kamila Sachnowska, Instytut Pileckiego
Paulina Wiśniewska, Instytut Pileckiego
Weronika Dorociak, Instytut Pileckiego
Iwona Jabłońska, Instytut Pileckiego
Agnieszka Kleczkowska, Politechnika Łódzka
Adam Zawadzki, Prezes Fundacji „Dziękujemy za Wolność”
Małgorzata Gorczewska, Wiceprezeska Fundacji Wolność i Pokój
Dariusz Zalewski, Wiceprezes Fundacji Wolność i Pokój
Henryka Rzepecka, Stowarzyszenie Pamięci Zesłańców Sybiru
Marek Krukowski, Przewodniczący Rady Fundacji Wolność i Pokój
Witold Kowalewski, Starosta Suwalski
Artur Łuniewski, Wicestarosta Suwalski
Mirosław Karolczuk, Burmistrz Miasta Augustowa
Alicja Dobrowolska, Przewodnicząca Rady Miejskiej w Augustowie
Andrzej Matusiewicz, Suwalski Słownik Biograficzny
Krzysztof Kosior, prawnuk Witolda Pileckiego
Tomasz Wróblewski, dziennikarz
Piotr Semka, dziennikarz
Piotr Gursztyn, dziennikarz
Magdalena Łysiak, dziennikarka
Bronisław Wildstein, dziennikarz
Dawid Wildstein, dziennikarz
Filip Memches, dziennikarz
Callum Wall
Ryszard Waszkiewicz
Katarzyna Szatkowska
Urszula Mozol
Wojciech Stankiewicz
Wojciech Zagrajek
Jan Łuczyszyn
Paweł Bortkiewicz
Oświadczenie jest otwarte do podpisu. Zapraszamy organizacje i osoby prywatne do wsparcia Memoriału (kliknij tu).
Zobacz także
- Zmiana na stanowisku dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Zmiana na stanowisku dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
11 kwietnia 2024 r. decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze stanowiska dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego odwołana została dr hab. Magdalena Gawin.
- Instytut dziękuje swojej założycielce
Aktualności
Instytut dziękuje swojej założycielce
Magdalena Gawin założyła Instytut Pileckiego jeszcze jako podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2016 r.
- Radosnych i błogosławionych Świąt Wielkanocnych życzy prof. Magdalena Gawin, dyrektor Instytutu Pileckiego wraz z zespołem
Aktualności
Radosnych i błogosławionych Świąt Wielkanocnych życzy prof. Magdalena Gawin, dyrektor Instytutu Pileckiego wraz z zespołem
- Piątek: Język i historia Polski dla obcokrajowców
Aktualności
Piątek: Język i historia Polski dla obcokrajowców
Zajęcia mają na celu zapoznanie odbiorców uczących się języka polskiego jako obcego z najważniejszymi wydarzeniami z historii Polski poprzez ćwiczenie kompetencji językowych na poziomie A1+/A2.
- Raport „Podoba ci się, nie podoba, cierp, moja piękna – nieukarane zbrodnie. Przemoc seksualna rosyjskich wojsk okupacyjnych wobec ukraińskich kobiet”
Aktualności
Raport „Podoba ci się, nie podoba, cierp, moja piękna – nieukarane zbrodnie. Przemoc seksualna rosyjskich wojsk okupacyjnych wobec ukraińskich kobiet”
Raport przygotowany zespół Centrum Dokumentowania Zbrodni Rosyjskich w Ukrainie im. Rafała Lemkina działający przy Instytucie Pileckiego.
- Świadectwa Centrum Lemkina na Georgetown University w Waszyngtonie
Aktualności
Świadectwa Centrum Lemkina na Georgetown University w Waszyngtonie
7 lutego 2024 r. na Georgetown University w Waszyngtonie odbyła się konferencja poświęcona dokumentowaniu i ściganiu zbrodni wojennych popełnianych na ludności cywilnej przez armię rosyjską w Ukrainie, w której wzięła udział dyrektor Instytutu Pileckiego.
- "Dom Turka". Katownia NKWD i UB w Augustowie
Aktualności
"Dom Turka". Katownia NKWD i UB w Augustowie
Poznaj historię "Domu Turka", w którym powstaje Dom Pamięci Obławy Augustowskiej Instytutu Pileckiego.
- NOWOŚĆ | Książka "Koszykowa róg Stalina"
Aktualności
NOWOŚĆ | Książka "Koszykowa róg Stalina"
Dr hab. Andrzej Zawistowski w swojej nowej książce przedstawia historię Aresztu Wewnętrznego MBP na Koszykowej. Tło opowieści stanowią dzieje najbliższej okolicy oraz losy ludzi, którzy do niego trafili – wśród nich Witold Pilecki.
- Zdrowych, pogodnych, błogosławionych Świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku!
Aktualności
Zdrowych, pogodnych, błogosławionych Świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku!
Zdrowych, pogodnych, błogosławionych Świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku życzy dr hab. Magdalena Gawin, dyrektor Instytutu Pileckiego wraz z zespołem.
- 2023 | Agnieszka Witkowska-Krych, "Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim"
Aktualności
2023 | Agnieszka Witkowska-Krych, "Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim"
Książka Agnieszki Witkowskiej-Krych, "Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim" została laureatem Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w kategorii "naukowa książka historyczna" w 2023 r.
- 2023 | Bartłomiej Noszczak, "Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945)"
Aktualności
2023 | Bartłomiej Noszczak, "Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945)"
Książka Bartłomieja Noszczaka "Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945)" zwyciężyła konkursie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w 2023 r. w kategorii II: reportaże historyczne, biografie.
- 2023 | Zbigniew Parafianowicz, Śniadanie pachnie trupem. Ukraina na wojnie
Aktualności
2023 | Zbigniew Parafianowicz, Śniadanie pachnie trupem. Ukraina na wojnie
W 2022 r. w związku z agresją Rosji na Ukrainę, Kapituła konkursu Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego stworzyła kategorię specjalną. W 2023 r. autorem najlepszej książki w tej kategorii został Zbigniew Parafianowicz.