Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej - Instytut Pileckiego
Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
10 lipca 2025 roku w siedzibie Instytutu Pileckiego w Augustowie odbyła się konferencja prasowa poświęcona otwarciu Domu Pamięci Obławy Augustowskiej, które odbędzie się 12 lipca.
W spotkaniu wzięli udział: prof. Krzysztof Ruchniewicz – Dyrektor Instytutu Pileckiego, Łukasz Prokorym – Marszałek Województwa Podlaskiego, Aleksandra Czerobska – Pełnomocnik Dyrektora Instytutu Pileckiego ds. upamiętnienia Obławy Augustowskiej, a także darczyńcy pamiątek rodzinnych po ofiarach Obławy Augustowskiej: Dorota Dyjuk, Helena Jolanta Sołtys oraz Ryszard Waszkiewicz. Konferencję prowadził Jan Gebert, rzecznik prasowy Instytutu Pileckiego.
Celem spotkania było zaprezentowanie historii rodzin ofiar Obławy Augustowskiej, które od 80 lat starają się o godne upamiętnienie zamordowanych członków rodzin.
Dyrektor Instytutu Pileckiego podkreślił, że otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej jest zwieńczeniem wieloletniej walki o pamięć o ofiarach tej zbrodni. – Jest to bardzo ważny etap, ale nie ostatni, gdyż nie znaleźliśmy miejsca pochówku ofiar Obławy – powiedział. Celami Instytutu w zakresie działalności w Augustowie są: badanie, popularyzowanie, a także upamiętnienie Obławy Augustowskiej. Wszystkie te działania są realizowane.
Prof. Ruchniewicz przypomniał o wydanej niedawno publikacji, która jest efektem konferencji naukowej Instytutu Pileckiego „Obława Augustowska i jej konsekwencje – stan badań i postulaty badawcze”. Wspomniał również o planach badawczych, zainspirowanych znalezionymi w piwnicy Domu Turka inskrypcjami ofiar Obławy. Celem Instytutu będzie opracowanie biogramów ofiar Obławy. Podkreślił, że problematyka związana z Obławą Augustowską jest aktualna, bo do tego rodzaju zbrodni dochodzi także dzisiaj, czego przykładem jest wojna w Ukrainie.
Marszałek Województwa Podlaskiego podkreślił wagę otwarcia Domu Pamięci Obławy Augustowskiej dla historii regionu. – To będzie jedno z najważniejszych miejsc, które mieszkańcy naszego województwa oraz turyści, którzy je odwiedzają, będą mogli zobaczyć – powiedział. Zadeklarował również wsparcie działalności Domu Pamięci przez władze województwa podlaskiego.
Helena Jolanta Sołtys, bratanica Wacława Sobolewskiego – ofiary Obławy Augustowskiej – wskazała, jak ważna jest pamięć oraz popularyzacja wiedzy o zbrodniach sowieckich. Wspominając swojego stryja, opisała go jako bardzo silnego człowieka, który jeszcze jako osoba niepełnoletnia wstąpił do szkoły podchorążych, którą ukończył z wyróżnieniem. – W czasie Obławy Augustowskiej mój stryjek utrzymywał rodzinę, był wtedy zatrudniony jako kolejarz. Został schwytany razem z 12 innymi osobami, kiedy wracał do domu – opowiadała – skuty próbował uciekać w pole, otrzymał serię z karabinu. Sowieci wsadzili go na furmankę i wywieźli do rowu. Do dzisiaj jest jedyną ofiarą Obławy Augustowskiej której ciało odnaleziono.
Ryszard Waszkiewicz, bratanek ofiary Obławy Augustowskiej, Ildefonsa Waszkiewicza, łamiącym się głosem opowiadał o losach poszukiwania prawdy o ofiarach sowieckiej zbrodni. – Pod koniec lat 80. do ojca zgłosił się Obywatelski Komitet Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny Zaginionych w Lipcu 1945 r. Po Okrągłym Stole wierzyliśmy, że Komitet coś zrobi, że coś będzie się dalej działo w kierunku wyjaśnienia prawdy. Niestety, tata, który bardzo wiele wiedział, nie dożył przesłuchania przez prokuraturę. Kiedy ojciec zmarł, mama chciała pozbyć się jego rzeczy. Wziąłem je do siebie. Pomyślałem, że muszę te rzeczy zabezpieczyć – powiedział.
Nadzieja na upamiętnienie ofiar Obławy wróciła, kiedy powstał Instytut Pileckiego i pojawił się pomysł na utworzenie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej. Ze wzruszeniem wspominał moment przekazania pamiątek rodzinnych Instytutowi Pileckiego. – Postanowiłem, że te przedmioty muszą być w tym muzeum.
Następnie Dorota Dyjuk, wnuczka Michała Wołąsewicza, zamordowanego podczas Obławy, opowiedziała o zdjęciach po swoim dziadku – amatorskim fotografie. Część z jego zdjęć podarowała na wystawę Instytutu Pileckiego. – Moim ulubionym zdjęciem jest to zrobione na ul. 3 Maja [przy tej ulicy mieści się Dom Pamięci Obławy Augustowskiej – przyp. red.], pokazujące, jak wyglądało nasze miasto właśnie przed wojną – wspomniała. Podkreśliła również osobisty charakter, jaki mają dla niej przekazane do muzeum zdjęcia. – Pamięć o wydarzeniach, mówi się, trwa trzy pokolenia. Nam się udało tę pamięć przekazać następnemu pokoleniu. Jesteśmy z tego dumni – przyznała. – Dla rodzin „obławowych”, dla naszego środowiska, jest to niezwykle ważne, że powstało takie miejsce, upamiętniające członków naszych rodzin – podkreśliła.
Po konferencji prasowej prof. Ruchniewicz oprowadził rodziny Obławy Augustowskiej po wystawie w „Domu Turka”. Była to okazja do wymiany refleksji na temat wystawy, ale przede wszystkim bardzo osobiste doświadczenie dla rodzin, które tak długo czekały na godne upamiętnienie pomordowanych przodków. Nie obyło się bez wzruszeń. .
Dom Pamięci Obławy Augustowskiej, mieści się w dawnej katowni nazywanej „Domem Turka” (Augustów, ul. 3 Maja 16), otwarty zostanie 12 lipca 2025 roku o godzinie 13:30 (program obchodów - tutaj). Zapraszamy!
Organizatorzy: Instytut Pileckiego, Województwo Podlaskie Partnerzy: Miasto Augustów i Powiat Augustowski, Klub Historyczny im. AK w Augustowie, Bazylika NSJ, ZHP Augustów, Związek Sybiraków – Oddział w Augustowie, 1. Batalion Saperów w Augustowie, Augustowskie Placówki Kultury, Wojskowe Biuro Historyczne Patroni medialni: TVP Historia, TVP Białystok, Polskie Radio Białystok, Radio 5, Kurier Poranny, Gazeta Współczesna, Nasze Miasto Augustów, Augustów 24, KARTA, Onet.
Zobacz także
- Oświadczenie
Aktualności
Oświadczenie
Z ogromnym oburzeniem przyjmujemy słowa Grzegorza Brauna kwestionujące istnienie komór gazowych w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i obozie zagłady Auschwitz-Birkenau.
- Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Aktualności
Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Dziś, 11 lipca 2025 r., prof. Krzysztof Ruchniewicz – Dyrektor Instytutu Pileckiego – złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Augustowie.
- Podziękowania dla Pani Marii
Aktualności
Podziękowania dla Pani Marii
30 czerwca 2025 r. Pani Maria Moryc, nasza Główna Księgowa, zakończyła 8-letni okres pracy w Instytucie Pileckiego.
- Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Aktualności
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu 1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i Związek Radziecki.
- Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
Aktualności
Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
26 czerwca 2025 r. zaprezentowaliśmy raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie”, dokumentujący relacje świadków rosyjskich zbrodni na dzieciach.
- Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Aktualności
Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Zapraszamy do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej organizowanej przez Instytutu Pileckiego na temat form zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku.
- CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Aktualności
CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Zapraszamy do udziału w konferencji "Unknown Legacies of the Nuremberg Trial: Regional Approaches and Perspectives in East Central Europe".
- Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Aktualności
Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Raport zawiera świadectwa ponad 100 obywateli Ukrainy, w tym 12 dzieci, którzy ucierpieli lub byli świadkami zbrodni przeciwko dzieciom na różnych etapach działań wojennych i okupacyjnych podczas rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie w latach 2014-2023.
- Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Aktualności
Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Ruszyło głosowanie w 18. edycji Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku. Wśród nominowanych inicjatywa „Nigdy więcej!” obejmująca wydarzenia upamiętniające 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej, organizowana przez Instytut Pileckiego.
- Wilno | Pokaz filmu Grzegorza Czerniaka „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”
Aktualności
Wilno | Pokaz filmu Grzegorza Czerniaka „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”
5 czerwca 2025 r. w Ambasadzie Polskiej w Wilnie, z inicjatywy Instytutu Polskiego odbył się pokaz filmu „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”, którego współautorem jest Grzegorza Czerniak, pracownik Instytutu Pileckiego.
- Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
Aktualności
Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
- Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły
Aktualności
Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły
Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły