Nagroda za pielęgnowanie pamięci o zamordowanych za ukrywanie Żydów - Instytut Pileckiego
Nagroda za pielęgnowanie pamięci o zamordowanych za ukrywanie Żydów
Cecylia Borkowska od lat pielęgnuje pamięć o rodzicach, Juliannie i Stanisławie Postkach, a także o braciach, Henryku i Wacławie, którzy w czasie II wojny światowej stracili życie za ukrywanie osób pochodzenia żydowskiego.
Dyrektor Instytutu Pileckiego, dr Wojciech Kozłowski, zdecydował o przyznaniu nagrody pani Cecylii w środę 29 stycznia 2020 roku. Jak czytamy w uzasadnieniu Rady Pamięci Instytutu Pileckiego; „Pani Cecylia Borkowska występowała do Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich o wyjaśnienie sprawy mordu jej rodziny i ukrywanych przez nią Żydów, a w 1988 r. rozpoczęła starania o medal Sprawiedliwych wśród Narodów Świata dla nich. Pomimo kilkuletnich działań rodzina Postków nie otrzymała odznaczenia, ze względu na niemożliwość dotarcia do żydowskich świadków wydarzeń. Pani Cecylia Borkowska udzieliła wielu wywiadów, opowiadając o tragedii jaka dotknęła ją i jej rodzinę, tym samym pielęgnując pamięć o rodzicach i braciach. Spotyka się z rodzinami żydowskimi oraz innymi zainteresowanymi, udostępnia materiały źródłowe, pisma i fotografie dotyczące swej rodziny. (…) Rada Pamięci wydając opinię kierowała się świadectwami i materiałami źródłowymi potwierdzającymi jej działania, które są dostępne w zasobach Instytutu”.
Podstawą do przyznania nagrody w wysokości 10 tysięcy złotych jest rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 17 stycznia 2019 roku w sprawie nagród za niesienie pomocy obywatelom polskim lub Polakom o innej przynależności państwowej będących ofiarami totalitaryzmów lub pielęgnowanie pamięci o nich.
Cecylia Borkowska jest córką Julianny i Stanisława Postków, którzy przed wybuchem II wojny światowej prowadzili gospodarstwo rolne w Stoczku koło Węgrowa. Małżeństwo wychowywało ośmioro dzieci: Henryka, Wacława, Franciszka, Jerzego, Józefa, Cecylię, Mariannę i Zofię.
W lipcu 1942 roku troje uciekinierów z likwidowanego warszawskiego getta poprosiło ich o schronienie. Państwo Postkowie zdecydowali się im pomóc, pomimo grożącej za to kary śmierci. We wrześniu 1942 roku, w czasie likwidacji getta w Stoczku, do grupy ukrywanych dołączył znajomy Hajkel wraz z nieznaną z nazwiska parą. Pod koniec 1942 roku o schronienie poprosili dwaj bracia i siostra z małym dzieckiem z rodziny Majorków. Po buncie w obozie w Treblince w sierpniu 1943 do ukrywanych dołączyły kolejne osoby. W sumie w dwóch kryjówkach na terenie gospodarstwa ukrywało się 17 osób. Cecylia jako nastoletnia dziewczyna osobiście pomagała uciekinierom, m.in. przynosiła im przygotowane przez matkę pożywienie.
5 września 1943 około godziny 10.00 gospodarstwo Postków zostało otoczone przez niemiecką żandarmerię. W domu przebywali wtedy Stanisław i Julianna wraz z Henrykiem, Wacławem i Franciszkiem. Cecylia i Jerzy byli w szkole. Marianna i Zofia zbierały grzyby. Podczas przeszukania Niemcy znaleźli najpierw Żydów ukrywanych w piwnicy spalonego domu. Rozstrzelano ich w pobliskim lesie. Po wznowieniu poszukiwań Niemcy odkryli także drugi bunkier, którego mieszkańców rozstrzelano na miejscu. Żandarmi aresztowali Stanisława, Henryka i Wacława (Franciszkowi udało się zbiec). Trafili do więzienia na Pawiaku w Warszawie. Juliannę Postek Niemcy zakatowali kijami. Zmarła następnego dnia na skutek poniesionych obrażeń. Stanisław Postek nigdy nie wrócił do domu: z Pawiaka trafił do obozu w Auschwitz, gdzie zginął w marcu 1944 roku. Henryk i Wacław zostali zwolnieni, lecz po kilku miesiącach Niemcy znów zaczęli wypytywać o ukrywanie Żydów. Sytuacja rodzeństwa była bardzo trudna i znacząco pogorszyła się, gdy w czerwcu 1944 r. Niemcy ponownie zatrzymali Wacława i Henryka. Bracia już nigdy nie wrócili do domu, a ich los pozostaje nieznany.
30 czerwca 2019 r. w ramach projektu Zawołani po imieniu odsłonięto tablicę upamiętniającą Juliannę, Stanisława, Henryka i Wacława Postków. Cecylia Borkowska wspierała Instytut Pileckiego w organizacji tego wydarzenia: udostępniła rodzinne fotografie do wykorzystania w materiałach informacyjno–promocyjnych, a w czasie uroczystości odsłoniła tablicę poświęconą jej rodzinie.
Zobacz także
- "Lato w mieście" z Instytutem Pileckiego
Aktualności
"Lato w mieście" z Instytutem Pileckiego
Podczas wakacji uczniom szkół podstawowych proponujemy zajęcia, zabawy i gry edukacyjne prezentujące m.in. symbole narodowe, postawy bohaterskie oraz tajniki warsztatu historyka.
- 12 lipca - Dzień pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej | Obchody 79. rocznicy
Aktualności
12 lipca - Dzień pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej | Obchody 79. rocznicy
12 lipca w Augustowie odbyły się uroczystości upamiętniające Ofiary największej zbrodni dokonanej przez Sowietów na Polakach po II wojnie światowej.
- Obchody 79. rocznicy Obławy Augustowskiej | Fotorelacja z koncertu LIPCOWI'45
Aktualności
Obchody 79. rocznicy Obławy Augustowskiej | Fotorelacja z koncertu LIPCOWI'45
Wydarzenie, na które czekamy cały rok! W sobotę 6 lipca po raz trzeci odbył się w Augustowie na Błoniach rzeki Netty wyjątkowy koncert LIPCOWI '45 inaugurujący obchody 79. rocznicy Obławy Augustowskiej.
- Otwarcie wystawy "Polish Paratroopers in Operation Market Garden" w Oosterbeek w Holandii
Aktualności
Otwarcie wystawy "Polish Paratroopers in Operation Market Garden" w Oosterbeek w Holandii
W Airborne Museum w Oosterbeek w Holandii 6 lipca 2024 r. odbył się wernisaż plenerowej wystawy poświęconej udziałowi polskich spadochroniarzy w operacji powietrznodesantowej Market-Garden, której 80. rocznica przypada we wrześniu tego roku.
- NOWOŚĆ! "Okupowane gospodarki. Historia ekonomiczna Europy okupowanej przez nazistów 1939–1945"
Aktualności
NOWOŚĆ! "Okupowane gospodarki. Historia ekonomiczna Europy okupowanej przez nazistów 1939–1945"
Publikacja należy do najważniejszych w ostatnich dekadach pozycji monograficznych poświęconych ekonomicznym zagadnieniom okresu II wojny światowej. Jej lektura pobudza zainteresowanie tematem, zachęca do stawiania pytań, skłania do refleksji.
- Premiera nowego programu na YT "Giełda Historii"| Prof. Andrzej Zawistowski zaprasza w każdy czwartek!
Aktualności
Premiera nowego programu na YT "Giełda Historii"| Prof. Andrzej Zawistowski zaprasza w każdy czwartek!
W jaki sposób na przestrzeni wieków gospodarka kształtowała losy milionów ludzi? Oglądajcie nowy program Instytutu Pileckiego na YT pt. "Giełda Historii" i zobaczcie, jak stworzono świat, w którym dziś żyjemy.
- Kongres USA uhonoruje polskich dyplomatów ratujących Żydów
Aktualności
Kongres USA uhonoruje polskich dyplomatów ratujących Żydów
We wtorek 11 czerwca Izba Reprezentantów USA zagłosowała za ustawą przyznającą Złoty Medal Kongresu 60 dyplomatom, ratującym Żydów przed Holokaustem.
- 4 czerwca | Romantyczne cele, pragmatyczne środki | Rozmowa z Jackiem Sokołowskim
Aktualności
4 czerwca | Romantyczne cele, pragmatyczne środki | Rozmowa z Jackiem Sokołowskim
Wybory 4 czerwca 1989 były odsuniętym w czasie i dość nieoczekiwanym, ale zwycięstwem Solidarności. 4 czerwca mija 35 lat od zmiany systemowej.
- Uczciliśmy rocznicę śmierci naszego Patrona oddając krew potrzebującym | Fotorelacja
Aktualności
Uczciliśmy rocznicę śmierci naszego Patrona oddając krew potrzebującym | Fotorelacja
W przeddzień 76. rocznicy śmierci naszego Patrona, we współpracy z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa zorganizowaliśmy mobilną zbiórkę krwi w Warszawie.
- Marika "Przy biurku" | singiel zapowiadający płytę „LIPCOWE ‘45”
Aktualności
Marika "Przy biurku" | singiel zapowiadający płytę „LIPCOWE ‘45”
„Przy biurku” to singiel zapowiadający płytę „LIPCOWE ‘45”, wydawaną przez Instytut Pileckiego odział w Augustowie we współpracy z Agora Digital Music, która ukaże się jeszcze w tym roku.
- Zmiana na stanowisku dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Zmiana na stanowisku dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
11 kwietnia 2024 r. decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze stanowiska dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego odwołana została dr hab. Magdalena Gawin.
- Instytut dziękuje swojej założycielce
Aktualności
Instytut dziękuje swojej założycielce
Magdalena Gawin założyła Instytut Pileckiego jeszcze jako podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2016 r.