Monte Cassino 81 lat później | Pokaz filmu "Odyseja polska" - Instytut Pileckiego
Monte Cassino 81 lat później | Pokaz filmu "Odyseja polska"
12 maja 2025 r., w miejscu naznaczonym bohaterstwem i ofiarą polskich żołnierzy, odbył się szczególny pokaz filmu „Odyseja polska” - poruszającej opowieści o losach żołnierzy 2 Korpusu Polskiego.
12 maja 1944 roku, pod Monte Cassino, o godzinie 1:00 w nocy, żołnierze 2 Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Władysława Andersa, rozpoczeli natarcie na pozycje niemieckie. Po kilku dniach zaciętych walk, 18 maja 1944 roku, zdobyli wzgórze wraz z ruinami klasztoru.
Pokaz dokumentu "Odeseja polska", którego producentem jest Instytut Pileckiego, został zorganizowany przez Fundację Muzeum Pamięci 2 Korpusu Polskiego we Włoszech oraz jej prezesa, Piero Rogacienia – syna żołnierza 2. Korpusu. Wydarzenie odbyło się w gmachu Muzeum na Monte Cassino. To właśnie tam – w cieniu klasztoru, o który toczyły się jedne z najcięższych walk II wojny światowej – widzowie śledzili losy polskich żołnierzy i ich niezwykłą tułaczkę przez trzy kontynenty.
Na sali obecna była lokalna społeczność – w tym włoska młodzież z okolicznych szkół, która mogła dzięki filmowi lepiej poznać wspólną polsko-włoską historię. Wśród gości znaleźli się również Bruno Nardone – świadek bombardowania Monte Cassino i jeden z bohaterów filmu – oraz Pino Valente, miejscowy hotelarz, propagator historii bitwy i wielki miłośnik Polski. Film został entuzjastycznie przyjęty przez widzów i już planowane są kolejne pokazy.
„Odyseja Polska” jest poruszającą historią o odwadze, niezłomności oraz poświęceniu żołnierzy 2 Korpusu Polskiego podczas II wojny światowej. To opowieść nie tylko o liczącej kilkanaście tysięcy kilometrów wędrówce, począwszy od mroźnej Syberii, przez Bliski Wschód, aż po Włochy, ale również o drodze w wymiarze metafizycznym – od wycieńczonych więźniów sowieckich łagrów do zwycięzców, którzy zdobyli bramę do Rzymu. O niezwykłych losach „polskich Odyseuszy” opowiada jeden z weteranów bitwy o Monte Cassino i wyzwoliciel Bolonii, a także potomkowie innych żołnierzy, którzy po wojnie osiedlili się we Włoszech. Wspomnienia zaprezentowane w filmie dotyczą budzących wiele emocji wydarzeń: od brutalnych deportacji w głąb ZSRS, przez epicką wyprawę Armii Andersa, aż po pełne szacunku, wzajemnej pomocy – a czasem i miłości! – relacje polskich żołnierzy z włoską ludnością cywilną. Dokument przybliża także perspektywę mieszkańców Włoch, którzy doceniają wkład Polaków w walkę o wolność i utrzymują pamięć o ich bohaterstwie.
„Odyseja Polska” to film o ludziach, których doświadczenie niewoli nie złamało, lecz wzmocniło. Ich niezłomność i gotowość do poświęceń stały się symbolem walki z tyranią i pragnienia wolności. Archiwalne, nieznane szerszej publiczności materiały filmowe, połączone z osobistymi historiami, czynią ten obraz nie tylko wzruszającym hołdem, ale także niezapomnianą lekcją historii. To opowieść, która inspiruje, uczy i przypomina, że wolność zawsze ma swoją cenę i nigdy nie jest dana raz na zawsze.
Reżyseria: Grzegorz Czerniak, Michał Miziołek, Wojciech Saramonowicz
Produkcja: Instytut Pileckiego, Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny, 2025
Czas trwania: 64'
Zobacz także
- Laboratorium Lemkina – Instytut Pileckiego i Centrum Mieroszewskiego podpisały porozumienie o współpracy
Aktualności
Laboratorium Lemkina – Instytut Pileckiego i Centrum Mieroszewskiego podpisały porozumienie o współpracy
- Wybitny historyk z Instytutu Pileckiego w doradztwie Prezydenta. Prof. Kucharczyk w gronie 13 powołanych.
Aktualności
Wybitny historyk z Instytutu Pileckiego w doradztwie Prezydenta. Prof. Kucharczyk w gronie 13 powołanych.
Prezydent RP Karol Nawrocki wręczył powołania nowym doradcom. Nominacje otrzymało 13 osób. Wśród nich jest profesor Grzegorz Kucharczyk – wybitny historyk (od 2021 r. pracownik naukowo-badawczy Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego).
- Patrycja Grzebyk z Instytutu Pileckiego laureatką konkursu na Najlepszą Książkę Historyczną
Aktualności
Patrycja Grzebyk z Instytutu Pileckiego laureatką konkursu na Najlepszą Książkę Historyczną
Patrycja Grzebyk z Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami IP – wraz z Bartłomiejem Krzanem i Karoliną Wierczyńską – zdobyła pierwszą nagrodę w Konkursie Ministra Spraw Zagranicznych na Najlepszą Książkę Historyczną.
- Instytut Pileckiego uhonorowany wyjątkowym medalem
Aktualności
Instytut Pileckiego uhonorowany wyjątkowym medalem
Instytut Pileckiego otrzymał trzy okolicznościowe medale wybite z inicjatywy Stowarzyszenia Inicjatyw Społeczno-Gospodarczych im. króla Zygmunta Augusta.
- 2025 | Michał Bilewicz, „Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości"
Aktualności
2025 | Michał Bilewicz, „Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości"
Książka „Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości" Michała Bilewicza, (Wydawnictwo MANDO/Wydawnictwo WAM) laureatem Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w kategorii „Naukowa książka historyczna".
- 2025 | Emil Marat „Bratny. Hamlet rozstrzelany"
Aktualności
2025 | Emil Marat „Bratny. Hamlet rozstrzelany"
Książka „Bratny. Hamlet rozstrzelany" (Wydawnictwo Czarne) laureatem Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w kategorii „Reportaż historyczny".
- 2025 | Maksym Eristavi, Russian Colonialism 101. How to Occupy a Neighbor and Get Away with It. An Illustrated Guide
Aktualności
2025 | Maksym Eristavi, Russian Colonialism 101. How to Occupy a Neighbor and Get Away with It. An Illustrated Guide
Książka „Russian Colonialism 101. How to Occupy a Neighbor and Get Away with It. An Illustrated Guide" Maksyma Eristavi (IST Publishing) laureatem Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w kategorii „Nagroda specjalna".
- Międzynarodowe Nagrody im. Witolda Pileckiego wręczone. Bilewicz, Marat i Eristavi laureatami V edycji konkursu
Aktualności
Międzynarodowe Nagrody im. Witolda Pileckiego wręczone. Bilewicz, Marat i Eristavi laureatami V edycji konkursu
Podczas gali w czwartek 11 grudnia 2025 r. w auli Instytutu Pileckiego wręczono Międzynarodowe Nagrody im. Witolda Pileckiego. To prestiżowe wyróżnienie przyznane zostało w trzech kategoriach.
- Konferencja z okazji osiemdziesiątej rocznicy Procesu Norymberskiego | Berlin
Aktualności
Konferencja z okazji osiemdziesiątej rocznicy Procesu Norymberskiego | Berlin
3 i 4 grudnia 2025 r. w Instytucie Pileckiego w Berlinie odbyła się międzynarodowa konferencja z okazji osiemdziesiątej rocznicy Procesu Norymberskiego, zorganizowana we współpracy z Instytutem Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.
- Relacja z konferencji „Postawy mniejszości niemieckich w okupowanej Europie (1939-1945). Metody badań, społeczne konteksty i powojenne konsekwencje"
Aktualności
Relacja z konferencji „Postawy mniejszości niemieckich w okupowanej Europie (1939-1945). Metody badań, społeczne konteksty i powojenne konsekwencje"
W dniach 20–21 listopada 2025 r. w Berlinie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa poświęcona problematyce postaw ludności niemieckiej w warunkach okupacji oraz ich powojennych losów.
- Autorka reportażu o Obławie Augustowskiej wyróżniona w konkursie XXVIII Konkursie Stypendialnym im. Jacka Stwory
Aktualności
Autorka reportażu o Obławie Augustowskiej wyróżniona w konkursie XXVIII Konkursie Stypendialnym im. Jacka Stwory
Jury doceniło adekwatną do tematu formę i narrację reportażu Martyny Wojtkowskiej, które nadały historii wyjątkową głębię i spójność. Dokument „Jedna wskazówka” Instytutu Pileckiego opowiada o powojennych losach Ofiar Obławy Augustowskiej i ich bliskich.
- Dokument „Odyseja polska” we Włoskim Instytucie Kultury w Krakowie
Aktualności
Dokument „Odyseja polska” we Włoskim Instytucie Kultury w Krakowie
We wtorek, 5 listopada 2025 r. we wnętrzach Włoskiego Instytutu Kultury przy ul. Grodzkiej w Krakowie odbył się pokaz filmu Instytutu Pileckiego „Odyseja polska” – dokumentu poświęconego losom żołnierzy Armii Andersa.







