List Roni Reiner, córki ocalonego przez rodzinę Józefa Pruchniewicza - Instytut Pileckiego
List Roni Reiner, córki ocalonego przez rodzinę Józefa Pruchniewicza
Roni Reiner to córka Mosze Kuflika, jednego z Żydów, który dzięki pomocy udzielonej przez rodzinę Pruchniewiczów z Biecza przeżył okupację niemiecką. Córka ocalonego napisała list do osób obecnych na uroczystości upamiętniającej zamordowanego Polaka.
Odkąd sięgam pamięcią, Holocaust był częścią mojego życia.
Utrata rodzin i całych społeczności, narodu – to było i wciąż jest niewyobrażalne.
Zło, nienawiść, maltretowanie niewinnych, chaos i olbrzymia skala eksterminacji nie były dla mnie jedynie zasłyszanymi opowieściami, ale częścią mojego życia, córki ocalałych z Holocaustu.
Mój ojciec, świętej pamięci Moshe Kuflik, mówił nam o Holocauście, opowiadając historie, które pozostawiły trwałe ślady na jego psychice, żywe do dnia jego śmierci.
Chciał, abyśmy wiedzieli, abyśmy nie zapomnieli rodziny, która został zniszczona. Prosił nas, abyśmy nie zapomnieli tej małej wioski w Polsce – Dukli – w której urodził się i którą opuścił, nie mając jednak żadnego wyboru, po prostu dlatego, że był Żydem. Uciekał i ukrywał się, trwając przy życiu z dnia na dzień, osierocony, pozbawiony schronienia, samotny.
Jednakże tym strasznym opowieściom o okrucieństwie, w które aż trudno uwierzyć, towarzyszył promyk nadziei.
Światełkiem tym była jedna rodzina, dzięki której przeżył, przetrwał piekło długich lat wojny.
Jedna rodzina, która zaryzykowała życie, dobytek, cały swój świat, aby pomóc Żydom w tych tragicznych czasach.
Głową tej rodziny był Józef Pruchniewicz, jego żona miała na imię Maria. Ojciec opowiadał nam też, z ożywieniem, o ich córce, Jadwidze. Ojciec nazywał ją „aniołem”.
Rodzina Pruchniewiczów nie tylko wzięła pod opiekę piątkę przerażonych, zmaltretowanych ludzi, ale również otworzyła przed nimi swoją duszę. W nieludzkim świecie Pruchniewiczowie skryli ich w swym domu, pomimo olbrzymiego zagrożenia i niepewności.
Do dnia, w którym zostali wykryci. Potem już nic nie było takie jak dawniej.
Po ich wykryciu, okrutni naziści zabili Józefa.
Rodzina pozostała bez ojca, bez korzeni – dzieci stały się sierotami, a Maria wdową.
Rodzina Pruchniewiczów zapłaciła najwyższą cenę za czyn ludzkiej dobroci i współczucia, wykazując się heroiczną miłością bliźniego.
Do rodziny Pruchniewiczów bardzo pasuje cytat z Hillela Starszego: „Tam, gdzie nie ma ludzi, człowiekiem bądź”.
Świat nie może zapomnieć tych szczególnych ludzi, którzy w czasach ciemności otworzyli swoje dusze i zaryzykowali wszystko, cały swój świat, dla obcych, dla ludzi – z miłości do bliźniego, aby wyłowić go z ciemności i otoczyć światłem.
Nigdy nie zapomnimy rodziny Pruchniewiczów i jej wspaniałego, bohaterskiego czynu, tego, co uczynili w tych strasznych, przerażających czasach. Czasach zniszczenia, głębokiej nienawiści i pogardy dla ludzkiej godności.
Roni Reiner

Zobacz także
- "Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
Aktualności
"Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
W augustowskim amfiteatrze, nad jeziorem Necko, odbyło widowisko muzyczno-multimedialne. Koncert "Lipcowi '45" był zwieńczeniem organizowanych przez Instytut Pileckiego obchodów 80. rocznicy Obławy Augustowskiej.
- Za nami obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej
Aktualności
Za nami obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej
W dniach 12–19 lipca 2025 roku w Augustowie odbyły się obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej – największej powojennej zbrodni dokonanej na Polakach.
- Porozumienie w sprawie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Porozumienie w sprawie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego
Dyrektorzy Instytutu Pileckiego i Muzeum Auschwitz-Birkenau porozumieli się w sprawie współpracy nad Nagrodą im. Witolda Pileckiego. Nagroda specjalna dzięki wsparciu donatora zostaje przywrócona, a termin nadsyłania prac przedłużony do 31 sierpnia.
- Nie dla fałszowania historii. Instytut Pileckiego odpowiada na tezy Grzegorza Brauna
Aktualności
Nie dla fałszowania historii. Instytut Pileckiego odpowiada na tezy Grzegorza Brauna
- Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
Aktualności
Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
12 lipca 2025 roku Instytut Pileckiego otworzył Dom Pamięci Obławy Augustowskiej.
- Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
Aktualności
Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
10 lipca 2025 roku w siedzibie Instytutu Pileckiego w Augustowie odbyła się konferencja prasowa poświęcona otwarciu Domu Pamięci Obławy Augustowskiej, które odbędzie się 12 lipca.
- Oświadczenie
Aktualności
Oświadczenie
Z ogromnym oburzeniem przyjmujemy słowa Grzegorza Brauna kwestionujące istnienie komór gazowych w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i obozie zagłady Auschwitz-Birkenau.
- Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Aktualności
Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Dziś, 11 lipca 2025 r., prof. Krzysztof Ruchniewicz – Dyrektor Instytutu Pileckiego – złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Augustowie.
- Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
Aktualności
Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
We współpracy z Fundacją Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziliśmy badanie wiedzy o Obławie Augustowskiej.
- Podziękowania dla Pani Marii
Aktualności
Podziękowania dla Pani Marii
30 czerwca 2025 r. Pani Maria Moryc, nasza Główna Księgowa, zakończyła 8-letni okres pracy w Instytucie Pileckiego.
- Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Aktualności
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu 1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i Związek Radziecki.
- Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
Aktualności
Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
26 czerwca 2025 r. zaprezentowaliśmy raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie”, dokumentujący relacje świadków rosyjskich zbrodni na dzieciach.