List Roni Reiner, córki ocalonego przez rodzinę Józefa Pruchniewicza - Instytut Pileckiego
List Roni Reiner, córki ocalonego przez rodzinę Józefa Pruchniewicza
Roni Reiner to córka Mosze Kuflika, jednego z Żydów, który dzięki pomocy udzielonej przez rodzinę Pruchniewiczów z Biecza przeżył okupację niemiecką. Córka ocalonego napisała list do osób obecnych na uroczystości upamiętniającej zamordowanego Polaka.
Odkąd sięgam pamięcią, Holocaust był częścią mojego życia.
Utrata rodzin i całych społeczności, narodu – to było i wciąż jest niewyobrażalne.
Zło, nienawiść, maltretowanie niewinnych, chaos i olbrzymia skala eksterminacji nie były dla mnie jedynie zasłyszanymi opowieściami, ale częścią mojego życia, córki ocalałych z Holocaustu.
Mój ojciec, świętej pamięci Moshe Kuflik, mówił nam o Holocauście, opowiadając historie, które pozostawiły trwałe ślady na jego psychice, żywe do dnia jego śmierci.
Chciał, abyśmy wiedzieli, abyśmy nie zapomnieli rodziny, która został zniszczona. Prosił nas, abyśmy nie zapomnieli tej małej wioski w Polsce – Dukli – w której urodził się i którą opuścił, nie mając jednak żadnego wyboru, po prostu dlatego, że był Żydem. Uciekał i ukrywał się, trwając przy życiu z dnia na dzień, osierocony, pozbawiony schronienia, samotny.
Jednakże tym strasznym opowieściom o okrucieństwie, w które aż trudno uwierzyć, towarzyszył promyk nadziei.
Światełkiem tym była jedna rodzina, dzięki której przeżył, przetrwał piekło długich lat wojny.
Jedna rodzina, która zaryzykowała życie, dobytek, cały swój świat, aby pomóc Żydom w tych tragicznych czasach.
Głową tej rodziny był Józef Pruchniewicz, jego żona miała na imię Maria. Ojciec opowiadał nam też, z ożywieniem, o ich córce, Jadwidze. Ojciec nazywał ją „aniołem”.
Rodzina Pruchniewiczów nie tylko wzięła pod opiekę piątkę przerażonych, zmaltretowanych ludzi, ale również otworzyła przed nimi swoją duszę. W nieludzkim świecie Pruchniewiczowie skryli ich w swym domu, pomimo olbrzymiego zagrożenia i niepewności.
Do dnia, w którym zostali wykryci. Potem już nic nie było takie jak dawniej.
Po ich wykryciu, okrutni naziści zabili Józefa.
Rodzina pozostała bez ojca, bez korzeni – dzieci stały się sierotami, a Maria wdową.
Rodzina Pruchniewiczów zapłaciła najwyższą cenę za czyn ludzkiej dobroci i współczucia, wykazując się heroiczną miłością bliźniego.
Do rodziny Pruchniewiczów bardzo pasuje cytat z Hillela Starszego: „Tam, gdzie nie ma ludzi, człowiekiem bądź”.
Świat nie może zapomnieć tych szczególnych ludzi, którzy w czasach ciemności otworzyli swoje dusze i zaryzykowali wszystko, cały swój świat, dla obcych, dla ludzi – z miłości do bliźniego, aby wyłowić go z ciemności i otoczyć światłem.
Nigdy nie zapomnimy rodziny Pruchniewiczów i jej wspaniałego, bohaterskiego czynu, tego, co uczynili w tych strasznych, przerażających czasach. Czasach zniszczenia, głębokiej nienawiści i pogardy dla ludzkiej godności.
Roni Reiner

Zobacz także
- Karol Madaj rozpoczął obowiązki dyrektora Instytutu Pileckiego. Dr hab. Damian Markowski pełnomocnikiem ds. naukowych
Aktualności
Karol Madaj rozpoczął obowiązki dyrektora Instytutu Pileckiego. Dr hab. Damian Markowski pełnomocnikiem ds. naukowych
Nowy p.o. dyrektora Instytutu Pileckiego Karol Madaj zapowiedział na wtorkowym briefingu prasowym, że swoją wizję Instytutu przedstawi po rozpoznaniu sytuacji wewnętrznej.
- Karol Madaj nowym p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Karol Madaj nowym p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, powołała Karola Madaja na stanowisko p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego.
- Dyrektor Karol Madaj oddał hołd rotmistrzowi Pileckiemu
Aktualności
Dyrektor Karol Madaj oddał hołd rotmistrzowi Pileckiemu
Po otrzymaniu nominacji Karol Madaj, nowy dyrektor Instytutu Pileckiego, złożył kwiaty w celi przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, gdzie komuniści więzili Witolda Pileckiego.
- NOWOŚĆ | Terror niemiecki w powiecie Mińsk Mazowiecki 1939–1944. Wojna i rozliczenia
Aktualności
NOWOŚĆ | Terror niemiecki w powiecie Mińsk Mazowiecki 1939–1944. Wojna i rozliczenia
Książka dr Joanny Nikel ukazuje niemiecką politykę okupacyjną w latach 1939–1944 w powiecie Mińsk Mazowiecki.
- Oświadczenie Instytutu Pileckiego o zgłoszeniu do prokuratury i wszczęciu postępowania w sprawie działalności szwajcarskiej filii Instytutu Pileckiego w Rapperswil w latach 2022-2023
Aktualności
Oświadczenie Instytutu Pileckiego o zgłoszeniu do prokuratury i wszczęciu postępowania w sprawie działalności szwajcarskiej filii Instytutu Pileckiego w Rapperswil w latach 2022-2023
W związku z artykułem na tvn24.pl potwierdzamy, że Instytut Pileckiego zgłosił do Prokuratury Okręgowej w Warszawie sprawę dot. działalności filii Instytutu Pileckiego/Pilecki-Institut (Schweiz) GmbH w latach 2022-2023, a ta wszczęła niedawno postępowanie.
- NOWOŚĆ | Józef Lipski jako dyplomata – w świetle dokumentów i wspomnień
Aktualności
NOWOŚĆ | Józef Lipski jako dyplomata – w świetle dokumentów i wspomnień
Książka prof. Marka Konrata przedstawia najważniejsze dokumenty ukazujące życie i pracę ambasadora Józefa Lipskiego (1894–1958) – jednej z najbardziej znaczących postaci polskiej dyplomacji okresu międzywojennego.
- Dr Joanna Kiliszek kierowniczką berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego
Aktualności
Dr Joanna Kiliszek kierowniczką berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego
Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego ogłasza zmianę na stanowisku kierowniczki oddziału w Berlinie.
- Oświadczenie (14.08.2025)
Aktualności
Oświadczenie (14.08.2025)
Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego informuje, że Hanna Radziejowska została odwołana ze stanowiska kierowniczki Oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie z powodów obiektywnych.
- Archiwum UNWCC jest już dostępne online
Aktualności
Archiwum UNWCC jest już dostępne online
450 000 stron dokumentów Komisji Narodów Zjednoczonych ds. Zbrodni Wojennych dostępnych online dzięki Instytutowi Pileckiego.
- Oświadczenie (05.08.2025)
Aktualności
Oświadczenie (05.08.2025)
W związku z ukazaniem się w dzienniku „Rzeczpospolita” artykułu zawierającego nieprawdziwe informacje oraz sugestie i domysły szkalujące Instytut oraz wysiłki jego pracowników na rzecz badania i popularyzowania wiedzy o totalitaryzmach, oświadczamy, że:
- Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Aktualności
Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Instytut Pileckiego oddał hołd bohaterom i bohaterkom Powstania Warszawskiego
- "Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
Aktualności
"Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
W augustowskim amfiteatrze, nad jeziorem Necko, odbyło widowisko muzyczno-multimedialne. Koncert "Lipcowi '45" był zwieńczeniem organizowanych przez Instytut Pileckiego obchodów 80. rocznicy Obławy Augustowskiej.