Dyplomatyczne kontrapunkty | Spotkania w Galerii Instytutu Pileckiego - Instytut Pileckiego

Dyplomatyczne kontrapunkty | Spotkania w Galerii Instytutu Pileckiego

Z okazji przypadającego w październiku Światowego Dnia Dyplomaty Galeria Instytutu Pileckiego w Domu Bez Kantów zaprasza na cykl czwartkowych spotkań przedstawiających życie i działalność polskich dyplomatów, bohaterów wystawy „Decyzja: ratować ludzi".

Seria spotkań „Dyplomatyczne kontrapunkty” poświęcona jest tym, którzy walczyli nie na frontach, lecz przy biurkach — posługując się jako orężem swoim podpisem i pieczęcią. To opowieść o polskich dyplomatach, bohaterach wystawy „Decyzja: ratować ludzi”, którzy we współpracy z organizacjami żydowskimi wystawiali europejskim Żydom nielegalne paszporty państw latynoamerykańskich, ratując tysiące istnień ludzkich przed Zagładą.

Od 23 października do 11 grudnia odbędzie się osiem wydarzeń, podczas których o losach dyplomatów będą opowiadać wybitni prelegenci, a towarzyszące wydarzeniom projekcje filmowe i koncerty staną się formą wielowymiarowego dialogu z przeszłością. 

Szczególne miejsce w programie zajmie muzyka – starannie dobrany repertuar, przygotowany specjalnie na potrzeby cyklu i wykonywany przez absolwentów i wykładowców Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. Wykonywane przez nich utwory inspirowane tematyką spotkań są dobrane tak, aby były swego rodzaju uzupełnieniem, ilustracją treści prelekcji. 

- Dzień dyplomaty to znakomity moment, żeby uczcić niezwykłych bohaterów naszej wystawy. Mam poczucie, że jesteśmy im to winni... A jednocześnie sami potrzebujemy poznawać historie ludzi, którzy mieli odwagę wybierać dobro, umieli współpracować i nie bali się iść pod prąd. – mówi Aleksandra Sulej, Kierownik Galerii Instytutu Pileckiego w Domu Bez Kantów.


Program cyklu:

23 października, godz. 18:00

Spotkanie z prof. Markiem Kornatem – „Dyplomacja w ogniu historii – Józef Lipski i czas burzliwych decyzji”

 

30 października, godz. 18:00

Wykład dr Kingi Czechowskiej – „Preludium Zagłady. Polska dyplomacja wobec prześladowań antyżydowskich w Trzeciej Rzeszy i niemieckiej Polenaktion”

Koncert

Wykonawcy: Marta Gębska-Wiercińska (skrzypce), Maciej Smoląg (fortepian)

Repertuar:

  • G. Bacewicz, Sonata da camera I i IV 3’/6’
  • F. Chopin, Nokturn cis (arr) 4’ 
  • R. Twardowski, Canzona 6’
  • E. Młynarski, Berceuse 3’
  • W. Lutosławski, Recitativo e arioso 3,5’
  • M. Sawa, Modlitwa 3’
  • J. Paderewski, Melodia 5’

 

6 listopada, godz. 18:00

Wykład dr. hab. Tomasza Kurpierza – „Henryk Sławik (1894-1944) – bohater trzech narodów”

Koncert

Wykonawcy: Aleksandra Szopa (skrzypce), Krzysztof Stanienda (fortepian)

Repertuar:

  • Wajnberg, Sonata no. 4 na skrzypce i fortepian,
  • Brahms, Sonata A dur

 

13 listopada, godz. 17:00

Pokaz filmu – „Zapomniany sprawiedliwy konsul Feliks Chiczewski 1889-1972” (26 minut, 2016, reż. Jacek Kubiak) i spotkanie z reżyserem dr. Jackiem Kubiakiem

 

20 listopada, godz. 18:00

Pokaz filmu – „Tadeusz Romer. Misja niemożliwa” (54 minuty, 2023, reż. Jacek Papis) TVP
 

27 listopada, godz. 18:00

Wykład dr hab. Olgi Barbasiewicz – „Więcej niż Dyplomata: Tadeusz Romer – aktywne ogniwo łańcucha pomocy dla polskich obywateli w czasie wojny”

Koncert

Wykonawcy: Kamila Wąsik-Janiak (skrzypce), Ewa Guz-Seroka (fortepian)

Repertuar:

  • Irena Regina Wieniawska vel Poldowski, Largo 3’
  • Irena Regina Wieniawska vel Poldowski, Berceuse de l’enfant mourant 3’
  • Mieczysław Wajnberg, Sonatina II cz., Lento-Allegro-Lento 6'
  • Mieczysław Wajnberg, Aria 3:30
  • Henryk Wieniawski, Legenda 7’
  • Arvo Part, Spiegel in spiegel 8’
  • John Williams, Schindler’s List 4'

 

4 grudnia, godz. 18:00

Pokaz filmu – „Paszporty Paragwaju” (52 minuty, 2018, reż. Robert Kaczmarek) IPN

 

11 grudnia, godz. 18:00

Pokaz filmu – „Henryk Sławik. Polski Wallenberg” (50 minut, 2004, reż. Marek Maldis, Grzegorz Łubczyk) TVP

 

Biogramy wykładowców i wykonawców:
 

dr Kinga Czechowska

Adiunkt w Ośrodku Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego. Jej zainteresowania badawcze obejmują: historię dyplomacji, historię relacji polsko-żydowskich, historię Holokaustu, edytorstwo źródeł historycznych. Autorka książek: Polska dyplomacja wobec „kwestii żydowskiej” w latach 1932–1939, Gdańsk–Warszawa 2023, Zainspirować naród. Przemowy Edwarda Raczyńskiego na obczyźnie 1939–1989, oprac. Kinga Czechowska i Krzysztof Kania, Warszawa 2023 oraz Pomoc Żydom i ich ratowanie podczas Zagłady na terenie przedwojennego województwa pomorskiego, Bydgoszcz-Warszawa 2025.

 

prof. Olga Barbasiewicz

Politolożka i japonistka z Uniwersytetu SWPS, poświęciła swoją karierę badaniu polityki zagranicznej i gospodarczej Japonii, ze szczególnym uwzględnieniem historycznych i współczesnych relacji z Polską. Wśród jej publikacji znajduje się m.in. książka "Ocaleni w Azji Wschodniej" wydana nakładem wydawnictwa Instytutu Pileckiego.

Jej bogate, międzynarodowe doświadczenie zostało wzmocnione przez staże zagraniczne, z których jeden z najistotniejszych to rola profesora wizytującego na renomowanym Uniwersytecie Aoyama Gakuin w Tokio, którą pełniła do czerwca 2025 roku.

 

dr hab. Tomasz Kurpierz

Pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach, zajmuje się głównie biografistyką oraz historią społeczno-polityczną Górnego Śląska w XX wieku, autor i współautor kilkunastu książek, m.in. Henryk Sławik 1894–1944. Biografia socjalisty, Katowice–Warszawa 2020; Zygmunt Lasocki 1867–1948. Między polityką a działalnością społeczną, Toruń 2009; Zbuntowani. Niezależne Zrzeszenie Studentów w województwie katowickim 1980–1989, Katowice 2012; Czas przełomu, destalinizacja, rok 1956 i koniec odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim (1953–1961), t. 1, Warszawa–Katowice 2023; redaktor i współredaktor kilku tomów zbiorowych.

 

Marta Gębska-Wiercińska

Skrzypaczka, solistka-kameralistka. Obecnie jest studentką Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie maestro Konstantego Andrzeja Kulki.

Laureatka pierwszych nagród międzynarodowych i ogólnopolskich konkursów skrzypcowych. Stypendystka programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Młoda Polska 2015”, „Młoda Polska 2022”, Stypendim MKiDN, Dyrektora Centrum Edukacji Artystycznej, Funduszu ZDOLNI, Stypendium Artystycznego im. Franciszka Wybrańczyka Fundacji Sinfonia Varsovia i innych. Występuje na estradach polskich i zagranicznych, wykonując koncerty symfoniczne i recitale; może poszczycić się występami w wielu salach koncertowych, m.in.: Narodowym Forum Muzyki we Wrocławiu, Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach, Filharmonii Narodowej w Warszawie, Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego w Rzeszowie, Filharmonii im. M. Karłowicza w Szczecinie, Filharmonii Lubelskiej im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie, Filharmonii Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy, Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, Królewskiego Konserwatorium Muzycznego w Hadze (Holandia), Kastell Goch (Niemcy), Sali Balowej Zamku w Łańcucie czy Sali Balowej Zamku Królewskiego w Warszawie.

W 2018 r. nakładem wytwórni fonograficznej DUX ukazała się solowa, debiutancka płyta Marty Gębskiej – PER MUSICAM AD ASTRA nagrana w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach, a w 2020 r. płyta zawierająca premierę fonograficzną Duo A-dur Op. 18 Józefa Nowakowskiego również wydana przez firmę DUX.

 

Maciej Smoląg

Od najmłodszych lat występuje w kraju i za granicą, m.in.: w Berlinie, Monachium, Frankfurcie nad  Odrą, Wiedniu, Brukseli, Budapeszcie, Wilnie. Obok koncertów solowych, wielokrotnie grał z orkiestrami  symfonicznymi, pierwszy raz już w wieku 9 lat. Koncertował w wielu prestiżowych miejscach m.in. w sali  koncertowej Filharmonii Narodowej w Warszawie, w Zamku Królewskim w Warszawie, w Łazienkach  Królewskich, w Studiu Koncertowym S1 Polskiego Radia, w Teatrze Wielkim w Warszawie, w Muzeum  Fryderyka Chopina w Warszawie, w domu urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli. Jest laureatem  wielu krajowych i międzynarodowych konkursów pianistycznych. Jest absolwentem Ogólnokształcącej  Szkoły Muzycznej II st. im. Zenona Brzewskiego w Warszawie w klasie prof. Karola Radziwonowicza.  Obecnie jest studentem czwartego roku Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie pod  kierunkiem prof. Konrada Skolarskiego.

 

Ewa Guz-Seroka

Pianistka. Urodziła się w Lublinie. Od najmłodszych lat aktywnie koncertowała na terenie Lublina i regionu. Występowała wielokrotnie w Filharmonii Lubelskiej jako solistka w koncertach fortepianowych W. A. Mozarta, F. Mendelssohna oraz E. Griega z towarzyszeniem Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Lubelskiej. Absolwentka Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie w kl. prof. Barbary Muszyńskiej – fortepian oraz prof. Krystyny Borucińskiej - kameralistyka fortepianowa. Kształciła się u Bernarda Ringeissenana kursach muzycznych w Weimarze. Koncertuje jako solistka i kameralistka w kraju i za granicą. Współpracowała z Estradą Kameralną Filharmonii Narodowej  Krajowym Biurem Koncertowym oraz Warszawską Operą Kameralną.  Koncertowała na wielu festiwalach muzycznych w Polsce z czołowymi wokalistami i instrumentalistami. Pracuje na stanowisku adiunkta w Katedrze Kameralistyki Fortepianowej na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina. W roku 2016 Firma fonograficzna DUX  wydała płytę ŁUKASZEWSKI MUSICA PROFANA 1 z fortepianowymi utworami solowymi i kameralnymi Pawła Łukaszewskiego , stanowiącymi materiał pracy doktorskiej. Nagranie zostało wysoko ocenione przez krytyków w kraju i za granicą. Płyta otrzymała prestiżową nagrodę FRYDERYK 2017 w kategorii  Album Roku Muzyka Kameralna oraz nominację w kategorii Najwybitniejsze Nagranie Muzyki Polskiej. Jest autorką premierowego projektu kameralnego prezentującego komplet pieśni Henryka Mikołaja Góreckiego przy współudziale Urszuli Kryger, Jadwigi Rappe, Roberta Gierlacha, wydanego przez DUX w roku 2020 i uhonorowanego prestiżową nagrodą FRYDERYK 2021 w kategorii Album Roku Muzyka Kameralna. Nagranie zyskało bardzo pochlebne recenzje i nagrody krytyków zagranicznych i krajowych.

Głównym nurtem działalności koncertowej Ewy Guz-Seroki jest promocja muzyki polskiej kameralnej i solowej. W roku 2023-24 nagrała kolejną płytę ŁUKASZEWSKI - MUSICA PROFANA 4.

Od 2024 roku współtworzy z Mattim Asikainenem SIBELIUS Piano Duo, koncertując w kraju i za granicą. Ewa Guz-Seroka została uhonorowana dyplomem  Ministra Kultury i Sztuki oraz nagrodą Rektora Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie za całokształt działalności.

 

Kamila Wąsik-Janiak

Skrzypaczka; solistka i kameralistka, pedagog. Ukończyła z wyróżnieniem Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w klasie Romana Lasockiego, otrzymując Medal Magna cum Laude za wybitne osiągnięcia dla najlepszego absolwenta UMFC (2010). W roku 2018 uzyskała stopień doktora sztuk muzycznych. Zwyciężyła w Międzynarodowym Konkursie im. Karola Szymanowskiego w Łodzi (2009), a w 2006 roku otrzymała II nagrodę i nagrodę specjalną dla najlepszego polskiego uczestnika na X Międzynarodowym Konkursie im. Karola Lipińskiego i Henryka Wieniawskiego w Lublinie. Jest również laureatką m.in. 11. Internationaler Wettewerb für Violine w Kloster Schöntal (Niemcy, 2005). W Polsce koncertowała z orkiestrami większości filharmonii, w tym orkiestrą Filharmonii Narodowej i Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia.

Jako solistka współpracowała z wieloma wybitnymi dyrygentami, jak: Mirosław Jacek Błaszczyk, Tomasz Bugaj, Czesław Grabowski, Michał Klauza, Wojciech Michniewski, Marek Pijarowski, Wojciech Rajski czy Jerzy Salwarowski oraz z pedagogami i artystami, jak m.in.: Kaja Danczowska, Igor Frołow, Tadeusz Gadzina, Marina Jaszwili, Mirosław Ławrynowicz, Krzysztof Węgrzyn, Wanda Wiłkomirska. Artystka dokonała wielu światowych prawykonań utworów koncertujących, kameralnych i solowych, prezentując owe dzieła zarówno na scenach polskich, jak i za granicą. Występowała na tak ważnych festiwalach jak: Tallinn Afekt Festival (Estonia 2018), Festiwal prawykonań Polska Muzyka Najnowsza w Katowicach (2013), 64. Międzynarodowy Festiwal Chopinowski w Dusznikach Zdroju (2009), Westdeutsche Rundfunk Musikfest w Münster (Niemcy 2009) czy International Student Festiwal w Kyoto (Japonia, 2007) i innych. Od 2015 roku jest członkiem zespołu Hashtag Ensemble, z którym regularnie koncertuje i nagrywa płyty. Często udziela się na gruncie muzyki kameralnej. Otrzymała nagrodę fonograficzną „Fryderyk 2017” za płytę Musica profana 1 z kompozycjami Pawła Łukaszewskiego czy nagrodę krytyków francuskich „Les Orphees d’Or-Prix de la SACD” i dwie nominacje do „Fryderyków 2016” za płytę Joanna Freszel. Real Life Song, obydwie wydane nakładem firmy DUX. Jest również laureatką Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2005, 2009), stypendystką Prezydenta Miasta Gdańska za wybitne osiągnięcia (2009) oraz laureatką stypendium Młoda Polska przyznawanego przez MKiDN (2007).

 

Krzysztof Stanienda

Niezwykle uzdolniony pianista młodego pokolenia, absolwent Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie prof. Edwarda Wolanina. Laureat konkursów krajowych i zagranicznych. W 2007 roku zdobył Nagrodę Specjalną na Międzynarodowym Konkursie w Łodzi, a w 2009 został finalista Międzynarodowego Konkursu w Lugano w Szwajcarii. W 2008 roku otrzymał nominację do Fryderyków. Współtwórca zespołu Chopin Piano Quintet, z którym w 2014 roku został laureatem Międzynarodowego Konkursu Muzyki Kameralnej na Litwie i zdobywcą I miejsc na Międzynarodowych Konkursach Muzyki Kameralnej w Pianello Val Tidone i Padwie. W 2018 roku otrzymał I miejsce na Międzynarodowym Konkursie Kameralnym im. Antona Garcia Abril w Hiszpanii. W 2016 roku uzyskał stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Młoda Polska”. W tym samym roku ukazał się nowy album DVD nagrany dla wytwórni DUX wspólnie z Chopin Piano Quintet z utworami Roberta Schumanna i Dymitra Szostakowicza. Zespół miał okazję promować płytę m. in. podczas koncertów „Środa na Okólniku” na Uniwersytecie Muzycznym w Warszawie oraz na festiwalu organizowanym przez „Quartetto di Bergamo” we Włoszech. W roku 2023 i 2025 ukazały się kolejne płyty nagrane w duecie ze Sławomirem Tomasikiem oraz Roksaną Kwaśnikowską. Krzysztof Stanienda występował na wielu ważnych festiwalach tj.: Muzyczny Festiwal w Łańcucie, Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena w Krakowie, „Wieczory w Arsenale” we Wrocławiu, Ogólnopolski „Tydzień Talentów” w Kąśnej Dolnej; a także za granicą w Japonii, Wielkiej Brytanii, Austrii, Holandii, Rosji, Szwajcarii, Szwecji, Hiszpanii i we Włoszech. Koncertuje jako solista i kameralista m.in. z „Sinfonią Varsovią”, „Chopin Academia Orchestra”, Orkiestrą „Wratislawia”, Orkiestrą „Spirit of Europe”, Śląską Orkiestrą Kameralną, Kwartetem Śląskim, Kwartetem „Camerata”, a także z wieloma znakomitymi instrumentalistami. Od 2012 roku jest wykładowcą na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Jest współtwórcą Międzynarodowych Warsztatów Muzycznych im. Jana Staniendy w Kołobrzegu i Podkowie Leśnej od 2020 roku. Od 2008 roku współpracuje jako pianista-korepetytor na wielu warsztatach muzycznych m. in. na Międzynarodowym Kursie Skrzypcowym im. Tadeusza Wrońskiego w Puławach.

 

Aleksandra Szopa

Skrzypaczka o wyjątkowej wrażliwości muzycznej. Specjalizuje się w repertuarze klasycznym ze szczególnym uwzględnieniem utworów XX i XXI w. Absolwentka Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie klasy skrzypiec prof. dr hab. Magdaleny Szczepanowskiej. Laureatka konkursów skrzypcowych m.in. w Żywcu, Bydgoszczy, Szczecinie, Wrocławiu, Gdańsku. Swoje umiejętności doskonaliła na kursach mistrzowskich w Łańcucie, Puławach, Radziejowie, Kloster Chorin. Występowała jako solistka, członkini zespołów kameralnych oraz orkiestr m.in. w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego, Teatrze Wielkim – Operze Narodowej, Filharmonii Olsztyńskiej, Filharmonii Pomorskiej, Operze Nova, Teatrze Wielkim w Łodzi, Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Ma na swoim koncie prawykonania utworów kompozytorów młodego pokolenia, członkini The European Workshop for Contemporary Music. Brała udział w licznych projektach i festiwalach, wśród nich: Warszawska Jesień, TRZY – CZTE – RY, Elektrofonia. Improwizatorka, aranżerka, autorka muzyki. Umiejętnie łączy różne techniki i style muzyczne poszukując nowych środków wyrazu i artystycznych inspiracji.

Zobacz także