Zgłoszenia do 31 sierpnia | Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego. Piąta edycja (2025) - Instytut Pileckiego

Do końca sierpnia 2025 roku można przesyłać zgłoszenia do piątej edycji Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego.

W związku z upamiętnieniem przypadającej na 25 maja 77. rocznicy śmierci rtm. Witolda Pileckiego już po raz piąty Instytut Pileckiego wraz z partnerem, Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, ogłasza nabór zgłoszeń do Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego.

IDEA

Witold Pilecki jako patron nagrody literackiej – to myśl daleka od oczywistości. A jednak Rotmistrz był nie tylko żołnierzem, konspiratorem, bohaterem, człowiekiem czynu. Jego słynne raporty z Auschwitz-Birkenau dostarczają informacji o sytuacji w obozie, a zarazem – pisane żywym językiem – zawierają jej dogłębną analizę i proponują szerszą humanistyczną refleksję. Zdają relację z konkretnych wydarzeń – zbrodni, których podczas II wojny światowej dokonali Niemcy w okupowanej Polsce. Są jednocześnie świadectwem całej epoki.

Przyznając Międzynarodową Nagrodę im. Witolda Pileckiego, podkreślamy rolę uniwersalnego przesłania, które płynie z doświadczenia dwóch totalitaryzmów w XX wieku. Stawiamy na twórczość pisarską, która podtrzymuje wiarę w fundamentalne wartości: godność człowieka, dążenie do prawdy, gotowość do poświęceń, solidarność z prześladowanymi. Honorujemy oryginalne osiągnięcia naukowe, doceniamy także sztukę reportażu w najlepszym wydaniu. Interesują nas książki, za sprawą których pogłębiona refleksja trafia do szerokiego kręgu czytelników.

Nagroda ma charakter międzynarodowy. W poprzednich latach we wszystkich kategoriach były nagradzane książki, które ukazały się w językach polskim lub angielskim, od tego roku zachęcamy również do nadsyłania publikacji wydanych w językach niemieckim i francuskim – to absolutna nowość i unikatowa cecha Nagrody Pileckiego!

PARTNER

Partnerem nagrody jest Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.

KATEGORIE

a) Naukowa książka historyczna – najlepsza monografia lub synteza na temat doświadczenia krajów Europy Środkowo-Wschodniej konfrontacji z totalitaryzmem w XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Przy ocenie zgłoszonych książek w tej kategorii w sposób szczególny doceniane będą dobra dokumentacja, oryginalne interpretacje oraz atrakcyjny przekaz. Pozycje zgłaszane w tej kategorii powinny być wydane w roku poprzedzającym edycję Konkursu w języku polskim, angielskim, niemieckim lub francuskim oraz opatrzone aparatem naukowym. Dopuszcza się zgłoszenia książek, których przekłady na polski, angielski, niemiecki lub francuski ukazały się w ciągu dwóch lat kalendarzowych poprzedzających edycję, o ile pierwsze wydanie w języku oryginalnym ukazało się nie wcześniej niż w 2018 roku. Nie będą brane pod uwagę zgłoszenia publikacji zbiorowych, które ukazały się w formie tomów pod redakcją. W przypadku innych książek wieloautorskich dopuszczalne jest zgłoszenie tytułu mającego maksymalnie dwóch współautorów.

b) Reportaż historyczny – książka, która oferuje czytelnikowi wciągającą opowieść o doświadczeniu krajów Europy Środkowo-Wschodniej konfrontacji z totalitaryzmem w XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Oprócz klasycznych reportaży historycznych w tej kategorii mogą zostać zgłoszone biografie oraz wspomnienia i relacje świadków historii. Przy ocenie książek w tej kategorii w sposób szczególny doceniane będą szacunek do źródeł, dobra kompozycja i narracyjna wiarygodność. W przypadku innych książek wieloautorskich dopuszczalne jest zgłoszenie tytułu mającego maksymalnie dwóch współautorów. Pozycje zgłaszane w tej kategorii powinny być wydane w roku poprzedzającym edycję Konkursu w języku polskim, angielskim, niemieckim lub francuskim. Dopuszcza się zgłoszenia książek, których przekłady na polski, angielski, niemiecki lub francuski ukazały się w ciągu dwóch lat kalendarzowych poprzedzających edycję, o ile pierwsze wydanie w języku oryginalnym ukazało się nie wcześniej niż w 2018 roku.

c) Nagroda specjalna – książka, która niesie świadectwo zbrodniczych działań systemów totalitarnych i autorytarnych we współczesnym świecie, jest opowieścią o dramatycznym losie ludności dotkniętej wojnami i konfliktami zbrojnymi (reportaż wojenny), piętnuje przypadki intencjonalnego i uporczywego łamania praw człowieka. Wydarzenia ostatnich lat, zwłaszcza u naszego wschodniego sąsiada, w Ukrainie, uświadamiają nam, że mimo wysiłków wielu osób i organizacji, włożonych po II wojnie światowej w kształtowanie świadomości obywatelskiej i prawa międzynarodowego, zbrodnie na ludności cywilnej, łamanie międzynarodowego prawa karnego oraz zwyczajów wojennych nie należą do przeszłości. Agresja rosyjska w 2014 i rozpoczęcie pełnoskalowej wojny w 2022 roku są dowodem na to, że misja Witolda Pileckiego polegająca na dokumentowaniu zła jest nadal aktualna, a pisanie o tym i piętnowanie sprawców w przestrzeni publicznej jest konieczne. Przy ocenie książek w tej kategorii w sposób szczególny doceniani będą autorzy, którzy mają wrażliwość na krzywdy drugiego człowieka oraz odwagę pisania o nich, są przy tym rzetelni, wiarygodni i starają się oddawać głos ofiarom. W przypadku książek wieloautorskich dopuszczalne jest zgłoszenie tytułu mającego maksymalnie dwóch współautorów. Pozycje zgłaszane w tej kategorii powinny być wydane w roku poprzedzającym edycję Konkursu w języku polskim, angielskim, niemieckim lub francuskim. Dopuszcza się zgłoszenia książek, których przekłady na polski, angielski, niemiecki lub francuski ukazały się w ciągu dwóch lat kalendarzowych poprzedzających edycję, o ile pierwsze wydanie w języku oryginalnym ukazało się nie wcześniej niż w 2018 roku.

Przyznanie nagrody specjalnej w tej edycji jest możliwe dzięki wsparciu finansowemu prywatnego fundatora.

ZGŁOSZENIA

Zgłoszenia mogą dokonać autorzy, wydawcy lub osoby prywatne, jak również osoby fizyczne, osoby prawne czy jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej przez przesłanie elektronicznej wersji książki (w formacie pdf; jeśli książka ukazała się w formie e-booka, prosimy o pliki w formacie epub i mobi) na adres e-mail:

nagroda@instytutpileckiego.pl.

W przypadku dokonania zgłoszeń przez inny podmiot niż autor publikacji uprzejmie prosimy o dołączenie pisemnej zgody autora na udział w konkursie. Prosimy również o wskazanie kategorii, w której zgłaszana jest książka.

UWAGA: Termin zgłoszeń z powodu powrotu do Konkursu trzeciej kategorii został wydłużony do 31 sierpnia 2025 roku.

Szczegółowy regulamin konkursu oraz formularz z klauzulą RODO dostępne są w plikach do pobrania na dole strony. 

Spośród książek zgłoszonych do nagrody Kapituła wskazuje najpierw 5 nominacji w każdej kategorii.
 

ZWYCIĘZCY

Autorzy najlepszych książek nagrodzeni w dwóch pierwszych kategoriach otrzymają nagrodę w wysokości 46 850 zł brutto, a w trzeciej kategorii 45 000 zł brutto, oraz okolicznościową statuetkę. W każdej z trzech kategorii przewidywane jest także wyróżnienie z nagrodą w wysokości 5000 zł brutto. Nagrody zostaną wręczone podczas uroczystej gali pod koniec 2025 roku. 

W poprzedniej edycji konkursu Nagrodę Pileckiego otrzymali Grzegorz Hryciuk, Kalina Błażejowska i Christopher Miller.

Do pobrania