Stulecie Bitwy Warszawskiej. Tryptyk "Gra o wszystko" | filmy - Instytut Pileckiego
Stulecie Bitwy Warszawskiej. Tryptyk "Gra o wszystko" | filmy
Dokładnie 100 lat temu wydarzyło się coś nieprawdopodobnego: odziały Wojska Polskiego pokonały Armię Czerwoną na przedmościu Warszawy.To była bitwa o wszystko: niepodległość, niezależność, a nawet życie. Zapraszamy na filmowy tryptyk "gra o wszystko".
Gdyby wygrali Sowieci, nie tylko dzisiejsza Polska, ale i cała Europa wyglądałyby zupełnie inaczej. Zdaniem Edgara d’Abernona, brytyjskiego dyplomaty, była to „osiemnasta najbardziej przełomowa bitwa w dziejach świata”.
A więc: „Cud nad Wisłą”? To określenie wyszło spod pióra profesora Stanisława Strońskiego, romanisty, polityka, publicysty oraz… zaciekłego przeciwnika Józefa Piłsudskiego. Choć wyrażenie stanowiło analogię do francuskiego „Cudu nad Marną” (wrzesień 1914 rok), zwycięstwa wojsk francusko-brytyjskich nad niemieckimi, pierwotnie miało wydźwięk pejoratywny. Z założenia odzierało Naczelnika Państwa, Józefa Piłsudskiego, ze splendoru i chwały: bo skoro dopuścił on do tego, że czerwonoarmiści znaleźli się o krok od stolicy, to odrodzona Rzeczypospolita Polska mogła liczyć jedynie na ingerencję sił wyższych. Fakt, iż Bitwa Warszawska 1920 zapisała się w dziejach jako „Cud nad Wisłą” to zatem chichot historii.
Historycy są zgodni: Bitwa Warszawska (1920), obok Bitwy pod Grunwaldem (1410) i Wiktorii Wiedeńskiej (1683) to najwyśmienitsze zwycięstwo militarne w dziejach Polski. Zapraszamy na I część tryptyku „Gra o wszystko”, w której wystąpili wybitni historycy, znawcy tematu: prof. Mariusz Wołos, prof. Wiesław Wysocki, prof. Janusz Odziemkowski, prof. Zbigniew Wawer, Adam Zamoyski oraz prof. Norman Davies.
Ten konflikt często określa się mianem „wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku”. To podwójny błąd. „Bolszewicka” to skrót myślowy: historycy podkreślają, że prawidłowe nazwy to „wojna polsko-sowiecka”, „wojna polsko-rosyjska” lub „wojna Polski z Rosją bolszewicką”. Z kolei „1920” to data nieprawidłowa, gdyż pierwsze starcia miały miejsce w 1919 roku, a konflikt oficjalnie zakończył się 18 marca 1921 roku, kiedy zawarto traktat pokojowy w Rydze.
Chociaż widmo „wielkiej światowej rewolucji” zawisło nad całą Europą, nie wszyscy kibicowali Polsce. Wielu zachodnich intelektualistów uwierzyło w mit „nowego państwa” – Rosja sowiecka uchodziła w ich oczach za kraj pełny dobrobytu i powszechnej szczęśliwości. Ale czerwonoarmiści nie nieśli na sztandarach pokojowych haseł. Rabowali i gwałcili, zostawiając za sobą zgliszcza, więc społeczeństwo polskie – również robotnicy i chłopi, do których rewolucjoniści kierowali swe odezwy – chwyciło za broń. Walczyli mężczyźni i kobiety, doświadczeni żołnierze oraz gimnazjaliści. Bo wszyscy rozumieli, że to „gra o wszystko”. Zapraszamy na drugą część naszego tryptyku o wojnie Polski z Rosją bolszewicką.
Zwycięstwo Polski nad Armią Czerwoną zaskoczyło opinię publiczną Europy Zachodniej. I nawet jeśli to niedowierzanie było z początku podszyte podziwem i poczuciem ulgi, to wkrótce pojawił się niepokój. Bo co się stanie, jeśli wskutek izolacji Rosji Sowieckiej wymiana handlowa z nią zostanie utrudniona?
Współcześnie niewielu zachodnich historyków jest świadomych wagi wojny Polski z Rosją bolszewicką. Jak mówi prof. Norman Davies, „Ludzie o tym nie wiedzą, nie znajdą tego w podręcznikach. W miejscu tej świadomości nadal istnieje czarna dziura”. Tym bardziej zachęcamy do obejrzenia trzeciej części tryptyku „Gra o wszystko”, zatytułowanej „Daleka <<wojenka>> na wschodzie? Reakcje Europy na wojnę polsko-sowiecką”.
Zobacz także
- Zmiana na stanowisku dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Zmiana na stanowisku dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
11 kwietnia 2024 r. decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze stanowiska dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego odwołana została dr hab. Magdalena Gawin.
- Instytut dziękuje swojej założycielce
Aktualności
Instytut dziękuje swojej założycielce
Magdalena Gawin założyła Instytut Pileckiego jeszcze jako podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2016 r.
- Radosnych i błogosławionych Świąt Wielkanocnych życzy prof. Magdalena Gawin, dyrektor Instytutu Pileckiego wraz z zespołem
Aktualności
Radosnych i błogosławionych Świąt Wielkanocnych życzy prof. Magdalena Gawin, dyrektor Instytutu Pileckiego wraz z zespołem
- Piątek: Język i historia Polski dla obcokrajowców
Aktualności
Piątek: Język i historia Polski dla obcokrajowców
Zajęcia mają na celu zapoznanie odbiorców uczących się języka polskiego jako obcego z najważniejszymi wydarzeniami z historii Polski poprzez ćwiczenie kompetencji językowych na poziomie A1+/A2.
- Raport „Podoba ci się, nie podoba, cierp, moja piękna – nieukarane zbrodnie. Przemoc seksualna rosyjskich wojsk okupacyjnych wobec ukraińskich kobiet”
Aktualności
Raport „Podoba ci się, nie podoba, cierp, moja piękna – nieukarane zbrodnie. Przemoc seksualna rosyjskich wojsk okupacyjnych wobec ukraińskich kobiet”
Raport przygotowany zespół Centrum Dokumentowania Zbrodni Rosyjskich w Ukrainie im. Rafała Lemkina działający przy Instytucie Pileckiego.
- Świadectwa Centrum Lemkina na Georgetown University w Waszyngtonie
Aktualności
Świadectwa Centrum Lemkina na Georgetown University w Waszyngtonie
7 lutego 2024 r. na Georgetown University w Waszyngtonie odbyła się konferencja poświęcona dokumentowaniu i ściganiu zbrodni wojennych popełnianych na ludności cywilnej przez armię rosyjską w Ukrainie, w której wzięła udział dyrektor Instytutu Pileckiego.
- "Dom Turka". Katownia NKWD i UB w Augustowie
Aktualności
"Dom Turka". Katownia NKWD i UB w Augustowie
Poznaj historię "Domu Turka", w którym powstaje Dom Pamięci Obławy Augustowskiej Instytutu Pileckiego.
- NOWOŚĆ | Książka "Koszykowa róg Stalina"
Aktualności
NOWOŚĆ | Książka "Koszykowa róg Stalina"
Dr hab. Andrzej Zawistowski w swojej nowej książce przedstawia historię Aresztu Wewnętrznego MBP na Koszykowej. Tło opowieści stanowią dzieje najbliższej okolicy oraz losy ludzi, którzy do niego trafili – wśród nich Witold Pilecki.
- Zdrowych, pogodnych, błogosławionych Świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku!
Aktualności
Zdrowych, pogodnych, błogosławionych Świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku!
Zdrowych, pogodnych, błogosławionych Świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku życzy dr hab. Magdalena Gawin, dyrektor Instytutu Pileckiego wraz z zespołem.
- 2023 | Agnieszka Witkowska-Krych, "Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim"
Aktualności
2023 | Agnieszka Witkowska-Krych, "Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim"
Książka Agnieszki Witkowskiej-Krych, "Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim" została laureatem Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w kategorii "naukowa książka historyczna" w 2023 r.
- 2023 | Bartłomiej Noszczak, "Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945)"
Aktualności
2023 | Bartłomiej Noszczak, "Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945)"
Książka Bartłomieja Noszczaka "Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945)" zwyciężyła konkursie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w 2023 r. w kategorii II: reportaże historyczne, biografie.
- 2023 | Zbigniew Parafianowicz, Śniadanie pachnie trupem. Ukraina na wojnie
Aktualności
2023 | Zbigniew Parafianowicz, Śniadanie pachnie trupem. Ukraina na wojnie
W 2022 r. w związku z agresją Rosji na Ukrainę, Kapituła konkursu Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego stworzyła kategorię specjalną. W 2023 r. autorem najlepszej książki w tej kategorii został Zbigniew Parafianowicz.