Historie kobiet znikających. Konferencja naukowa | 25-26 listopada - Instytut Pileckiego
Historie kobiet znikających. Konferencja naukowa | 25-26 listopada
Zapraszamy na konferencję naukową, która odbędzie się w dniach 25-26 listopada 2024 r. w Warszawie.
Przez dwa dni będzie można wysłuchać 24 referatów łączących różne dziedziny nauki, których wspólnym mianownikiem staje się poszukiwanie powodów, mechanizmów i sposobów zapominania, pomijania czy wykluczania wybitnych kobiet w świecie.
Druga połowa XX w. i XXI w. przyniosły znaczący rozwój badań naukowych dotyczących wielowymiarowej historii kobiet w różnych dziedzinach życia. Różnorodność tematów, ujęć i dyskusji nadal wskazuje niezagospodarowane obszary badawcze. W związku z powyższym Instytut Polonika przy współpracy z Instytutem Historii PAN, czeskim Instytutem Masaryka oraz Instytutem Pileckiego, organizuje konferencję naukową „Poza. Historie kobiet znikających z nauki–sztuki–kultury–edukacji–polityki”.
Celem konferencji jest pokazanie losów konkretnych kobiet, które analizowane i interpretowane będą w kontekście odkrycia i ujawnienia ich znaczenia w danej dziedzinie, a co ważniejsze zwrócenia uwagi na powody tak niedostatecznego istnienia lub całkowitego nieistnienia postaci w świadomości i historii. Główny akcent położony zostanie na mechanizm zapominania, pomijania, wykluczania. Idąc za określeniami takimi jak: „znikanie kobiet” (za: Agnieszka Graff, Świat bez kobiet. Płeć w polskim życiu publicznym, Warszawa 2007), „kobiety niewidzialne” (za: Ewa Toniak, Olbrzymki, Kraków 2008) – zastanawiamy się, dlaczego ciągle mało wiemy o niektórych zasłużonych postaciach i jakie są tego powody.
Wydarzeniem poprzedzającym konferencję była debata pt. "Kobiety znikające z historii", z udziałem dr Jolanty Epsztein, dr. Tomáša W. Pavlíčeka, dr Justyny Zajko-Czochańskiej, dr Anny Rudek-Śmiechowskiej oraz prof. dr hab. Małgorzaty Dajnowicz. Poniżej zapis rozmowy.
Na konferencji zamierzamy zaprezentować historie dotąd nieopowiedziane, niecodzienne, mało znane. Szczególnie zależy nam na przyjrzeniu się powodom zapomnienia, nieuznania, pomijania czy wykluczenia. Szukamy zarówno analiz opartych na studium postaci, jak i tematów szeroko obejmujących wspomnianą problematykę. Podczas konferencji wygłoszone zostaną 24 referaty (harmonogram konferencji). Wśród tematów usłyszymy m.in. historie o kobietach w „Polskiej Szkole Matematycznej” (prof. dr hab. Danuta Ciesielska, IH PAN); życiu codziennym młodej panny przygotowującej się do ślubu w Warszawie w 1922 r. (prof. dr hab. Tadeusz Epstein, IH PAN); zapomnianej pisarce, dziennikarce, propagatorce polskości w Algierii – Helenie Filochowskiej (dr Maria Bauchrowicz-Tocka, Instytut Studiów Kobiecych w Białymstoku); białostockich anarchistkach z okresu rewolucji 1905 r. (dr Aleksander Łaniewski, IH PAN); redaktorkach, wydawczyniach i reporterkach w polskiej prasie emigracyjnej w l. 1865-1918 (dr Elżbieta Nowosielska, IH PAN), przemilczanych problemach kobiet wiejskich w okresie Polski Ludowej (dr Justyna Zajko-Czochańska, Uniwersytet w Białymstoku).
Ponadto będziemy szukać odpowiedzi na takie pytania jak: dlaczego wśród wielkich rzeźbiarek (nadal) nie wymienia się Aliny Ślesińskiej? (Alicja Gzowska, MNW); dlaczego i czy Alicje Halicką można potraktować, jako postać zapomnianą? (Matylda Borcuch, Paris 1 Pantheon-Sorbonne). Wyznaczymy powody „wymazywania”, ale i drogi powrotu polskich malarek w
Paryżu (Ewa Bobrowska, Terra Foundation for American Art), usłyszymy próbę odpowiedzi na pytanie w jaki sposób case study twórczości i biografii – Hanny Orzechowskiej (i wielu podobnych przypadków kobiet-artystek) wpływa (i nieuchronnie) zmienia przestrzeń dyscypliny historii sztuki? (dr hab. Luiza Nader, WBASK, ASP, Warszawa).
W Radzie Naukowej konferencji zgodzili się zasiąść: prof. dr hab. Anna Landau-Czajka, prof. dr hab. Jerzy Malinowski, prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, dr hab. Katarzyna Sierakowska Prof. IH PAN, dr hab. Dobrochna Kałwa, dr hab. Katarzyna Chrudzimska-Uhera, prof. UKSW, dr Jolanta Epsztein, dr Tomáš W. Pavlíček, dr Anna Rudek-Śmiechowska.
Konferencja odbędzie się w siedzibie Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk (Rynek Starego Miasta 31, Warszawa).
Zainteresowanych uczestnictwem w obradach zapraszamy do rejestracji. Zgłoszenie proszę wysłać na adres e-mail konferencja[at]polonika.pl
Jednocześnie informujemy, że podczas konferencji będą wykonywane zdjęcia i nagrania.
Więcej informacji w regulaminie na stronie polonika.pl
Konferencja odbędzie się w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk na Rynku Starego Miasta 31 w Warszawie.
Do pobrania
Zobacz także
- Relacja z konferencji „Postawy mniejszości niemieckich w okupowanej Europie (1939-1945). Metody badań, społeczne konteksty i powojenne konsekwencje"
Aktualności
Relacja z konferencji „Postawy mniejszości niemieckich w okupowanej Europie (1939-1945). Metody badań, społeczne konteksty i powojenne konsekwencje"
W dniach 20–21 listopada 2025 r. w Berlinie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa poświęcona problematyce postaw ludności niemieckiej w warunkach okupacji oraz ich powojennych losów.
- Autorka reportażu o Obławie Augustowskiej wyróżniona w konkursie XXVIII Konkursie Stypendialnym im. Jacka Stwory
Aktualności
Autorka reportażu o Obławie Augustowskiej wyróżniona w konkursie XXVIII Konkursie Stypendialnym im. Jacka Stwory
Jury doceniło adekwatną do tematu formę i narrację reportażu Martyny Wojtkowskiej, które nadały historii wyjątkową głębię i spójność. Dokument „Jedna wskazówka” Instytutu Pileckiego opowiada o powojennych losach Ofiar Obławy Augustowskiej i ich bliskich.
- Dokument „Odyseja polska” we Włoskim Instytucie Kultury w Krakowie
Aktualności
Dokument „Odyseja polska” we Włoskim Instytucie Kultury w Krakowie
We wtorek, 5 listopada 2025 r. we wnętrzach Włoskiego Instytutu Kultury przy ul. Grodzkiej w Krakowie odbył się pokaz filmu Instytutu Pileckiego „Odyseja polska” – dokumentu poświęconego losom żołnierzy Armii Andersa.
- Dr Agnieszka Witkowska-Krych laureatką konkursu NCN MINIATURA 9
Aktualności
Dr Agnieszka Witkowska-Krych laureatką konkursu NCN MINIATURA 9
Dr Agnieszka Witkowska-Krych znalazła się wśród laureatów konkursu Narodowego Centrum Nauki MINIATURA 9. Wspiera on działania naukowe realizowane w formie badań wstępnych, kwerendy lub wyjazdu o charakterze naukowym.
- Martyna Wojtkowska wyróżniona w 7. Edycji Nagrody PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego.
Aktualności
Martyna Wojtkowska wyróżniona w 7. Edycji Nagrody PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego.
Martyna Wojtkowska z Instytutu Pileckiego otrzymała wyróżnienie w kategorii audio za serial „W Nowej Zelandii zaczyna się dzień”. To produkcja współtworzona przez Instytutu Pileckiego we współpracy ze Studiem Reportażu Polskiego Radia.
- Przedpremierowy odsłuch audioserialu „Sala 600. Świadkowie Norymbergi” | 80. rocznica rozpoczęcia procesów norymberskich
Aktualności
Przedpremierowy odsłuch audioserialu „Sala 600. Świadkowie Norymbergi” | 80. rocznica rozpoczęcia procesów norymberskich
20 listopada 2025 roku w siedzibie Instytutu Pileckiego odbyło się wydarzenie upamiętniające rocznicę rozpoczęcia procesów norymberskich. Tego dnia, dokładnie 80 lat wcześniej, do sali rozpraw o numerze 600 weszli najwięksi zbrodniarze III Rzeszy.
- „Pamięć miejsca, miejsca pamięci” | Dołącz do projektu!
Aktualności
„Pamięć miejsca, miejsca pamięci” | Dołącz do projektu!
Zapraszamy do udziału w ogólnopolskim projekcie „Pamięć miejsca, miejsca pamięci” – inicjatywie, która łączy historię, pasję odkrywania i lokalną wspólnotę.
- Ogłoszenie wyniku Konkursu na stanowisko Kierownika Oddziału Zamiejscowego Instytutu Pileckiego w Berlinie (PL, DE)
Aktualności
Ogłoszenie wyniku Konkursu na stanowisko Kierownika Oddziału Zamiejscowego Instytutu Pileckiego w Berlinie (PL, DE)
Warszawa, 20 listopada 2025 | Ogłoszenie wyniku Konkursu na stanowisko Kierownika Oddziału Zamiejscowego Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego w Berlinie.
- „Wnuczka Naczelnej” – premiera filmu o dr Annie Breude-Hellerowej w Instytucie Pileckiego
Aktualności
„Wnuczka Naczelnej” – premiera filmu o dr Annie Breude-Hellerowej w Instytucie Pileckiego
16 listopada, w 85. rocznicę zamknięcia granic getta warszawskiego, w siedzibie Instytutu Pileckiego odbyła się premiera filmu Maszy Makarowej „Wnuczka Naczelnej”.
- Forum Partnerów Programu „Zawołani po imieniu”
Aktualności
Forum Partnerów Programu „Zawołani po imieniu”
14 listopada w siedzibie Instytutu Pileckiego przy ul. Siennej 82 w Warszawie odbyło się Forum Partnerów Programu „Zawołani po imieniu”.
- Hanna Radziejowska nagrodzona Złotym BohaterONem
Aktualności
Hanna Radziejowska nagrodzona Złotym BohaterONem
Hanna Radziejowska nagrodzona Złotym BohaterONem
- Odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1918 roku | 11 listopada
Aktualności
Odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1918 roku | 11 listopada
11 listopada 1918 roku we francuskim Compiegne doszło do podpisania rozejmu de facto kończącego pierwszą wojnę światową.