Nigdy więcej! 85. rocznica wybuchu II wojny światowej z Instytutem Pileckiego | Zapowiedź wydarzeń - Instytut Pileckiego
Nigdy więcej! 85. rocznica wybuchu II wojny światowej z Instytutem Pileckiego | Zapowiedź wydarzeń
Instytut Pileckiego w ramach obchodów 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej przygotował szereg wydarzeń, których głównym celem jest kształtowanie świadomości historycznej i prawnej, a także uwrażliwianie opinii publicznej na krzywdę ofiar.
– Wojna jest doświadczeniem ogólnoludzkim. Zawsze jest zła. Niszczy i zostawia poczucie niesprawiedliwości i bezsensowności. Ze względu na to czym jest i jakie niesie ze sobą konsekwencje dla jednostki, społeczeństwa czy państwa musimy o niej stale przypominać. – podkreśla dr Wojciech Kozłowski, p.o. dyrektor Instytutu Pileckiego. - Wojna ukazuje skrajne postawy, zachowania ludzkie - od nienawiści i zła, po szlachetność i dobro. stawia jednostkę w obliczu trudnych wyborów moralnych. Pokazuje, że tylko solidarność międzyludzka może pomóc przetrwać. Czas pokoju nie jest dany raz na zawsze. Pamiętajmy o tym i nie zapominajmy o tragicznych wydarzeniach sprzed 85 lat. Oby NIGDY WIĘCEJ!
Instytut Pileckiego w ramach obchodów 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej przygotował szereg wydarzeń, których głównym celem jest kształtowanie świadomości historycznej i prawnej, a także uwrażliwianie opinii publicznej na krzywdę ofiar. Przez najbliższe dwa miesiące będziemy opowiadać współczesnym językiem o trudnych historiach i doświadczeniach okresu wojny, które są nieodłączną częścią polskiej pamięci zbiorowej. Rocznica będzie okazją do przypomnienia okrucieństw wojny, znaczenia dialogu międzykulturowego w kształtowaniu kultury pamięci. Poprzez różnorodne projekty z pogranicza sztuki i historii chcemy pobudzić do refleksji, otworzyć nowe możliwości i sposoby komunikowania o teraźniejszości i przyszłości.
– Doświadczenie drugiej wojny światowej zostanie z nami na zawsze. Naszym obowiązkiem jest pamiętać. Uczyć kolejne pokolenia o tym co było i poddać refleksji traumatyczne doświadczenie czasów Zagłady – mówi Jakub Kiersikowski z Instytutu Pileckiego. - Chcemy uwrażliwić na słowo, to o czym i jak mówimy, a uniwersalny język sztuki dał nam taką możliwość. Stał się wyjątkowym narzędziem, za pomocą którego zinterpretowaliśmy na przykład zeznania ofiar totalitaryzmu niemieckiego i sowieckiego: więźniów obozów koncentracyjnych, łagrów, uczestników Powstania Warszawskiego oraz świadków masowych egzekucji, to dało inspirację do przygotowania różnorodnych projektów artystyczno-historycznych. Poprzez kampanię Nigdy więcej! zachęcamy do odkrycia na nowo, naszego obszernego archiwum , który jest sercem działalności badawczej Instytutu. – dodaje.
Koncerty jazzowe, premiera płyty z udziałem wybitnych artystów i artystek, spotkania międzypokoleniowe ze świadkami drugiej wojny światowej, debaty wokół książek, piknik historyczny, upamiętnienie Polaków ratujących Żydów, V Zjazd Rodzin Programu Zawołani po imieniu i wiele innych wydarzeń proponujemy szerokiemu gronu odbiorców nie tylko w Polsce ale i zagranicą. Poniżej zapowiedz wydarzeń tegorocznych Obchodów.
Muzyka:
12 września, konferencja prasowa– premiera płyty „Lipcowe” z udziałem m.in. Mariki, Natalii Nykiel, Roberta Cichego, Fabryka Norblina, Warszawa
Album zawiera 10 utworów utrzymanych w stylistyce alternatywnego popu, które powstały na podstawie rozmów z rodzinami Ofiar Obławy Augustowskiej i stały się nośnikiem wspomnień, emocji i historii, opowiedzianych przez wdowy po Lipcowych, ich matki, dzieci i wnuki, często czekające do końca życia na wieści o zaginionych bliskich. Swoich głosów użyczyły im: Bovska, Ewelina Flinta, Marika, Natalia Nykiel, Jagoda Kret i zespół Tulia.
21 września, z okazji Międzynarodowego Dnia Pokoju, zapraszamy do Studia Koncertowego Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego w Warszawie na koncert Adama Bałdycha (Adam Bałdych Quintet) – kompozytora i wirtuoza skrzypiec, który na bazie materiałów archiwalnych Instytutu Pileckiego stworzył „Portrety”, utwory oddające emocje ukryte w relacjach świadków II wojny światowej. Koncert pod patronatem medialnym Programu 2 Polskiego Radia (więcej).
25 września, koncert Adama Bałdycha (Adam Bałdych Quintet) „Portrets” – Villa Elisabeth w Berlinie
Książki:
5 września, inauguracja tegorocznego cyklu czwartkowych spotkań w Galerii Instytutu Pileckiego Dom Bez Kantów w Warszawie. Literackie spotkanie wokół książki Wojciecha Brojera „Mikołaj Wasik. Pierwszy wójt Dąbrówna. Twórca najstarszego pomnika Powstania Warszawskiego” (2024). Rozmowa z autorem książki o wyjątkowym człowieku - żołnierzu Bitwy Warszawskiej i II WS, Powstańcu Warszawskim i powojennym samorządowcu, inicjatorze pierwszego pomnika Powstania Warszawskiego (więcej).
12 września, autorskie popołudnie Norberta Bączyka wokół książki "Terror niemieckiego okupanta”, Galeria Instytut Pileckiego Dom Bez Kantów, Warszawa. Publikacja wydana przez Wydawnictwo Instytutu Pileckiego (więcej).
Film:
31 sierpnia premiera filmu dokumentalnego "A więc wojna! Niezapomniane kadry. Opowieść o czasie pokoju i wojny" na kanale YouTube IP, film zrealizowany przez zespół filmowy Instytutu Pileckiego (więcej).
Piknik historyczny:
7 września, obchody 85. rocznicy Bitwy o Łańcut stoczonej przez 10 Brygadę Kawalerii dowodzonej przez płk. Stanisława Maczka.
Warsztaty edukacyjne, spotkania ze świadkami i uczestnikami drugiej wojny światowej, m.in. z żołnierzem AK, pokaz filmu „A więc wojna!”. Łańcut – Park Angielski
Program Zawołani po imieniu:
31 sierpnia-1 września, V Zjazd Rodzin Programu „Zawołanych po imieniu”, spotkanie z udziałem ponad 130 potomków rodzin Polaków ratujących Żydów.
Podczas zjazdu Instytut Pileckiego otrzyma wyjątkowe artefakty w tym kamień z domu rodzinnego Józefa Ulmy, zamordowanego wraz ze swoją żoną i dziećmi przez Niemców 24 marca 1944 w Markowej za ukrywanie Żydów. Cenne pamiątki zostaną przekazane przez Jerzego Ulmę, bratanka Józefa, na ręce dr. Wojciecha Kozłowskiego, p.o. Dyrektora Instytutu.
10 września ubiegłego roku Wiktoria i Józef Ulmowie oraz ich dzieci decyzją papieża Franciszka zostali beatyfikowani. Tydzień wcześniej, trzeciego września w Sadzie Pamięci w Markowej została wmurowana tablica, poświęcona wszystkim „Zawołanym po imieniu” - w ten sposób do programu symbolicznie włączona została także rodzina Ulmów.
Wyjątkowe pamiątki już wkrótce będzie można oglądać na wystawie „Zawołani po imieniu” w warszawskiej Galerii Instytutu Pileckiego Dom Bez Kantów (więcej).
26 września, Upamiętnienie Franciszka Antczaka i Kazimierza Szkopa zamordowanych za pomoc Żydom w czasie okupacji niemieckiej w Nacpolsku.
Zobacz także
- Relacja z konferencji „Postawy mniejszości niemieckich w okupowanej Europie (1939-1945). Metody badań, społeczne konteksty i powojenne konsekwencje"
Aktualności
Relacja z konferencji „Postawy mniejszości niemieckich w okupowanej Europie (1939-1945). Metody badań, społeczne konteksty i powojenne konsekwencje"
W dniach 20–21 listopada 2025 r. w Berlinie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa poświęcona problematyce postaw ludności niemieckiej w warunkach okupacji oraz ich powojennych losów.
- Autorka reportażu o Obławie Augustowskiej wyróżniona w konkursie XXVIII Konkursie Stypendialnym im. Jacka Stwory
Aktualności
Autorka reportażu o Obławie Augustowskiej wyróżniona w konkursie XXVIII Konkursie Stypendialnym im. Jacka Stwory
Jury doceniło adekwatną do tematu formę i narrację reportażu Martyny Wojtkowskiej, które nadały historii wyjątkową głębię i spójność. Dokument „Jedna wskazówka” Instytutu Pileckiego opowiada o powojennych losach Ofiar Obławy Augustowskiej i ich bliskich.
- Dokument „Odyseja polska” we Włoskim Instytucie Kultury w Krakowie
Aktualności
Dokument „Odyseja polska” we Włoskim Instytucie Kultury w Krakowie
We wtorek, 5 listopada 2025 r. we wnętrzach Włoskiego Instytutu Kultury przy ul. Grodzkiej w Krakowie odbył się pokaz filmu Instytutu Pileckiego „Odyseja polska” – dokumentu poświęconego losom żołnierzy Armii Andersa.
- Dr Agnieszka Witkowska-Krych laureatką konkursu NCN MINIATURA 9
Aktualności
Dr Agnieszka Witkowska-Krych laureatką konkursu NCN MINIATURA 9
Dr Agnieszka Witkowska-Krych znalazła się wśród laureatów konkursu Narodowego Centrum Nauki MINIATURA 9. Wspiera on działania naukowe realizowane w formie badań wstępnych, kwerendy lub wyjazdu o charakterze naukowym.
- Martyna Wojtkowska wyróżniona w 7. Edycji Nagrody PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego.
Aktualności
Martyna Wojtkowska wyróżniona w 7. Edycji Nagrody PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego.
Martyna Wojtkowska z Instytutu Pileckiego otrzymała wyróżnienie w kategorii audio za serial „W Nowej Zelandii zaczyna się dzień”. To produkcja współtworzona przez Instytutu Pileckiego we współpracy ze Studiem Reportażu Polskiego Radia.
- Przedpremierowy odsłuch audioserialu „Sala 600. Świadkowie Norymbergi” | 80. rocznica rozpoczęcia procesów norymberskich
Aktualności
Przedpremierowy odsłuch audioserialu „Sala 600. Świadkowie Norymbergi” | 80. rocznica rozpoczęcia procesów norymberskich
20 listopada 2025 roku w siedzibie Instytutu Pileckiego odbyło się wydarzenie upamiętniające rocznicę rozpoczęcia procesów norymberskich. Tego dnia, dokładnie 80 lat wcześniej, do sali rozpraw o numerze 600 weszli najwięksi zbrodniarze III Rzeszy.
- „Pamięć miejsca, miejsca pamięci” | Dołącz do projektu!
Aktualności
„Pamięć miejsca, miejsca pamięci” | Dołącz do projektu!
Zapraszamy do udziału w ogólnopolskim projekcie „Pamięć miejsca, miejsca pamięci” – inicjatywie, która łączy historię, pasję odkrywania i lokalną wspólnotę.
- Ogłoszenie wyniku Konkursu na stanowisko Kierownika Oddziału Zamiejscowego Instytutu Pileckiego w Berlinie (PL, DE)
Aktualności
Ogłoszenie wyniku Konkursu na stanowisko Kierownika Oddziału Zamiejscowego Instytutu Pileckiego w Berlinie (PL, DE)
Warszawa, 20 listopada 2025 | Ogłoszenie wyniku Konkursu na stanowisko Kierownika Oddziału Zamiejscowego Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego w Berlinie.
- „Wnuczka Naczelnej” – premiera filmu o dr Annie Breude-Hellerowej w Instytucie Pileckiego
Aktualności
„Wnuczka Naczelnej” – premiera filmu o dr Annie Breude-Hellerowej w Instytucie Pileckiego
16 listopada, w 85. rocznicę zamknięcia granic getta warszawskiego, w siedzibie Instytutu Pileckiego odbyła się premiera filmu Maszy Makarowej „Wnuczka Naczelnej”.
- Forum Partnerów Programu „Zawołani po imieniu”
Aktualności
Forum Partnerów Programu „Zawołani po imieniu”
14 listopada w siedzibie Instytutu Pileckiego przy ul. Siennej 82 w Warszawie odbyło się Forum Partnerów Programu „Zawołani po imieniu”.
- Hanna Radziejowska nagrodzona Złotym BohaterONem
Aktualności
Hanna Radziejowska nagrodzona Złotym BohaterONem
Hanna Radziejowska nagrodzona Złotym BohaterONem
- Odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1918 roku | 11 listopada
Aktualności
Odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1918 roku | 11 listopada
11 listopada 1918 roku we francuskim Compiegne doszło do podpisania rozejmu de facto kończącego pierwszą wojnę światową.