Nigdy więcej! 85. rocznica wybuchu II wojny światowej z Instytutem Pileckiego | Zapowiedź wydarzeń - Instytut Pileckiego
Nigdy więcej! 85. rocznica wybuchu II wojny światowej z Instytutem Pileckiego | Zapowiedź wydarzeń
Instytut Pileckiego w ramach obchodów 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej przygotował szereg wydarzeń, których głównym celem jest kształtowanie świadomości historycznej i prawnej, a także uwrażliwianie opinii publicznej na krzywdę ofiar.
– Wojna jest doświadczeniem ogólnoludzkim. Zawsze jest zła. Niszczy i zostawia poczucie niesprawiedliwości i bezsensowności. Ze względu na to czym jest i jakie niesie ze sobą konsekwencje dla jednostki, społeczeństwa czy państwa musimy o niej stale przypominać. – podkreśla dr Wojciech Kozłowski, p.o. dyrektor Instytutu Pileckiego. - Wojna ukazuje skrajne postawy, zachowania ludzkie - od nienawiści i zła, po szlachetność i dobro. stawia jednostkę w obliczu trudnych wyborów moralnych. Pokazuje, że tylko solidarność międzyludzka może pomóc przetrwać. Czas pokoju nie jest dany raz na zawsze. Pamiętajmy o tym i nie zapominajmy o tragicznych wydarzeniach sprzed 85 lat. Oby NIGDY WIĘCEJ!

Instytut Pileckiego w ramach obchodów 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej przygotował szereg wydarzeń, których głównym celem jest kształtowanie świadomości historycznej i prawnej, a także uwrażliwianie opinii publicznej na krzywdę ofiar. Przez najbliższe dwa miesiące będziemy opowiadać współczesnym językiem o trudnych historiach i doświadczeniach okresu wojny, które są nieodłączną częścią polskiej pamięci zbiorowej. Rocznica będzie okazją do przypomnienia okrucieństw wojny, znaczenia dialogu międzykulturowego w kształtowaniu kultury pamięci. Poprzez różnorodne projekty z pogranicza sztuki i historii chcemy pobudzić do refleksji, otworzyć nowe możliwości i sposoby komunikowania o teraźniejszości i przyszłości.
– Doświadczenie drugiej wojny światowej zostanie z nami na zawsze. Naszym obowiązkiem jest pamiętać. Uczyć kolejne pokolenia o tym co było i poddać refleksji traumatyczne doświadczenie czasów Zagłady – mówi Jakub Kiersikowski z Instytutu Pileckiego. - Chcemy uwrażliwić na słowo, to o czym i jak mówimy, a uniwersalny język sztuki dał nam taką możliwość. Stał się wyjątkowym narzędziem, za pomocą którego zinterpretowaliśmy na przykład zeznania ofiar totalitaryzmu niemieckiego i sowieckiego: więźniów obozów koncentracyjnych, łagrów, uczestników Powstania Warszawskiego oraz świadków masowych egzekucji, to dało inspirację do przygotowania różnorodnych projektów artystyczno-historycznych. Poprzez kampanię Nigdy więcej! zachęcamy do odkrycia na nowo, naszego obszernego archiwum , który jest sercem działalności badawczej Instytutu. – dodaje.
Koncerty jazzowe, premiera płyty z udziałem wybitnych artystów i artystek, spotkania międzypokoleniowe ze świadkami drugiej wojny światowej, debaty wokół książek, piknik historyczny, upamiętnienie Polaków ratujących Żydów, V Zjazd Rodzin Programu Zawołani po imieniu i wiele innych wydarzeń proponujemy szerokiemu gronu odbiorców nie tylko w Polsce ale i zagranicą. Poniżej zapowiedz wydarzeń tegorocznych Obchodów.
Muzyka:
12 września, konferencja prasowa– premiera płyty „Lipcowe” z udziałem m.in. Mariki, Natalii Nykiel, Roberta Cichego, Fabryka Norblina, Warszawa
Album zawiera 10 utworów utrzymanych w stylistyce alternatywnego popu, które powstały na podstawie rozmów z rodzinami Ofiar Obławy Augustowskiej i stały się nośnikiem wspomnień, emocji i historii, opowiedzianych przez wdowy po Lipcowych, ich matki, dzieci i wnuki, często czekające do końca życia na wieści o zaginionych bliskich. Swoich głosów użyczyły im: Bovska, Ewelina Flinta, Marika, Natalia Nykiel, Jagoda Kret i zespół Tulia.
21 września, z okazji Międzynarodowego Dnia Pokoju, zapraszamy do Studia Koncertowego Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego w Warszawie na koncert Adama Bałdycha (Adam Bałdych Quintet) – kompozytora i wirtuoza skrzypiec, który na bazie materiałów archiwalnych Instytutu Pileckiego stworzył „Portrety”, utwory oddające emocje ukryte w relacjach świadków II wojny światowej. Koncert pod patronatem medialnym Programu 2 Polskiego Radia (więcej).
25 września, koncert Adama Bałdycha (Adam Bałdych Quintet) „Portrets” – Villa Elisabeth w Berlinie
Książki:
5 września, inauguracja tegorocznego cyklu czwartkowych spotkań w Galerii Instytutu Pileckiego Dom Bez Kantów w Warszawie. Literackie spotkanie wokół książki Wojciecha Brojera „Mikołaj Wasik. Pierwszy wójt Dąbrówna. Twórca najstarszego pomnika Powstania Warszawskiego” (2024). Rozmowa z autorem książki o wyjątkowym człowieku - żołnierzu Bitwy Warszawskiej i II WS, Powstańcu Warszawskim i powojennym samorządowcu, inicjatorze pierwszego pomnika Powstania Warszawskiego (więcej).
12 września, autorskie popołudnie Norberta Bączyka wokół książki "Terror niemieckiego okupanta”, Galeria Instytut Pileckiego Dom Bez Kantów, Warszawa. Publikacja wydana przez Wydawnictwo Instytutu Pileckiego (więcej).
Film:
31 sierpnia premiera filmu dokumentalnego "A więc wojna! Niezapomniane kadry. Opowieść o czasie pokoju i wojny" na kanale YouTube IP, film zrealizowany przez zespół filmowy Instytutu Pileckiego (więcej).
Piknik historyczny:
7 września, obchody 85. rocznicy Bitwy o Łańcut stoczonej przez 10 Brygadę Kawalerii dowodzonej przez płk. Stanisława Maczka.
Warsztaty edukacyjne, spotkania ze świadkami i uczestnikami drugiej wojny światowej, m.in. z żołnierzem AK, pokaz filmu „A więc wojna!”. Łańcut – Park Angielski
Program Zawołani po imieniu:
31 sierpnia-1 września, V Zjazd Rodzin Programu „Zawołanych po imieniu”, spotkanie z udziałem ponad 130 potomków rodzin Polaków ratujących Żydów.
Podczas zjazdu Instytut Pileckiego otrzyma wyjątkowe artefakty w tym kamień z domu rodzinnego Józefa Ulmy, zamordowanego wraz ze swoją żoną i dziećmi przez Niemców 24 marca 1944 w Markowej za ukrywanie Żydów. Cenne pamiątki zostaną przekazane przez Jerzego Ulmę, bratanka Józefa, na ręce dr. Wojciecha Kozłowskiego, p.o. Dyrektora Instytutu.
10 września ubiegłego roku Wiktoria i Józef Ulmowie oraz ich dzieci decyzją papieża Franciszka zostali beatyfikowani. Tydzień wcześniej, trzeciego września w Sadzie Pamięci w Markowej została wmurowana tablica, poświęcona wszystkim „Zawołanym po imieniu” - w ten sposób do programu symbolicznie włączona została także rodzina Ulmów.
Wyjątkowe pamiątki już wkrótce będzie można oglądać na wystawie „Zawołani po imieniu” w warszawskiej Galerii Instytutu Pileckiego Dom Bez Kantów (więcej).
26 września, Upamiętnienie Franciszka Antczaka i Kazimierza Szkopa zamordowanych za pomoc Żydom w czasie okupacji niemieckiej w Nacpolsku.
Zobacz także
- Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
Aktualności
Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
10 lipca 2025 roku w siedzibie Instytutu Pileckiego w Augustowie odbyła się konferencja prasowa poświęcona otwarciu Domu Pamięci Obławy Augustowskiej, które odbędzie się 12 lipca.
- Oświadczenie
Aktualności
Oświadczenie
Z ogromnym oburzeniem przyjmujemy słowa Grzegorza Brauna kwestionujące istnienie komór gazowych w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i obozie zagłady Auschwitz-Birkenau.
- Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Aktualności
Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Dziś, 11 lipca 2025 r., prof. Krzysztof Ruchniewicz – Dyrektor Instytutu Pileckiego – złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Augustowie.
- Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
Aktualności
Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
We współpracy z Fundacją Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziliśmy badanie wiedzy o Obławie Augustowskiej.
- Podziękowania dla Pani Marii
Aktualności
Podziękowania dla Pani Marii
30 czerwca 2025 r. Pani Maria Moryc, nasza Główna Księgowa, zakończyła 8-letni okres pracy w Instytucie Pileckiego.
- Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Aktualności
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu 1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i Związek Radziecki.
- Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
Aktualności
Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
26 czerwca 2025 r. zaprezentowaliśmy raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie”, dokumentujący relacje świadków rosyjskich zbrodni na dzieciach.
- Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Aktualności
Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Zapraszamy do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej organizowanej przez Instytutu Pileckiego na temat form zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku.
- CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Aktualności
CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Zapraszamy do udziału w konferencji "Unknown Legacies of the Nuremberg Trial: Regional Approaches and Perspectives in East Central Europe".
- Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Aktualności
Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Raport zawiera świadectwa ponad 100 obywateli Ukrainy, w tym 12 dzieci, którzy ucierpieli lub byli świadkami zbrodni przeciwko dzieciom na różnych etapach działań wojennych i okupacyjnych podczas rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie w latach 2014-2023.
- Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Aktualności
Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Ruszyło głosowanie w 18. edycji Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku. Wśród nominowanych inicjatywa „Nigdy więcej!” obejmująca wydarzenia upamiętniające 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej, organizowana przez Instytut Pileckiego.
- Wilno | Pokaz filmu Grzegorza Czerniaka „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”
Aktualności
Wilno | Pokaz filmu Grzegorza Czerniaka „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”
5 czerwca 2025 r. w Ambasadzie Polskiej w Wilnie, z inicjatywy Instytutu Polskiego odbył się pokaz filmu „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”, którego współautorem jest Grzegorza Czerniak, pracownik Instytutu Pileckiego.