Hélène Pionstka z d. Waldmann - Instytut Pileckiego
Hélène Pionstka z d. Waldmann (1921–2009)
Odznaczona w 2022 roku.
W 1941 roku w pobliżu gospodarstwa Émile’a i Alice Waldmannów w Ursprung w Alzacji Niemcy utworzyli obóz jeniecki, do którego trafili polscy żołnierze. Polacy mogli opuszczać obóz, aby pomagać w pracach miejscowym rolnikom.
Jeńcy przychodzili m.in. do rodziny Waldmannów. Ich córka, wówczas 20-letnia Hélène, zaangażowała się w pomoc polskim jeńcom i nawiązała bliższą relację z jednym z nich, Janem Piąstką. Po ucieczce Polaków z obozu w nocy z 26 na 27 sierpnia 1944 roku Hélène odwiedzała Jana w jego kryjówce u rodziny Gorius. Jej częste wizyty groziły odkryciem kryjówki przez Niemców. Hélène zorganizowała Janowi nowe schronienie u swoich krewnych, ponadto opiekowała się nim i przynosiła mu żywność.
Jan Piąstka bezpiecznie doczekał wyzwolenia Fréland przez Amerykanów na początku grudnia 1944 roku. Na kilka lat ponownie trafił do polskiego wojska. W międzyczasie, 27 czerwca 1945 roku, Hélène i Jan pobrali się.
Po zwolnieniu Piąstki z armii w 1947 roku małżonkowie pozostali w Alzacji
i doczekali się dwóch córek. Rodzina zamieszkała w Ribeauvillé, gdzie Jan
zajmował się klasztorną winnicą.
W trzy lub cztery dni później ojciec mnie obudził i powiedział, że ktoś stuka do okna. Poszłam zobaczyć, to był jeden z polskich
więźniów (mój przyszły mąż). Inni więźniowie mieli mu to za złe, bojąc się, że się komuś wygadam. Mama nie chciała, żeby u nas został, więc poszedł się ukryć u kuzynki, której ojciec był pomocnikiem strażnika. Codziennie nosiłam mu jedzenie; przez cały dzień siedział w pokoju na dole, a w nocy spał na sianie. Nikt oprócz nas nie wiedział o tym i tak mijał czas.
Zobacz także
- Skakalska, Zinaida Samczuk z d. Skakalska Musij Skakalski, Hanna Skakalska, Hanna Skakalska, Zinaida Samczuk z d. Skakalska

odznaczeni
Skakalska, Zinaida Samczuk z d. Skakalska Musij Skakalski, Hanna Skakalska, Hanna Skakalska, Zinaida Samczuk z d. Skakalska
„W 1939 roku przyszli Rosjanie i myśmy czekały na wywóz na Sybir [...]. I w tym wszystkim, w tej biedzie, pomogła nam rodzina państwa Skakalskich – Musija Skakalskiego, którzy byli Ukraińcami".
- Petro Bazeluk (1903–1949)

odznaczeni
Petro Bazeluk (1903–1949)
Mykoła Bazeluk mówił, że przed wojną na Wołyniu nie było różnicy, kto jest Ukraińcem, a kto Polakiem. Wszystko zmieniło się w 1943 roku, kiedy to, jak wspominał: „brat poszedł na brata”.
- Ecaterina Olimpia Caradja (1893–1993)

odznaczeni
Ecaterina Olimpia Caradja (1893–1993)
Wydawany w Bukareszcie „Kurier Polski” z 3 grudnia 1939 roku był pełen niepokojących nagłówków: „Atak Sowietów na Finlandię”, „Cierpienia Polski. Rozstrzeliwania i deportacje”. Otuchy dodawał jeden tytuł: „Pod opieką ks. Caragea. Dom dla dzieci i matek”.


