Wręczono Medale Virtus et Fraternitas - Instytut Pileckiego
Wręczono Medale Virtus et Fraternitas
15 czerwca 2022 roku odbyła się trzecia Gala wręczenia Medali Virtus et Fraternitas. Tym razem, na wniosek dyrektora Instytutu Pileckiego, Prezydent RP odznaczył aż 23 osoby.
Medal Virtus et Fraternitas wręczany jest przez Prezydenta RP jako symbol pamięci i wdzięczności osobom zasłużonym w niesieniu pomocy oraz pielęgnowaniu pamięci o polskich ofiarach systemów totalitarnych XX w.

Wielka wartość tego wyróżnienia bierze się również stąd, że łączy ono symbolicznie bardzo różne osoby – zasłużonych dyplomatów i polityków najwyższego szczebla oraz osoby powszechnie nieznane. Wszyscy, których uhonorowano Medalem Virtus et Fraternitas, zdecydowali się nieść pomoc w myśl słów Jana Pawła II:
Człowieka trzeba mierzyć miarą serca.

Uroczystość odbyła się na dziedzińcu Pałacu Belwederskiego. Wszystkich zgromadzonych powitał polsko-ukraiński zespół śpiewaczy Zazula, który wykonał wiązankę pieśni ludowych („Narodzie nasz piękny”, „Cicho nad rzeką”, „Kare konie”).
Jako pierwszy głos zabrał przedstawiciel Kancelarii Prezydenta RP, Podsekretarz Stanu Wojciech Kolarski, który odczytał list Prezydenta Andrzeja Dudy skierowany przede wszystkim do odznaczonych Medalem Virtus et Fraternitas i ich rodzin oraz do przedstawicieli i potomków ocalonych.

Następnie prof. Arkady Rzegocki, Szef Służby Zagranicznej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, odczytał list Prezesa Rady Ministrów Premiera Mateusza Morawieckiego.

Po tym prof. Magdalena Gawin, dyrektor Instytutu Pileckiego, odczytała list Marszałek Sejmu RP Elżbiety Witek.

W następnej kolejności Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jarosław Sellin odczytał list Wiceprezesa Rady Ministrów i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego.

Medale Virtus et Fraternitas, w imieniu Prezydenta RP Andrzeja Dudy, przekazał Sekretarz Stanu z Kancelarii Prezydenta RP, Minister Wojciech Kolarski.

Odznaczeni
• Jeanine Humbert z d. Hermann (ur. 1934)
Udzielała pomocy polskim jeńcom wojennym, zbiegłym w 1944 roku z niemieckiego obozu Ursprung. Jeanine Humbert odebrała medal osobiście.
• Kateryna (1909–2000) i Fedor (1905–1974) Bojmistrukowie
Ukraińskie małżeństwo, które uratowało dwuletnią Hannę Muszyd przed śmiercią w czasie rzezi wołyńskiej. Medal odebrała wnuczka uhonorowanych.
• Pedro Correia Marques (1890–1972)
Portugalski dziennikarz, który wzywał społeczność międzynarodową do udzielania pomocy humanitarnej Polakom pod okupacją niemiecką i sowiecką (zwłaszcza w okresie Powstania Warszawskiego). Odznaczenie odebrał wnuk Pedro Correi Marques’a.
• Rosalie Eugénie Fogel z d. Gorius (1919–2007) i Léon Humbert (1900–1969)
Pomogli polskim jeńcom wojennym w ucieczce z obozu w Ursprung, a następnie ukrywali ich na terenie gospodarstwa państwa Gorius. Odznaczenie odebrała wnuczka państwa Gorius oraz siostrzenica Leona, Jeanine Humbert.
• Janet (1888–1945) i Peter (1884–1950) Fraser
Zorganizowali opiekę nad 733. polskimi dziećmi przebywającymi w 1943 roku w Iranie. Odznaczenie odebrał praprawnuk małżeństwa.
• Elna Gistedt-Kiltynowicz (1895–1982)
Szwedzka aktorka, która po wybuchu II wojny światowej pozostała w Polsce i udzielała pomocy artystom. W jej kawiarni przy ulicy Nowy Świat w Warszawie odbywały się nielegalne koncerty na rzecz polskich dzieci. Odznaczenie odebrał krewny artystki.
• Józsefné Margit Károlyi (1892–1964)
Węgierska hrabina zaangażowana w pomoc polskim uchodźcom wojennym we wrześniu 1939 roku w ramach Węgiersko-Polskiego Komitetu Opieki nad Uchodźcami. Odznaczenie odebrał wnuk uhonorowanej.
• Ján Klinovský (1905–1944)
Słowacki polityk udzielający pomocy Polakom w czasie II wojny światowej (m. in. przez przekazywanie korespondencji i organizowanie przemytu polskich obywateli przez teren Słowacji). Odznaczenie odebrała siostrzenica Jána Klinovský’ego.
• Hélène Pionstka z d. Waldmann (1921–2009)
Francuzka udzielająca pomocy polskim jeńcom zbiegłym z obozu w Ursprung. Odznaczenie odebrała jej córka.
• Aristides de Sousa Mendes do Amaral e Abranches (1885–1954)
Portugalski dyplomata, który w okresie od maja do lipca 1940 roku wystawił od 6 do 10 tys. portugalskich wiz (m. in. polskim Żydom uciekającym z niemieckich terenów okupowanych). Odznaczenie odebrał wnuk.
• César de Sousa Mendes do Amaral e Abranches (1885–1955)
Poseł Portugalii w Polsce. Jeden z nielicznych zagranicznych dyplomatów, którzy we wrześniu 1939 roku nie opuścili Warszawy. Pomógł w ucieczce z Polski Cecylii Dolacie – polskiej nauczycielce. Odznaczenie odebrał syn.
• Paul Super (1880-1949)
Dyrektor Amerykańskiej Komisji Pomocy Polakom. Pomagał polskim żołnierzom w przedostaniu się do Francji, a także polskim uchodźcom w Rumunii i na Węgrzech. Odznaczenie odebrał prawnuk uhonorowanego.
• Mychajło Susła (1901-1970)
Ukrainiec, który pomógł rodzinie Świętojańskich w ucieczce w czasie rzezi wołyńskiej. Odznaczenie odebrał wnuk Rusłan Susła.
• Erzsébet (1902–1980) i Antal (1905–1972) Szápáry
Węgierskie rodzeństwo, które w ramach Węgiersko-Polskiego Komitetu Opieki nad Uchodźcami wspierało polskich cywilów przedostających się na Węgry w czasie II wojny światowej. Odznaczenie odebrali: syn Antala Szápáry’ego i bratanica Erzsébet Szápáry.
• Raymond Voegeli (1894–1980)
Francuski duchowny. Jeden z organizatorów ucieczki polskich jeńców wojennych z niemieckiego obozu w Ursprung. Udzielał im również schronienia i pomocy. Odznaczenie odebrał reprezentant Arcybiskupa Strasburga.
• Edith Weiss (1899–1967)
Członek Węgiersko-Polskiego Komitetu Opieki nad Uchodźcami. Udzielała pomocy ludności żydowskiej, w tym polskim Żydom, na Węgrzech, chroniąc ich przed deportacją. Odznaczenie odebrał krewny Edith Weiss.
• Julien Bryan (1899–1974)
Amerykański fotograf i dokumentalista. Udało mu się utrwalić zbrodnie dokonywane w Polsce podczas II wojny światowej. Medal odebrał reprezentant ambasady USA w Polsce.
Po części związanej z wręczeniem Medali Virtus et Fraternitas, w imieniu odznaczonych, głos zabrała Jeanine Humbert.
Następnie, w imieniu ocalonych Polaków, głos zabrał Stanisław Urbanik.
Udało się również nawiązać połączenie internetowe z Hanną Muszyd, ocaloną i przybraną córką małżeństwa Bojmistruków oraz z synem Juliena Bryana. Oboje, nie kryjąc wzruszenia, dali wyraz swojej wdzięczności.
Na koniec głos zabrał Rusłan Susła, wnuk Mychajło Susły.
Część oficjalną zakończył występ zespołu Zazula.
Wieczorem goście wzięli udział w otwarciu wystawy poświęconej odznaczonym Medalem Virtus et Fraternitas. Ekspozycję przed Galerią Kordegarda można oglądać do 5 lipca.
Zobacz także
- Podziękowania dla Pani Marii
Aktualności
Podziękowania dla Pani Marii
30 czerwca 2025 r. Pani Maria Moryc, nasza Główna Księgowa, zakończyła 8-letni okres pracy w Instytucie Pileckiego.
- Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Aktualności
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu 1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i Związek Radziecki.
- Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
Aktualności
Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
26 czerwca 2025 r. zaprezentowaliśmy raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie”, dokumentujący relacje świadków rosyjskich zbrodni na dzieciach.
- Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Aktualności
Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Zapraszamy do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej organizowanej przez Instytutu Pileckiego na temat form zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku.
- CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Aktualności
CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Zapraszamy do udziału w konferencji "Unknown Legacies of the Nuremberg Trial: Regional Approaches and Perspectives in East Central Europe".
- Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Aktualności
Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Raport zawiera świadectwa ponad 100 obywateli Ukrainy, w tym 12 dzieci, którzy ucierpieli lub byli świadkami zbrodni przeciwko dzieciom na różnych etapach działań wojennych i okupacyjnych podczas rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie w latach 2014-2023.
- Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Aktualności
Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Ruszyło głosowanie w 18. edycji Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku. Wśród nominowanych inicjatywa „Nigdy więcej!” obejmująca wydarzenia upamiętniające 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej, organizowana przez Instytut Pileckiego.
- Wilno | Pokaz filmu Grzegorza Czerniaka „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”
Aktualności
Wilno | Pokaz filmu Grzegorza Czerniaka „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”
5 czerwca 2025 r. w Ambasadzie Polskiej w Wilnie, z inicjatywy Instytutu Polskiego odbył się pokaz filmu „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”, którego współautorem jest Grzegorza Czerniak, pracownik Instytutu Pileckiego.
- Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
Aktualności
Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
- Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły
Aktualności
Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły
Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły
- Forum Polsko-Niemieckie 2025 | Dyskusja w berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego
Aktualności
Forum Polsko-Niemieckie 2025 | Dyskusja w berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego
„Wspólnota na trudne czasy” – pod takim tytułem, po siedmioletniej przerwie, powróciło Forum Polsko-Niemieckie.
- Dołącz do zespołu Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami!
Aktualności
Dołącz do zespołu Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami!
Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami ogłosił konkursy na stanowiska w dziedzinie nauk humanistycznych. Poszukiwani są profesorowie lub profesorki, adiunkci oraz chętni na stanowiska asystenta.