"The Ładoś List": angielska wersja książki o "paszportach życia" - Instytut Pileckiego
"The Ładoś List": angielska wersja książki o "paszportach życia"
Propagujemy wiedzę o grupie Ładosia na arenie międzynarodowej! Publikacja zawiera spis ponad 3 tysięcy osób pochodzenia żydowskiego, które ocalały z Zagłady dzięki latynoamerykańskim paszportom fałszowanym przez członków grupy.
W grudniu 2019 r. Instytut Pileckiego opublikował Listę Ładosia w języku polskim, natomiast już niebawem zaprezentuje angielską wersję książki, wzbogaconą o informacje dotyczące losów kilkudziesięciu osób. Premiera publikacji, współorganizowana z World Jewish Congress, odbędzie się 24 lutego w Londynie, a trasa promocyjna obejmie Nowy Jork i Connecticut.
To jednak nie koniec badań nad działalnością polskich dyplomatów w Bernie. Grudniowa premiera książki zakończyła etap pracy naukowej w archiwach i otworzyła nowy rozdział działań związanych z uzupełnianiem Listy Ładosia. Rozpowszechnienie informacji o Liście w mediach spotkało się z szerokim oddźwiękiem, dzięki czemu badacze dotarli do nieznanych faktów.
– Udało się nam uzyskać odzew społeczny. Kontaktują się z nami osoby, które mają wiedzę na temat umieszczonych na liście, są ich krewnymi, znajomymi, a to pozwala na dalsze uzupełnianie gromadzonych przez nas danych. Poza źródłami archiwalnymi, z których korzystaliśmy do tej pory, doszły więc relacje świadków – mówi Monika Maniewska, badaczka z Instytutu Pileckiego.
Wydanie książki po angielsku oraz jej światowa promocja dają nadzieję na kolejne odkrycia. Publikację Lista Ładosia przygotował czteroosobowy zespół: dr Jakub Kumoch (redaktor naukowy), Monika Maniewska, Jędrzej Uszyński i Bartłomiej Zygmunt, a wydał Instytut Pileckiego.
– Opracowanie „Listy Ładosia” jest jednym z największych przedsięwzięć badawczych poświęconych Holokaustowi w ostatnich latach. Przeszukaliśmy wiele archiwów, między innymi Bad Arolsen, Yad Vashem, czy Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Teraz liczymy przede wszystkim na to, że środowiska żydowskie wesprą naszą pracę i wzbogacą wiedzę swoimi rodzinnymi historiami – mówi dr Wojciech Kozłowski, dyrektor Instytutu Pileckiego.

Trasa promocyjna książki:
24 lutego - Londyn - The Wiener Holocaust Library
27 lutego - Nowy Jork - Hebrew Union College – Jewish Institute of Religion
28 lutego - Connecticut - Mandell JCC Innovation Center
24 lutego w londyńskiej The Wiener Holocaust Library odbędzie się światowa premiera Listy Ładosia z udziałem lorda Daniela Finkelsteina, brytyjskiego dziennikarza i publicysty „The Times”, członka Izby Lordów. Jego matka Mirjam Wiener (wraz z siostrami) została uratowana z obozu Bergen-Belsen dzięki paszportowi Paragwaju wystawionemu przez „grupę Ładosia”. Jej nazwisko znajduje się na opublikowanej Liście, co zostało potwierdzone przez archiwistów. The Wiener Holocaust Library w Londynie to najstarsza na świecie instytucja zajmująca się badaniem Zagłady. Została założona w 1933 r przez Alfreda Wienera – ojca Mirjam Finkelstein.
W spotkaniu zatytułowanym Historia Ruth, Evy i Mirjam: ostatnie odkrycie dotyczące ich przetrwania wezmą udział m.in. lord Daniel Finkelstein, prof. Bob Moore, dr Jakub Kumoch oraz Monika Maniewska z Instytutu Pileckiego.
27 lutego Hebrew Union College – Jewish Institute of Religion, Nowy Jork
W spotkaniu prezentującym Listę Ładosia uczestniczyć będzie m.in. dr Mordecai Paldiel, były dyrektor Departamentu Sprawiedliwych w instytucie Yad Vashem, który pod wpływem publikacji wnioskował o ponowne rozpatrzenie przyznania tytułu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata Aleksandrowi Ładosiowi oraz Stefanowi Ryniewiczowi. Autorzy Listy Ładosia, Monika Maniewska (Instytut Pileckiego) i dr Jakub Kumoch opowiedzą o swojej pracy badawczej i przedstawią zastosowaną metodologię.
28 lutego Mandell JCC Innovation Center, Connecticut
Spotkanie wokół publikacji Lista Ładosia zatytułowane: Jak Żydzi i polscy dyplomaci razem próbowali ocalić tysiące podczas Holokaustu będzie poświęcone działalności „grupy Ładosia” i pracy nad publikacją. Monika Maniewska z Instytutu Pileckiego i dr Jakub Kumoch opowiedzą o prowadzonych badaniach i zastosowanej metodologii. Podczas spotkania Heidi Fishman, córka ocalonej z Holokaustu, opowie poruszającą historię swojej matki Ruth Fishman, która przeżyła dzięki paszportowi wydanemu przez „grupę Ładosia”. Wizerunek paszportu, który ocalił życie Ruth Fishman i jej rodziny, znajduje się na okładce publikacji Lista Ładosia.
Kontakt dla mediów:
Martyna Wojtkowska
Biuro Prasowe Instytutu Pileckiego
tel. 539 537 646
e-mail: press@instytutpileckiego.pl
Kierowana przez Aleksandra Ładosia grupa polskich dyplomatów z poselstwa RP w Bernie oraz przedstawicieli organizacji żydowskich, w latach 1941 - 1943 r w sposób zorganizowany i na masową skalę nielegalnie kupowała, sporządzała i dostarczała osobom zagrożonym Zagładą sfałszowane paszporty oraz poświadczenia obywatelstwa czterech państw Ameryki Południowej i Środkowej: Paragwaju, Hondurasu, Haiti i Peru. Akcja odbywała się za wiedzą i wsparciem polskiego rządu na uchodźstwie. Polacy udostępnili szyfry dyplomatyczne organizacjom żydowskim, co umożliwiło im wymianę korespondencji z m.in. USA. Liczbę „paszportów Ładosia” szacuje się na 8-10 tysięcy, a liczbę ocalonych dzięki tej akcji na 2-3 tysiące Żydów. Pochodzili oni z prawie wszystkich krajów okupowanej Europy, w większości Polski, Holandii i Niemiec.
Zobacz także
- Podziękowania dla Pani Marii
Aktualności
Podziękowania dla Pani Marii
30 czerwca 2025 r. Pani Maria Moryc, nasza Główna Księgowa, zakończyła 8-letni okres pracy w Instytucie Pileckiego.
- Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Aktualności
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu 1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i Związek Radziecki.
- Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
Aktualności
Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
26 czerwca 2025 r. zaprezentowaliśmy raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie”, dokumentujący relacje świadków rosyjskich zbrodni na dzieciach.
- Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Aktualności
Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Zapraszamy do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej organizowanej przez Instytutu Pileckiego na temat form zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku.
- CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Aktualności
CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Zapraszamy do udziału w konferencji "Unknown Legacies of the Nuremberg Trial: Regional Approaches and Perspectives in East Central Europe".
- Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Aktualności
Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Raport zawiera świadectwa ponad 100 obywateli Ukrainy, w tym 12 dzieci, którzy ucierpieli lub byli świadkami zbrodni przeciwko dzieciom na różnych etapach działań wojennych i okupacyjnych podczas rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie w latach 2014-2023.
- Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Aktualności
Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Ruszyło głosowanie w 18. edycji Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku. Wśród nominowanych inicjatywa „Nigdy więcej!” obejmująca wydarzenia upamiętniające 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej, organizowana przez Instytut Pileckiego.
- Wilno | Pokaz filmu Grzegorza Czerniaka „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”
Aktualności
Wilno | Pokaz filmu Grzegorza Czerniaka „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”
5 czerwca 2025 r. w Ambasadzie Polskiej w Wilnie, z inicjatywy Instytutu Polskiego odbył się pokaz filmu „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”, którego współautorem jest Grzegorza Czerniak, pracownik Instytutu Pileckiego.
- Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
Aktualności
Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
- Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły
Aktualności
Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły
Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły
- Forum Polsko-Niemieckie 2025 | Dyskusja w berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego
Aktualności
Forum Polsko-Niemieckie 2025 | Dyskusja w berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego
„Wspólnota na trudne czasy” – pod takim tytułem, po siedmioletniej przerwie, powróciło Forum Polsko-Niemieckie.
- Dołącz do zespołu Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami!
Aktualności
Dołącz do zespołu Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami!
Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami ogłosił konkursy na stanowiska w dziedzinie nauk humanistycznych. Poszukiwani są profesorowie lub profesorki, adiunkci oraz chętni na stanowiska asystenta.