12 lipca - Dzień pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej | Obchody 79. rocznicy - Instytut Pileckiego
12 lipca - Dzień pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej | Obchody 79. rocznicy
12 lipca w Augustowie odbyły się uroczystości upamiętniające Ofiary największej zbrodni dokonanej przez Sowietów na Polakach po II wojnie światowej.
„Szukanie prawdy o Ofiarach, ustalanie ich danych personalnych oraz należyte upamiętnienie było, jest i będzie priorytetem Instytutu Pileckiego” - powiedział podczas uroczystości na placu powstającego Muzeum Obławy Augustowskiej dr Wojciech Kozłowski, p.o. dyrektora Instytutu Pileckiego.
"W ubiegłym roku nastąpiło odsłonięcie Muru Pamięci Ofiar, przy którym teraz stoję. Na jego ścianach pojawiła się wówczas część nazwisk Zamordowanych podczas Obławy Augustowskiej. Prace nad weryfikacją listy trwały jednak dalej. Proces ten był trudny i wymagał czasu. Zależało nam na rzetelności i najpełniejszym ustaleniu faktów. Dotąd udało się ustalić dane personalne 513 Ofiar oraz zidentyfikować kolejne 104 osoby, które uznajemy za prawdopodobne Ofiary" – dodał dr Kozłowski.
W uroczystościach udział wzieli m.in. doradca Prezydenta RP Andrzeja Dudy Stanisław Żaryn, Marszałek Województwa Podlaskiego Łukasz Prokorym, przedstawiciele Posłów na Sejm RP Alicji Łepkowskiej-Gołaś (Agnieszka Pijanowska) i Jarosława Zielińskiego (Leszek Dec), Burmistrz Augustowa Mirosław Karolczuk, przedstawiciel Rodzin Ofiar Obławy Tadeusz Rewiński, reprezentanci wojska, Kościoła, harcerstwa, lokalnych samorządów oraz placówek kultury i oświaty.
W ramach wydarzenia odbyło się VIII Publiczne Odczytywanie Nazwisk Ofiar Obławy Augustowskiej „Przywróćmy Im twarze i imiona” zorganizowane przez Klub Historyczny im. AK w Augustowie, Augustowskie Placówki Kultury oraz Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej - koło w Augustowie. Uroczystości uświetnił występ solisty Opery Narodowej w Warszawie Łukasza Karaudy oraz uczestników XII Warsztatów Wiolonczelowych w Augustowie. Całość zwieńczyła Msza Święta w intencji Zamordowanych i Ich Rodzin w Bazylice Najświętszego Serca Jezusowego.
Przedstawiciel rodzin Ofiar Obławy Tadeusz Rewiński powiedział podczas uroczystości, że z nadzieją oczekują dnia, kiedy wszyscy będą wiedzieli, gdzie są groby pomordowanych.
Prezydent RP Andrzej Duda w liście odczytanym przez doradcę Stanisława Żaryna oddał cześć tym, którzy za wierność ojczyźnie zapłacili najwyższą cenę. Złożył również wyrazy uznania wszystkim tym, którzy przez wiele lat dbali o prawdę historyczną o obławie i upowszechniali ją. "Wydarzenia sprzed 79 lat są dla nas, współczesnych, przestrogą i zobowiązaniem do pracy dla umocnienia bezpieczeństwa i suwerenności Rzeczpospolitej" - napisał prezydent Duda (PAP).
Dyrektor Kozłowski odnosząc się do powstającego Domu Pamięci Obławy zapewnił: "Mam głębokie przekonanie, że dzisiaj po raz ostatni spotykamy się w tym miejscu, które jest wciąż placem budowy. Do końca roku skończymy obiekt, a kolejne obchody poświęcone pamięci Ofiar Obławy będą odbywać się godnie, w miejscu związanym z doświadczeniem historycznym".
Dom Pamięci Obławy Augustowskiej powstaje w zabytkowej kamienicy znanej w Augustowie jako „Dom Turka”. Budynek był w przeszłości siedzibą NKWD, niemieckich władz okupacyjnych oraz funkcjonariuszy UB, których działalność należała do najkrwawszych w regionie. W pomieszczeniach budynku byli katowani m.in. żołnierze wyklęci, którzy później zginęli w Obławie. Kamienica jest w rękach Instytutu Pileckiego od 2021 r., który tworzy w nim muzeum Obławy Augustowskiej. Obiekt ma być gotowy w 2025 roku. Rok temu na placu przed Muzeum został odsłonięty Mur Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej, na którym widnieją nazwiska i imiona osób zaginionych (przeczytaj relację).
Obława Augustowska - największa zbrodnia na Polakach po II wojnie światowej
W lipcu 1945 r., kiedy Europa Zachodnia nadal świętuje zakończenie II wojny światowej, funkcjonariusze sowieckiego państwa podejmują decyzję o przeprowadzeniu w rejonie Augustowa, Suwałk, Sejn i Lipska akcji likwidacji polskiego podziemia. Operacja ta przeszła do historii jako Obława Augustowska. Od 12 lipca jednostki sowieckiej 50. Armii o łącznej sile ponad 45 tys. żołnierzy przeczesują niewielki obszar Puszczy Augustowskiej. Zgodnie z sowieckimi instrukcjami odległość pomiędzy żołnierzami przesuwającymi się w tyralierze wynosi zaledwie 6 do 8 metrów. Wszystkie osoby podejrzane o działalność konspiracyjną lub jej wspieranie są zatrzymywane do dalszej „weryfikacji” przez znany z brutalnych metod sowiecki kontrwywiad wojskowy SMIERSZ.
W wyniku Obławy zostało zatrzymanych ponad 7 tysięcy osób, z czego 5 tysięcy po przejściu weryfikacji wypuszczono do domów. Co najmniej 592 osoby uznane za żołnierzy polskiego podziemia Sowieci zamordowali w nieznanym miejscu. Los kolejnych 900 zaginionych do dziś pozostaje niewyjaśniony – prawdopodobnie również zostali zamordowani. W Augustowie i na Suwalszczyźnie ofiary Obławy określa się mianem „Lipcowych”.
Pomimo wielu lat starań rodzin ofiar, badań historyków oraz śledztwa prokuratorskiego – do dziś nie udało się odnaleźć dokumentów opisujących dokładny przebieg zbrodni ani ustalić lokalizacji dołów śmierci oraz pełnej listy zamordowanych. Kluczowe dokumenty znajdują się w archiwach rosyjskich służb specjalnych.
Zobacz także
- Lista Ładosia będzie częścią bazy Holocaust Survivor and Victim Names
Aktualności
Lista Ładosia będzie częścią bazy Holocaust Survivor and Victim Names
Trwają prace nad włączeniem nazwisk z Listy Ładosia do bazy Holocaust Survivor and Victim Names, stworzonej przez Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie. Jest to jedna z największych baz dokumentujących losy ofiar oraz ocalałych z Zagłady.
- The Ładoś List - książka do pobrania
Aktualności
The Ładoś List - książka do pobrania
Anglojęzyczna wersja pierwszej edycji publikacji "Lista Ładosia" jest dostępna za darmo poniżej.
- "Massaker von Wola" | Zeznania świadków rzezi Woli po niemiecku
Aktualności
"Massaker von Wola" | Zeznania świadków rzezi Woli po niemiecku
Na sierpień 2024 roku przypada 80. rocznica rzezi Woli. Polecamy nowości wydawnicze i inne publikacje Instytutu Pileckiego dotyczące tych tragicznych wydarzeń.
- Uroczystości pod Pomnikiem Pomordowanych Mieszkańców Woli
Aktualności
Uroczystości pod Pomnikiem Pomordowanych Mieszkańców Woli
5 sierpnia delegacja Instytutu Pileckiego złożyła hołd Ofiarom, biorąc udział w obchodach pod pomnikiem "Pamięci 50 Tysięcy Mieszkańców Woli Zamordowanych przez Niemców podczas Powstania Warszawskiego 1944".
- "Liczby zwłok nie umiem określić” | Rzeź Woli w relacjach naocznych świadków
Aktualności
"Liczby zwłok nie umiem określić” | Rzeź Woli w relacjach naocznych świadków
Prezentujemy fragmenty kilku zeznań - ze zbioru liczącego 139. relacji - świadków rzezi Woli, złożonych przed Główną Komisją Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, dostępnych w całości on-line w archiwach Instytutu Pileckiego.
- „Pamiętam (…) To było coś niezwykłego. Nad bramami wisiały biało-czerwone flagi"
Aktualności
„Pamiętam (…) To było coś niezwykłego. Nad bramami wisiały biało-czerwone flagi"
Powstanie Warszawskie - dla Polaków symbol wytrwałości i męstwa w walce o niepodległość.
- Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom | 80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
Aktualności
Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom | 80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
1 sierpnia przedstawiciele Instytutu Pileckiego uczcili pamięć Powstańców Warszawy.
- Którą z naszych książek zabierasz na wakacje? | Wakacyjny konkurs na FB
Aktualności
Którą z naszych książek zabierasz na wakacje? | Wakacyjny konkurs na FB
Lato w pełni, a my przygotowaliśmy dla Was KONKURS na FB, który potrwa do końca wakacji!
- "Lato w mieście" z Instytutem Pileckiego
Aktualności
"Lato w mieście" z Instytutem Pileckiego
Podczas wakacji uczniom szkół podstawowych proponujemy zajęcia, zabawy i gry edukacyjne prezentujące m.in. symbole narodowe, postawy bohaterskie oraz tajniki warsztatu historyka.
- Obchody 79. rocznicy Obławy Augustowskiej | Fotorelacja z koncertu LIPCOWI'45
Aktualności
Obchody 79. rocznicy Obławy Augustowskiej | Fotorelacja z koncertu LIPCOWI'45
Wydarzenie, na które czekamy cały rok! W sobotę 6 lipca po raz trzeci odbył się w Augustowie na Błoniach rzeki Netty wyjątkowy koncert LIPCOWI '45 inaugurujący obchody 79. rocznicy Obławy Augustowskiej.
- Otwarcie wystawy "Polish Paratroopers in Operation Market Garden" w Oosterbeek w Holandii
Aktualności
Otwarcie wystawy "Polish Paratroopers in Operation Market Garden" w Oosterbeek w Holandii
W Airborne Museum w Oosterbeek w Holandii 6 lipca 2024 r. odbył się wernisaż plenerowej wystawy poświęconej udziałowi polskich spadochroniarzy w operacji powietrznodesantowej Market-Garden, której 80. rocznica przypada we wrześniu tego roku.
- NOWOŚĆ! "Okupowane gospodarki. Historia ekonomiczna Europy okupowanej przez nazistów 1939–1945"
Aktualności
NOWOŚĆ! "Okupowane gospodarki. Historia ekonomiczna Europy okupowanej przez nazistów 1939–1945"
Publikacja należy do najważniejszych w ostatnich dekadach pozycji monograficznych poświęconych ekonomicznym zagadnieniom okresu II wojny światowej. Jej lektura pobudza zainteresowanie tematem, zachęca do stawiania pytań, skłania do refleksji.