Sondaż na zlecenie Instytutu Pileckiego w Berlinie | Niemiecka wina i pamięć 85 lat po wybuchu II wojny światowej - Instytut Pileckiego
Sondaż na zlecenie Instytutu Pileckiego w Berlinie | Niemiecka wina i pamięć 85 lat po wybuchu II wojny światowej
Większość Niemców uważa, że zbrodnie popełnione na polskich ofiarach zostały przynajmniej częściowo (53 proc.) lub w pełni (25 proc.) rozliczone – wynika z sondażu dla berlińskiego oddział Instytutu Pileckiego.
W sondażu badano wiedzę i postawy społeczeństwa niemieckiego wobec historii XX w., II wojny i historii Polski. Badanie, w którym wzięło udział 2000 respondentów, zostało przeprowadzone na zlecenie Instytutu Pileckiego w Berlinie przez Ipsos GmbH.
Obecnie przygotowywana jest szczegółowa analiza wyników badania. W informacji prasowej Instytut Pileckiego w Berlinie zawarł wstępny krótki wybór wyników projektu badawczego.
Na pytanie dotyczące skali antysemityzmu w różnych krajach europejskich przed II wojną światową, respondenci stwierdzili, że antysemityzm był najbardziej widoczny w nazistowskich Niemczech (55 proc. uważa, że antysemityzm był raczej silny lub bardzo silny), a następnie w Związku Sowieckim (38 proc.) i Polsce (34 proc.). W krajach takich jak Francja (29 proc.), Rumunia (26 proc.), Holandia (21 proc.) i Dania (16 proc.) rozpowszechnienie antysemityzmu było według respondentów niższe.
"W 2024 r. większość niemieckiego społeczeństwa jest przekonana, że ofiarami Holokaustu byli przede wszystkim ich współobywatele mieszkający wówczas w Niemczech, niemieccy Żydzi. Stwierdziło tak 59 proc. respondentów. Tylko 28 proc. wskazało polskich Żydów jako największą grupę ofiar, a Polskę jako kraj pochodzenia większości ofiar Zagłady. W rzeczywistości liczba zamordowanych niemieckich Żydów wyniosła około 165 000 (ze społeczności żydowskiej, która liczyła około pół miliona w Niemczech przed 1933 r.) - w porównaniu do około 3 milionów zamordowanych polskich Żydów" - czytamy w informacji prasowej Instytutu Pileckiego.
Według respondentów kary za pomoc Żydom były najwyższe w III Rzeszy, podczas gdy w krajach okupowanych, w tym w Polsce, kary były łagodniejsze. 46 proc. badanych oceniło, że w Niemczech groziła za to kara śmierci, podczas gdy znacznie mniej respondentów - 31 proc. - wybrało taką odpowiedź w odniesieniu do okupowanej Polski. Choć wysoka represyjność systemu w okupowanej Polsce jest dostrzegana w porównaniu z innymi okupowanymi krajami, respondenci ocenili jednak, że to Niemców spotykały najsurowsze kary - napisano w informacji.
Niemcy są bardziej skłonni uważać, że polskie ofiary II wojny światowej otrzymały już adekwatne lub w miarę adekwatne odszkodowania od państwa niemieckiego (39 proc.) niż że takich odszkodowań nie otrzymały (25 proc).
Jednym z tematów międzynarodowej debaty na temat historii XX wieku jest pytanie o to, jak różne kraje postrzegają swoją odpowiedzialność za Holokaust w odniesieniu do faktycznej odpowiedzialności w warunkach nazistowskiej okupacji Europy. W badaniu zadano również "pytanie o winę". Ponad połowa respondentów (57 proc.) stwierdziła, że ich zdaniem Niemcy i kolaborujący przedstawiciele podbitych narodów byli odpowiedzialni za Holokaust w podobnym stopniu. Znacznie mniej (34 proc.) wybrało odpowiedź, że byli to "głównie Niemcy", a tylko 9 proc. wybrało odpowiedź "tylko Niemcy".
Większość respondentów jest zdania, że zbrodnie popełnione przez nazistowskie Niemcy na polskich ofiarach zostały przynajmniej częściowo (53 proc.) lub w pełni (25 proc.) rozliczone. Przeciwnego zdania jest 23 proc. respondentów.
Niemcy są bardziej skłonni uważać, że polskie ofiary II wojny światowej otrzymały już adekwatne lub w miarę adekwatne odszkodowania od państwa niemieckiego (39 proc.) niż że takich odszkodowań nie otrzymały (25 proc).
Aby pokazać, jak działają historyczne stereotypy, w badaniu zadano także pytania dotyczące postrzegania Polski i Francji przez Niemców.
Szefowa oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie Hanna Radziejowska powiedziała w sierpniu w rozmowie z PAP, że na pytania na temat praw kobiet w przedwojennej Polsce i Francji otrzymaliśmy odpowiedzi charakterystycznie pokazujące >>luki w wiedzy<<. W przedwojennej Polsce, która przyznała pełnię praw politycznych kobietom jako jedno z pierwszych państw na świecie w roku 1918 (też przed Niemcami), w opinii aż 36 proc. niemieckich respondentów kobiety przed wojną nie miały zupełnie praw, a że prawa miały w pełni lub prawie w pełni, twierdzi tylko w sumie 13 proc. Niemców. To samo pytanie zadane o przedwojenną Francję, gdzie prawa kobiet zostały przyznane dopiero w roku 1945, Niemcy widzą inaczej: 22 proc. twierdzi że nie miały żadnych praw, zaś 26 proc. że te prawa miały w pełni przed wojną. Jak dodała, na oba pytania blisko połowa Niemców odpowiada "nie wiem".
(PAP)
Zobacz także
- Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Aktualności
Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Instytut Pileckiego oddał hołd bohaterom i bohaterkom Powstania Warszawskiego
- Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Aktualności
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu 1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i Związek Radziecki.
- "Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
Aktualności
"Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
W augustowskim amfiteatrze, nad jeziorem Necko, odbyło widowisko muzyczno-multimedialne. Koncert "Lipcowi '45" był zwieńczeniem organizowanych przez Instytut Pileckiego obchodów 80. rocznicy Obławy Augustowskiej.
- Za nami obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej
Aktualności
Za nami obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej
W dniach 12–19 lipca 2025 roku w Augustowie odbyły się obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej – największej powojennej zbrodni dokonanej na Polakach.
- Porozumienie w sprawie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Porozumienie w sprawie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego
Dyrektorzy Instytutu Pileckiego i Muzeum Auschwitz-Birkenau porozumieli się w sprawie współpracy nad Nagrodą im. Witolda Pileckiego. Nagroda specjalna dzięki wsparciu donatora zostaje przywrócona, a termin nadsyłania prac przedłużony do 31 sierpnia.
- Nie dla fałszowania historii. Instytut Pileckiego odpowiada na tezy Grzegorza Brauna
Aktualności
Nie dla fałszowania historii. Instytut Pileckiego odpowiada na tezy Grzegorza Brauna
- Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
Aktualności
Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
12 lipca 2025 roku Instytut Pileckiego otworzył Dom Pamięci Obławy Augustowskiej.
- Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
Aktualności
Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
10 lipca 2025 roku w siedzibie Instytutu Pileckiego w Augustowie odbyła się konferencja prasowa poświęcona otwarciu Domu Pamięci Obławy Augustowskiej, które odbędzie się 12 lipca.
- Oświadczenie
Aktualności
Oświadczenie
Z ogromnym oburzeniem przyjmujemy słowa Grzegorza Brauna kwestionujące istnienie komór gazowych w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i obozie zagłady Auschwitz-Birkenau.
- Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Aktualności
Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Dziś, 11 lipca 2025 r., prof. Krzysztof Ruchniewicz – Dyrektor Instytutu Pileckiego – złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Augustowie.
- Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
Aktualności
Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
We współpracy z Fundacją Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziliśmy badanie wiedzy o Obławie Augustowskiej.
- Podziękowania dla Pani Marii
Aktualności
Podziękowania dla Pani Marii
30 czerwca 2025 r. Pani Maria Moryc, nasza Główna Księgowa, zakończyła 8-letni okres pracy w Instytucie Pileckiego.