Hélène Pionstka z d. Waldmann - Instytut Pileckiego
Hélène Pionstka z d. Waldmann (1921–2009)
Odznaczona w 2022 roku.
W 1941 roku w pobliżu gospodarstwa Émile’a i Alice Waldmannów w Ursprung w Alzacji Niemcy utworzyli obóz jeniecki, do którego trafili polscy żołnierze. Polacy mogli opuszczać obóz, aby pomagać w pracach miejscowym rolnikom.
Jeńcy przychodzili m.in. do rodziny Waldmannów. Ich córka, wówczas 20-letnia Hélène, zaangażowała się w pomoc polskim jeńcom i nawiązała bliższą relację z jednym z nich, Janem Piąstką. Po ucieczce Polaków z obozu w nocy z 26 na 27 sierpnia 1944 roku Hélène odwiedzała Jana w jego kryjówce u rodziny Gorius. Jej częste wizyty groziły odkryciem kryjówki przez Niemców. Hélène zorganizowała Janowi nowe schronienie u swoich krewnych, ponadto opiekowała się nim i przynosiła mu żywność.
Jan Piąstka bezpiecznie doczekał wyzwolenia Fréland przez Amerykanów na początku grudnia 1944 roku. Na kilka lat ponownie trafił do polskiego wojska. W międzyczasie, 27 czerwca 1945 roku, Hélène i Jan pobrali się.
Po zwolnieniu Piąstki z armii w 1947 roku małżonkowie pozostali w Alzacji
i doczekali się dwóch córek. Rodzina zamieszkała w Ribeauvillé, gdzie Jan
zajmował się klasztorną winnicą.
W trzy lub cztery dni później ojciec mnie obudził i powiedział, że ktoś stuka do okna. Poszłam zobaczyć, to był jeden z polskich
więźniów (mój przyszły mąż). Inni więźniowie mieli mu to za złe, bojąc się, że się komuś wygadam. Mama nie chciała, żeby u nas został, więc poszedł się ukryć u kuzynki, której ojciec był pomocnikiem strażnika. Codziennie nosiłam mu jedzenie; przez cały dzień siedział w pokoju na dole, a w nocy spał na sianie. Nikt oprócz nas nie wiedział o tym i tak mijał czas.
Zobacz także
- Elna Gistedt-Kiltynowicz

odznaczeni
Elna Gistedt-Kiltynowicz
(1895–1982)Gdy w 1922 roku Elna Gistedt wyszła za mąż za przemysłowca Witolda Kiltynowicza, Polska stała się dla niej drugą ojczyzną. Szwedka przez lata występowała w stołecznych operetkach. Warszawska publiczność ją uwielbiała.
- Anna Jelínková (1918–2009)

odznaczeni
Anna Jelínková (1918–2009)
Anna i Jan Jelínkowie w czasie wojny ocalili ponad 40 osób: żydowskie rodziny Fischerów i Fronków, polską rodzinę Siekierskich, Feliksa Zubkiewicza, którego bliscy zginęli z rąk UPA, a także ukraińską rodzinę Łuciuków.
- Trofim Danieluk

odznaczeni
Trofim Danieluk
(1880–1960)„Widząc grożące niebezpieczeństwo, uciekłem i ukryłem się w łodygach rosnących ziemniaków. Życie zawdzięczam Trofimowi Danielukowi, który na pytanie mordujących Ukraińców powiedział, że już trzy dni nie było mnie w domu” – mówił Władysław Zubkiewicz.


