Antoni Nagórka (1901—1977) - Instytut Pileckiego

Medal / Odznaczeni

Antoni Nagórka (1901—1977)

Odznaczony w 2019 roku.

Żydzi z Otwocka zostali przesiedleni do utworzonego w mieście getta. Podczas akcji likwidacyjnej z 1942 r. tysiące z nich zostało zamordowanych lub trafiło do obozu zagłady w Treblince. Nagórkowie przyjęli do swojego domu i uratowali pięciu Żydów.

Słynący z uzdrowisk podwarszawski Otwock zamieszkiwało przed wojną ponad 10 000 Żydów. Wrzesień 1939 roku przyniósł koniec rozwijającej się od XIX wieku społeczności. Okupacja niemiecka oznaczała początek prześladowań i strach przed wywózką. W 1940 roku Niemcy odseparowali żyjących dotąd obok siebie Żydów i Polaków. Żydzi z Otwocka i okolicznych miejscowości zostali przesiedleni do utworzonego w mieście getta. Podczas akcji likwidacyjnej z 1942 roku tysiące z nich zostało zamordowanych lub trafiło do obozu zagłady w Treblince.

Getto w Otwocku / Zbiory Muzeum Ziemi Otwockiej i Towarzystwa Przyjaciół Otwocka

Antoni i Władysława Nagórkowie mieszkali na obrzeżach miasta. Antoni do wybuchu wojny pracował na kolei, Władysława zajmowała się domem. W czasie wojny uratowali od Zagłady pięciu Żydów. Jednym z nich był Benjamin Krochmalik. Najprawdopodobniej znali się z Nagórkami przed wojną — mężczyzna był wówczas fryzjerem w pobliskiej Kołbieli. W sierpniu 1942 roku, gdy wracał z pracy poza gettem, Władysława przywołała go do siebie i ostrzegła, że grozi mu aresztowanie i wywózka. Zaproponowała schronienie. Ukrywając się w domu Antoniego i Władysławy, Benjamin przeżył okupację. Choć po wojnie zamieszkał z rodziną w Australii, od 1973 roku corocznie ich odwiedzał.

Zobacz także

  • Berta Ludvighová (1903–1983) Otto Ludvigh (1898–1987)

    odznaczeni

    Berta Ludvighová (1903–1983) Otto Ludvigh (1898–1987)

    Otto Ludvigh i Berta Ludvighová to słowackie małżeństwo, które w domu swojej ciotki Heleny w Kieżmarku, stworzyło miejsce schronienia polskim uchodźcom oraz punkt przerzutowy dla polskich kurierów przewożących informacje z okupowanej Polski na Węgry.

  • Jewhenia Bondaruk (1922–ok. 1995) Prokop Bondaruk (1918–2001)

    odznaczeni

    Jewhenia Bondaruk (1922–ok. 1995) Prokop Bondaruk (1918–2001)

    Jewhenia i Prokop Bondarukowie mieszkali niedaleko matki Jewhenii, Oksany Karpiuk. Dali schronienie nie tylko najmłodszym z polskiej rodziny Adamowiczów, ale również rodzicom i babci.

  • Tassybaj Abdikarimow

    odznaczeni

    Tassybaj Abdikarimow
    (1938–2020)

    Sytuacja Jabłońskich była trudna. Fatalne warunki higieniczne, niedożywienie i ciężka praca w upale przyczyniały się do niezwykle wysokiej śmiertelności wśród mieszkańców. W tych trudnych chwilach z pomocą rodzinie Jabłońskich przyszedł 16-letni Kazach.