„Piwnica u Dowgierdów" utwór ŻURKOWSKIEGO inspirowany prawdziwą historią trzech młodych chłopców.
Singiel powstał w ramach projektu muzycznego LIPCOWI stworzonego przez zespół ŻURKOWSKI we współpracy z Instytutem Pileckiego specjalnie z okazji 77. rocznicy Obławy Augustowskiej z lipca 1945 r.
Piosenka PIWNICA U DOWGIERDÓW to muzyczna opowieść o przyjaźni, pasji do muzyki i sprzeciwie wobec zniewolenia. Tekst powstał na podstawie autentycznej historii trzech chłopaków z Augustowa: Mieczysława Jatkowskiego, Tadeusza Stelmasika i Władysława Jedlińskiego, którzy 15 lipca 1945 r. zostali zatrzymani przez sowiecki patrol i uwięzieni w "Domu Dowgierdów" w Augustowie - jednym z miejsc, w których Sowieci przetrzymywali osoby aresztowane w ramach Obławy Augustowskiej.
Na zdjęciu od lewej: NN, Władysław Jedliński, Mieczysław Jatkowski, źródło: zbiory Instytutu Pileckiego
"Lipcowi" - takim mianem na Suwalszczyźnie określa się ofiary Obławy z lipca 1945 r. To także nazwa projektu muzycznego grupy Żurkowski, który ma na celu upamiętnienie ofiar Obławy. Specjalnie na 77. rocznicę zespół Żurkowski we współpracy z Instytutem Pileckiego przygotował 10 unikalnych piosenek inspirowanych autentycznymi losami Ofiar Obławy.
Łukasz Żurkowski, fot. Oskar Szramka
Jako dzieciak każde wakacje spędzałem u mojego wujostwa pod Augustowem. Pamiętam nasze wyprawy ze Swiernalisem i kumplem Dawidem - włóczyliśmy się po tamtejszych ulicach. Byłem też harcerzem i wiele razy biwakowałem w Puszczy Augustowskiej. Pamiętam jak pewnej nocy zostałem w lesie kompletnie sam, żeby zdobyć sprawność harcerską. Bardzo się wtedy bałem. Bałem się wiatru, trzasku połamanej gałęzi. Nie jestem w stanie wyobrazić sobie tego, jak ogromny strach musieli czuć ludzie, którzy tam zginęli. Obława Augustowska była ogromną tragedią. Zostawiła po sobie rany, które nie miały nawet szansy się zabliźnić. Dlatego trzeba o tym mówić! - mówi Łukasz Żurkowski
Żurkowski i Swiernalis są przyjaciółmi z dzieciństwa i mają wiele wspólnego z
bohaterami singlowej opowieści.
Tak swoją motywację do udziału w projekcie tłumaczy Swiernalis:
Lubię Suwałki, w których się urodziłem, ale Augustów zawsze wydawał mi się bliższy. Spędziłem tu dzieciństwo i dorastałem. Pierwsza miłość, bieganie po zamarzniętej rzece z kolegami, niezliczone ilości godzin nad jeziorem, nastoletnie przygody, pierwsze bijatyki… Do dzisiaj mam tam babcię i dużą część rodziny. Drugą babcię odwiedzam na augustowskim cmentarzu. W zasadzie wystarczyłoby pewnie przesunąć czas o kilkadziesiąt lat wstecz, a trudna historia, o której śpiewamy z Łukaszem, mogłaby traktować o nas. Na przekór temu, niezależnie od tego czy to zima, czy lato - ładuję się energią tego pięknego, portowego miasta, które pozwala mi wierzyć, że gdzieś tam w głębi, jakaś malutka moja część potrafi generować dobro. - powiedział Swiernalis.
Nie mogłam uwierzyć w to, jak niewiele wiedziałam na ten temat wcześniej. Nigdy nie zapomnę, jak na jednym z nagrań wideo zobaczyłam starszą kobietę – wyglądała na opanowaną, dopóki historyk nie zapytał jej o ojca, który zginął w Obławie. Od razu przeobraziła się w tamtą małą dziewczynkę. Zaczęła płakać i mówić językiem dziecka: „mamusia mnie zabrała”, „czekaliśmy na tatusia, ale nie wrócił” itp. Uświadomiłam sobie, jak wielką krzywdą dla bliskich ofiar było to wieloletnie, przymusowe milczenie. W mojej osobistej żałobie jednym z największych lęków jest zapomnienie. A wobec ofiar Obławy postąpiono tak, jakby ci ludzie nigdy nie istnieli. Nie wiadomo nawet, gdzie są ich ciała… Dlatego cieszę się, że mogłam zrobić cokolwiek, by tę pamięć o nich przywrócić. – mówi Aleksandra Górecka.
Premiera materiału odbędzie się 9 lipca o godz. 20.30 na Błoniach nad rzeką Nettą w Augustowie. Zespołowi towarzyszyć będą: Meek, Oh Why?, Swiernalis, Robert Cichy, Ana Andrzejewska i Olena Yanchuk (Rosava).
Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
10 lipca 2025 roku w siedzibie Instytutu Pileckiego w Augustowie odbyła się konferencja prasowa poświęcona otwarciu Domu Pamięci Obławy Augustowskiej, które odbędzie się 12 lipca.
Z ogromnym oburzeniem przyjmujemy słowa Grzegorza Brauna kwestionujące istnienie komór gazowych w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i obozie zagłady Auschwitz-Birkenau.
Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Dziś, 11 lipca 2025 r., prof. Krzysztof Ruchniewicz – Dyrektor Instytutu Pileckiego – złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Augustowie.
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w
skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu
1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i
Związek Radziecki.
Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
26 czerwca 2025 r. zaprezentowaliśmy raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie”, dokumentujący relacje świadków rosyjskich zbrodni na dzieciach.
Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Zapraszamy do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej organizowanej przez Instytutu Pileckiego na temat form zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku.
Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Raport zawiera świadectwa ponad 100 obywateli Ukrainy, w tym 12 dzieci, którzy ucierpieli lub byli świadkami zbrodni przeciwko dzieciom na różnych etapach działań wojennych i okupacyjnych podczas rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie w latach 2014-2023.
Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Ruszyło głosowanie w 18. edycji Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku. Wśród nominowanych inicjatywa „Nigdy więcej!” obejmująca wydarzenia upamiętniające 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej, organizowana przez Instytut Pileckiego.
Wybierz inną przeglądarkę
Technologie wykorzystywane na stronie są wspierane przez nowoczesne przeglądarki.
