Aktualność

Trzecia edycja polsko-niemiecko-izraelskiego programu wymiany intelektualno-artystycznej „Ćwiczenie nowoczesności” będzie poświęcona sposobom przewidywania i projektowania przyszłości przez nurty modernizacyjne na całym świecie.

Dotyczy to koncepcji nowego mężczyzny i nowej kobiety, nowego społeczeństwa, nowego stylu życia, nowego codziennego porządku.

Odrzucając obciążenia przeszłości, nowoczesność często kładła nacisk na otwarcie na przyszłość. Wierzono, że „nowe” zapewni pokój społeczeństwu, a idea postępu historycznego podsycała nadzieję na coraz większy dobrobyt coraz liczniejszych grup społecznych. Możliwe sposoby organizacji społeczeństw i przebiegu życia codziennego były przedmiotem zainteresowania wielu strategii modernizacyjnych, a także projektów modernistycznych na świecie. Obejmowały one zdrowie psychiczne i higienę, wychowywanie dzieci, pedagogikę i edukację, podział pracy i gospodarkę czy procesy państwotwórcze. Wspomniane wizje były także przekładane w zakresie różnych ram ideowych i ideologicznych na określone strategie życia zbiorowego, np. ruch syjonistyczny i kibuce w Izraelu lub komunizm w Europie Środkowo-Wschodniej. Zmagania o nowe formy były też ściśle powiązane z ideą zniwelowania przepaści pomiędzy uprzemysłowieniem i postępem technicznym a życiem prywatnym a także z wiarą w nowy porządek polityczny. Kluczową rolę w tym procesie przeobrażeń miało odgrywać budownictwo mieszkaniowe i urbanistyka. Wiara w ich emancypacyjny potencjał oraz ich rola w kształtowaniu rytmu codzienności sprawiły, że obszarami tymi zainteresowano się jako istotnymi narzędzia budowy tożsamości narodowej oraz jako wyrazem określonej biopolityki. Można jednak dostrzec, że dla owych procesów znamienna była jednak także tkwiąca w nich ambiwalencja. Dążenie do czegoś radykalnie nowego można bowiem postrzegać również jako torowanie drogi niespotykanym wcześniej w takiej skali terrorowi i rozkładowi. Takie motory postępu społecznego i technicznego, jak standaryzacja, normalizacja oraz typizacja, okazały się bowiem jednocześnie elementem planów budowy ustrojów totalitarnych i radykalnej segregacji przestrzennej.

Tak, jak za faktyczny początek XX wieku często uznaje się doświadczenie kryzysu I wojny światowej, tak już teraz pojawiają się głosy, że rok 2020 może okazać się analogicznym początkiem XXI wieku. Dlatego też trzecia edycja Akademii Ćwiczenia Nowoczesności, organizowana w dobie globalnej pandemii oraz w kontekście kryzysu klimatycznego, gdy w centrum debaty publicznej znajdują się pytania o ewentualne scenariusze na przyszłość, proponuje spojrzenie wstecz na wybrane idee, które ukształtowały świat przed stu laty i które miały budować przyszłość. Badając punkty styku architektury, projektowania, historii sztuki, nauk społecznych i politycznych, zapraszamy naszych wykładowców i uczestników do przyjrzenia się temu, co obecnie mają nam do zaoferowania modernizmy i XX-wieczne praktyki modernizacyjne. Chcemy spojrzeć na współczesne życie jako na obszar, który wymaga nowego działania. Jaki nowy świat mogą nam dziś obiecać i pomóc osiągnąć sztuka, projektowanie i architektura? Czego mogą nas dziś nauczyć eksperymenty poprzedniego stulecia? Czy krytyczna weryfikacja ich założeń może stanowić inspirację dla rozwiązań, jakich obecnie potrzebujemy? Czy jest możliwe wyciągnięcie wniosków z ich błędów i dalsze rozwinięcie tego, co pozostało w nich niedokończone?

Przez te rozważania prowadzić nas będą eksperci reprezentujący różne perspektywy i dziedziny wiedzy, w tym Zvi Efrat, Sharon Golan, Shira Levy-Binyamini, Marci Shore i Robert Jan van Pelt.

Podczas edycji 2021 Akademii będziemy zachęcać do refleksji poprzez wykłady, seminaria, warsztaty oraz – w drugiej części – wizyty studyjne.

Część pierwsza, zaplanowana na styczeń i luty 2021, będzie obejmować trzy główne sekcje tematyczne:

Blok I: Nowe idee i wizje

W pierwszej sekcji tematycznej Nowe idee i wizje, zamierzamy zbadać filozoficzno-historiograficzną koncepcję nowoczesności w odniesieniu do „nowego” oraz do idei postępu i wizji lepszej przyszłości. Kluczową kwestią będzie nowoczesna rewizja tradycji w odniesieniu do takich dziedzin życia, jak technologia i ekonomia (rozkwit kapitalizmu), religia (sekularyzacja) i polityka (rozwój państw narodowych). Na Wschodzie i Zachodzie proces ten ujawnił się w uderzająco różnych konfiguracjach, wykazujących znaczne rozbieżności w stosunku do rozumienia tak przeszłości, jak i przyszłości.

Innym zagadnieniem  rozważanym w ramach bloku będzie koncepcja nowoczesności w obszarze sztuki, w ramach której nowoczesność rozpatrywana jest pod postacią odrębnego stylu artystycznego, tj. modernizmu.

Wątki te będą nas jednocześnie prowadzić w stronę pytania, w jakim stopniu ówczesne wizje przyszłości stały się podwalinami pod ich różne kulturowe materializacje, któremu to tematowi chcemy przyjrzeć się w ramach drugiej sekcji.

Blok II: Nowa sztuka dla nowego życia

Próby stworzenia modelu nowego mężczyzny i nowej kobiety oraz ukształtowania nowego

społeczeństwa dostrzegane w skali międzynarodowej w początkach XX wieku nie pozostawały bez wpływu na sztukę, design i architekturę. Począwszy od zmian w projektowaniu budynków mieszkalnych i kuchni, a skończywszy na planowaniu przestrzennym i urbanistyce, modernistyczne wizje ujawniały sprawczy potencjał projektowanych obiektów mogących służyć za narzędzie do budowania tożsamości narodowej a zarazem definiowania na nowo roli artystów i architektów w nowych społeczeństwach. Ówczesna sztuka oraz strategie architektoniczne jednocześnie uosabiały i odzwierciedlały wiele sprzeczności nieodłącznie związanych z nowoczesnością, ukazując ambiwalentny potencjał projektów modernistycznych. Sekcja Nowa sztuka dla nowego życia skupia się na sztuce, projektowaniu i architekturze jako ważnych obszarach kształtowania codziennego życia oraz jako narzędziach do wdrażania nowych koncepcji, ale także jako środkach regulacji, kontroli i propagandy politycznej.

Blok III: Nowe państwo i społeczeństwo

Nowym wizjom struktur społecznych i porządku społecznego towarzyszyły nowo powoływane instytucje i nowe formy życia zbiorowego. Sekcja Nowe państwo i społeczeństwo badać będzie obecność idei modernizacyjnych w różnych częściach świata, skupiając się na ich podłożu ideowym i politycznym oraz ich konsekwencjach dla życia zbiorowego. Podczas Akademii będziemy badać zarówno historyczne, jak i społeczno-polityczne konteksty projektów modernizacyjnych, a także ich spuściznę w naszym współczesnym życiu i kulturze. Ponadto skupimy się również na ambiwalencji tej spuścizny oraz trwałości jej oddziaływania na Europę w XX wieku. Poprzez krytyczną analizę wspomnianych kwestii zaprosimy naszych wykładowców i uczestników również do przemyślenia tych aspektów modernistycznych wizji społecznych, które mogą wciąż inspirować w poszukiwaniu rozwiązań dla dzisiejszych wyzwań.

Akademia Ćwiczenie nowoczesności 2021 będzie podzielona na I etap zimowy (online) oraz II etap wiosenny realizowany stacjonarnie na terenie Polski, Niemiec i Izraela (realizacja tego etapu uzależniona od sytuacji z pandemią COVID-19).

Terminy I etapu (w trybie online):

29.01.2021–31.01.2021

05.02.2021–07.02.2021

12.02.2021–14.02.2021

Terminy II etapu (realizacja uzależniona od sytuacji pandemicznej):

późna wiosna 2021 (maj-czerwiec 2021)

Oferujemy:

• bezpłatne uczestnictwo w Akademii,
• w przypadku realizacji II etapu (stacjonarnego) dofinansowanie kosztów przejazdów oraz zapewnienie noclegów (szczegóły zostaną podane podczas pierwszego etapu),
• wykłady i warsztaty prowadzone przez uznanych, doświadczonych naukowców i twórców,
• interesujący program towarzyszący,
• dla absolwentów prawo zgłoszenia wypracowanego lub rozwiniętego w trakcie Akademii projektu badawczego albo artystycznego do organizowanego przez Instytut Pileckiego w Berlinie specjalnego programu stypendialnego, poświęconego zagadnieniom nowoczesności w XX wieku (szczegóły zostaną ogłoszone w połowie 2021 roku).

Zgłoszenia:

Do udziału w programie Akademia Ćwiczenie nowoczesności | Exercising modernity | Modernität üben | לתרגל מודרניזם mogą aplikować badacze i badaczki z obszaru humanistyki, kuratorzy i kuratorki lub twórcy i twórczynie pochodzący z Izraela, Niemiec lub Polski (albo rezydujący w tych krajach). Od kandydatów i kandydatek wymagana jest znajomość języka angielskiego w stopniu przynajmniej komunikatywnym..

Kandydatów zapraszamy do przesyłania zgłoszeń w języku angielskim za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres: apply@exercisingmodernity.com do 20.12.2020 roku do godz. 20.00. Prosimy o umieszczenie w tytule wiadomości dopisku „Akademia 2021”.

Zgłoszenie powinno zawierać:

1. podpisane i przesłane w formie skanu formularze:

– oświadczenie o administratorze danych osobowych – załącznik nr 1,

– oświadczenie o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych i wizerunku – załącznik nr 2,

2. biogram artystyczny lub naukowy i/lub portfolio,

3. zarys koncepcji półrocznego projektu badawczego związanego z tematyka edycji 2021 Akademii Ćwiczenie Nowoczesności (maksymalnie na 2500 znaków ze spacjami).

4. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo skontaktowania się z wybranymi kandydatami/kandydatkami w celu przeprowadzenia dodatkowych rozmów online.

Dodatkowe informacje:

• Akceptowane języki dokumentów aplikacyjnych: angielski
• Przyjęte osoby zobowiązują się do wzięcia udziału we wszystkich spotkaniach online w ramach Akademii a w przypadku realizacji II etapu także w zjazdach stacjonarnych organizowanych późną wiosną 2021 (szczegóły zostaną podane  trakcie I etapu Akademii)

• Zajęcia i warsztaty będą prowadzone w języku angielskim.
• Informacje na temat Akademii Ćwiczenie nowoczesności znajdują sią na stronie Instytutu Pileckiego (www.instytutpileckiego.pl) oraz www.exercisingmodernity.com.
• Ewentualne pytania bądź wątpliwości prosimy przesyłać na adres: contact@exercisingmodernity.com.

• Rozstrzygnięcie rekrutacji nastąpi do 05.01.2021 roku, lista zakwalifikowanych zostanie zamieszczona na stronie internetowej Instytutu Pileckiego (www.instytutpileckiego.pl) oraz na stronie projektu: www.exercisingmodernity.com.
• Organizatorzy nie mają obowiązku uzasadniania decyzji komisji oceniającej. Nie przewidujemy procedury odwoławczej.

• W przypadku zakwalifikowania do udziału w projekcie treść tego dokumentu będzie załącznikiem do umowy zawieranej między kandydatem a Instytutem Pileckiego.

Do pobrania