77. rocznica śmierci Witolda Pileckiego | Międzynarodowy Dzień Bohaterów Walki z Totalitaryzmem - Instytut Pileckiego
77. rocznica śmierci Witolda Pileckiego | Międzynarodowy Dzień Bohaterów Walki z Totalitaryzmem
25 maja 1948 roku z rozkazu komunistycznych władz, w więzieniu mokotowskim w Warszawie, o godz. 21.30, wykonano wyrok śmierci na naszym patronie – rotmistrzu Witoldzie Pileckim.
Harcerz, oficer Wojska Polskiego i Armii Krajowej, współzałożyciel Tajnej Armii Polskiej, powstaniec warszawski, członek antykomunistycznej organizacji „NIE”. Witold Pilecki dobrowolnie trafił do Auschwitz, gdzie zorganizował ruch oporu, a w raportach dla podziemia informował o sytuacji w obozie i zagładzie Żydów.
Po brawurowej ucieczce z Auschwitz służył w Kierownictwie Dywersji Armii Krajowej, w 1944 roku walczył w Powstaniu Warszawskim, a po jego upadku trafił do niewoli niemieckiej. Do opanowanego przez komunistów kraju wrócił w 1945 roku jako wysłannik gen. Władysława Andersa, aby stworzyć siatkę wywiadowczą.
8 maja 1947 roku został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. W trakcie śledztwa był brutalnie przesłuchiwany i torturowany. W czasie widzenia z żoną powiedział, że jego pobyt w Auschwitz „to była igraszka” w porównaniu z tym, czego doświadczył w katowni UB.
Rok później, po pokazowym procesie, komuniści wydali na niego wyrok śmierci. Z prośbą o ułaskawienie Pileckiego zwróciła się między innymi jego żona, Maria. Ówczesny prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski.
Sprawcy zbrodni nigdy nie zostali osądzeni, a miejsce pochówku Rotmistrza nigdy nie zostało ujawnione. Jego symboliczny grób znajduje się na warszawskich Powązkach, w „Kwaterze na Łączce”.
W 2019 roku Parlament Europejski ustanowił 25 maja – rocznicę śmierci Witolda Pileckiego – Międzynarodowym Dniem Bohaterów Walki z Totalitaryzmem jako „wyraz szacunku i hołdu dla wszystkich tych, którzy walcząc z tyranią, wykazali bohaterstwo i prawdziwą miłość do ludzkości”.

Zobacz także
- Oświadczenie
Aktualności
Oświadczenie
W związku z ukazaniem się w dzienniku „Rzeczpospolita” artykułu zawierającego nieprawdziwe informacje oraz sugestie i domysły szkalujące Instytut oraz wysiłki jego pracowników na rzecz badania i popularyzowania wiedzy o totalitaryzmach, oświadczamy, że:
- Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Aktualności
Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Instytut Pileckiego oddał hołd bohaterom i bohaterkom Powstania Warszawskiego
- Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Aktualności
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu 1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i Związek Radziecki.
- "Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
Aktualności
"Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
W augustowskim amfiteatrze, nad jeziorem Necko, odbyło widowisko muzyczno-multimedialne. Koncert "Lipcowi '45" był zwieńczeniem organizowanych przez Instytut Pileckiego obchodów 80. rocznicy Obławy Augustowskiej.
- Za nami obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej
Aktualności
Za nami obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej
W dniach 12–19 lipca 2025 roku w Augustowie odbyły się obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej – największej powojennej zbrodni dokonanej na Polakach.
- Porozumienie w sprawie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Porozumienie w sprawie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego
Dyrektorzy Instytutu Pileckiego i Muzeum Auschwitz-Birkenau porozumieli się w sprawie współpracy nad Nagrodą im. Witolda Pileckiego. Nagroda specjalna dzięki wsparciu donatora zostaje przywrócona, a termin nadsyłania prac przedłużony do 31 sierpnia.
- Nie dla fałszowania historii. Instytut Pileckiego odpowiada na tezy Grzegorza Brauna
Aktualności
Nie dla fałszowania historii. Instytut Pileckiego odpowiada na tezy Grzegorza Brauna
- Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
Aktualności
Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
12 lipca 2025 roku Instytut Pileckiego otworzył Dom Pamięci Obławy Augustowskiej.
- Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
Aktualności
Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
10 lipca 2025 roku w siedzibie Instytutu Pileckiego w Augustowie odbyła się konferencja prasowa poświęcona otwarciu Domu Pamięci Obławy Augustowskiej, które odbędzie się 12 lipca.
- Oświadczenie (11 lipca 2025)
Aktualności
Oświadczenie (11 lipca 2025)
Z ogromnym oburzeniem przyjmujemy słowa Grzegorza Brauna kwestionujące istnienie komór gazowych w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i obozie zagłady Auschwitz-Birkenau.
- Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Aktualności
Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Dziś, 11 lipca 2025 r., prof. Krzysztof Ruchniewicz – Dyrektor Instytutu Pileckiego – złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Augustowie.
- Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
Aktualności
Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
We współpracy z Fundacją Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziliśmy badanie wiedzy o Obławie Augustowskiej.