Pokaz filmu „Odyseja polska” w Rzymie | 81. rocznica bitwy o Monte Cassino - Instytut Pileckiego
Pokaz filmu „Odyseja polska” w Rzymie | 81. rocznica bitwy o Monte Cassino
W Instytucie Polskim w Rzymie w środę, 14 maja, uczczono zbliżającą się 81. rocznicę bitwy o Monte Cassino. Spotkanie poświęcone było historii 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa.
Wydarzenie w polskiej placówce w Wiecznym Mieście zostało zorganizowane przez Instytut Pileckiego we współpracy z Muzeum II Wojny Światowej oraz rzymską Fundacją im. Margrabiny Janiny Umiastowskiej.
Zaprezentowano dwa filmy dokumentalne: „Odyseja polska” w reżyserii Grzegorza Czerniaka, Michała Miziołka i Wojciecha Saramonowicza oraz „Była sobie piosenka” w reżyserii Mateusza Kołduna.
Wydarzenie otworzył m.in. dyrektor Instytutu Pileckiego, prof. Krzysztof Ruchniewicz, który powiedział:
Po zakończeniu wojny żołnierze polskich jednostek walczących po stronie aliantów zachodnich, w tym dowodzeni przez gen. Andersa, stanęli przed niezwykle trudną decyzją – czy wracać do ojczyzny zdominowanej już przez komunistów, ryzykując być może nie tylko wolnością, ale i życiem, czy szukać szansy na dalsze życie na emigracji. Większość zdecydowała się na pozostanie na Zachodzie […]. Ci, którzy wrócili do Polski, doświadczyli nieufności ze strony władz komunistycznych, a często i represji. O ich zasługach wojennych na frontach zachodnich długo nie wolno było mówić. Film »Odyseja polska« przedstawia zatem mało znany – nie tylko poza Polską – epizod dziejów żołnierzy 2 Korpusu Polskiego […]. Mam nadzieję, że nasz film wzmocni pamięć o polskim udziale w wyzwoleniu Monte Cassino, Rzymu i powojennych losach polskich żołnierzy […]. Dla Instytutu Pileckiego, którego patron w swym niezwykłym życiu miał epizod służby w 2 Korpusie Polskim, przygotowanie tego filmu było ważnym i bardzo ciekawym zadaniem.
Prof. Rafał Wnuk, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, zaznaczył:
Ilekroć opowiadamy o bitwie o Monte Cassino i 2 Korpusie, wszyscy wiedzą tylko o jednym »żołnierzu« – sierżancie Wojtku, niedźwiedziu. To jest najlepiej znany żołnierz […]. Młodzi ludzie dziś sprowadzają całą swoją wiedzę o Monte Cassino właśnie do jego historii. To nie jest dobre – i nie jest to żart.
Pokazom filmów towarzyszyła dyskusja z udziałem dr. Bartłomieja Kapicy z Instytutu Pileckiego, dr. Jana Szkudlińskiego z Muzeum II Wojny Światowej oraz dziennikarza i historyka, prezesa Fundacji im. Janiny Umiastowskiej, Paolo Morawskiego.
Pan Kapica podkreślił, że żołnierze 2 Korpusu nie stanowili zwykłej armii – walczyli o wolną Polskę, jako byli więźniowie NKWD mieli poglądy antysowieckie, a po wojnie układali sobie życie w komunizujących Włoszech: […] Losy filmu »Wielka droga« obrazują trudną sytuację, w jakiej znaleźli się polscy żołnierze. Polska wersja filmu powstała już w 1946 roku, natomiast jego włoska wersja dopiero w latach 50. Obie wersje znacznie różniły się scenariuszem: w polskiej bohater został aresztowany przez NKWD, w włoskiej – przez Gestapo. Z włoskiej wersji usunięto wszystkie fragmenty krytyczne wobec Związku Radzieckiego i Stalina, a rolę gen. Andersa zmarginalizowano. W tamtych latach Włoska Partia Komunistyczna była koalicjantem w rządzie, więc filmowcy próbowali dostosować przekaz do wyobrażeń przeciętnego Włocha o wojnie.
Film obejrzało kilkadziesiąt osób – mieszkańców Rzymu, potomków polskich żołnierzy i przedstawicieli polonii włoskiej.
Program wydarzenia w języku włoskim na stronie Instytutu Polskiego w Rzymie (kliknij).
W niedzielę, 18 maja, na polskim cmentarzu wojennym na Monte Cassino odbędą się uroczystości rocznicowe: msza święta oraz apel poległych.
Zobacz także
- Podziękowania dla Pani Marii
Aktualności
Podziękowania dla Pani Marii
30 czerwca 2025 r. Pani Maria Moryc, nasza Główna Księgowa, zakończyła 8-letni okres pracy w Instytucie Pileckiego.
- Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Aktualności
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu 1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i Związek Radziecki.
- Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
Aktualności
Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
26 czerwca 2025 r. zaprezentowaliśmy raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie”, dokumentujący relacje świadków rosyjskich zbrodni na dzieciach.
- Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Aktualności
Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Zapraszamy do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej organizowanej przez Instytutu Pileckiego na temat form zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku.
- CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Aktualności
CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Zapraszamy do udziału w konferencji "Unknown Legacies of the Nuremberg Trial: Regional Approaches and Perspectives in East Central Europe".
- Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Aktualności
Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Raport zawiera świadectwa ponad 100 obywateli Ukrainy, w tym 12 dzieci, którzy ucierpieli lub byli świadkami zbrodni przeciwko dzieciom na różnych etapach działań wojennych i okupacyjnych podczas rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie w latach 2014-2023.
- Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Aktualności
Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Ruszyło głosowanie w 18. edycji Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku. Wśród nominowanych inicjatywa „Nigdy więcej!” obejmująca wydarzenia upamiętniające 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej, organizowana przez Instytut Pileckiego.
- Wilno | Pokaz filmu Grzegorza Czerniaka „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”
Aktualności
Wilno | Pokaz filmu Grzegorza Czerniaka „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”
5 czerwca 2025 r. w Ambasadzie Polskiej w Wilnie, z inicjatywy Instytutu Polskiego odbył się pokaz filmu „Romuald Twardowski – kompozytor w zwierciadle muzyki”, którego współautorem jest Grzegorza Czerniak, pracownik Instytutu Pileckiego.
- Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
Aktualności
Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
Upamiętnienie polskich ofiar II wojny światowej w Berlinie
- Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły
Aktualności
Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły
Rozmowy z władzami samorządu Rapperswil w Szwajcarii przyspieszyły
- Forum Polsko-Niemieckie 2025 | Dyskusja w berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego
Aktualności
Forum Polsko-Niemieckie 2025 | Dyskusja w berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego
„Wspólnota na trudne czasy” – pod takim tytułem, po siedmioletniej przerwie, powróciło Forum Polsko-Niemieckie.
- Dołącz do zespołu Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami!
Aktualności
Dołącz do zespołu Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami!
Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami ogłosił konkursy na stanowiska w dziedzinie nauk humanistycznych. Poszukiwani są profesorowie lub profesorki, adiunkci oraz chętni na stanowiska asystenta.