Nie żyje Walenty Jabłoński - sybirak ocalony przed laty przez Tassybaja Abdikarimowa - Instytut Pileckiego
Nie żyje Walenty Jabłoński - sybirak ocalony przed laty przez Tassybaja Abdikarimowa
Dotarła do nas bardzo smutna wiadomość: zmarł Walenty Jabłoński – sybirak, lekarz, aktywny działacz Związku Sybiraków w Białymstoku. W 1952 roku został wywieziony do kołchozu w Kazachstanie, gdzie od śmierci głodowej uratował go Tassybaj Abdikarimow.
Walenty Jabłoński (ur. 1930 w Kozłowiczach koło Grodna) pochodził z zamożnej rodziny, jego rodzice mieli 55 hektarów ziemi. Z tego powodu rodzina Jabłońskich była represjonowana przez Sowietów i Niemców. Po 1944 roku Jabłońscy zostali w swoim domu, który znalazł się w granicach ZSRS. Ojciec Walentego został w 1948 aresztowany przez NKWD (proces rozpoczął się dopiero w 1951). Trafił na Syberię, a reszta rodziny została wywieziona przez Sowietów w 1952 do południowego Kazachstanu. Walenty Jabłoński był wówczas studentem medycyny na uniwersytecie w Witebsku, właśnie tam 17 kwietnia 1952 został aresztowany i trafił do transportu na wschód. Na początku maja dojechał do kołchozu w Kazachstanie, przy obecnej granicy z Uzbekistanem. Tam rozpoczęła się ciężka, niewolnicza praca.
Rodzina Jabłońskich była w niezwykle trudnej sytuacji – nie mieli wystarczającej ilości pożywienia ani niezbędnych do życia rzeczy. Z pomocą przyszedł im 14-letni Kazach – Tassybaj Abdikarimow. Chociaż jego sytuacja też nie była najlepsza, dzielił się z potrzebującą rodziną jedzeniem oraz opiekował się chorym Walentym. Dzięki niemu rodzina Jabłońskich przetrwała w trudnych warunkach i doczekała amnestii – w 1956 roku część z nich wróciła do Polski. Tassybaj opiekował się grobami ojca i rodzeństwa Walentego i innych Polaków, którym nie dane było wrócić do ojczyzny.
Tassybaj Abdikarimow i Walenty Jabłoński mieli okazję spotkać się ponownie w 2019 roku w Warszawie, kiedy Tassybaj został odznaczony przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę, na wniosek Instytutu Pileckiego, medalem Virtus et Fraternitas. Odznaczenie wręczane jest jako symbol pamięci i wdzięczności osobom, które niosły pomoc obywatelom polskim i tym, którzy poza granicami naszego kraju, spontanicznie i dobrowolnie, pielęgnują pamięć o naszych rodakach, którym nie było dane przeżyć wojny lub przymusowych deportacji.
Walenty Jabłoński wprowadził do obiegu naukowego informacje o sowieckich deportacjach Polaków z Grodzieńszczyzny w latach pięćdziesiątych. W 2013 r. zainicjował i współorganizował wyjazd członków Związku Sybiraków do Kazachstanu w poszukiwaniu grobów deportowanych. Przyczynił się do oznaczenia polskich mogił krzyżami oraz do umieszczenia tablic memoratywnych w miejscach zesłania. Był laureatem Nagrody Honorowej „Świadek Historii” – Białystok 2017.
Zobacz także
- Karol Madaj rozpoczął obowiązki dyrektora Instytutu Pileckiego. Dr hab. Damian Markowski pełnomocnikiem ds. naukowych
Aktualności
Karol Madaj rozpoczął obowiązki dyrektora Instytutu Pileckiego. Dr hab. Damian Markowski pełnomocnikiem ds. naukowych
Nowy p.o. dyrektora Instytutu Pileckiego Karol Madaj zapowiedział na wtorkowym briefingu prasowym, że swoją wizję Instytutu przedstawi po rozpoznaniu sytuacji wewnętrznej.
- Karol Madaj nowym p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Karol Madaj nowym p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, powołała Karola Madaja na stanowisko p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego.
- Dyrektor Karol Madaj oddał hołd rotmistrzowi Pileckiemu
Aktualności
Dyrektor Karol Madaj oddał hołd rotmistrzowi Pileckiemu
Po otrzymaniu nominacji Karol Madaj, nowy dyrektor Instytutu Pileckiego, złożył kwiaty w celi przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, gdzie komuniści więzili Witolda Pileckiego.
- NOWOŚĆ | Terror niemiecki w powiecie Mińsk Mazowiecki 1939–1944. Wojna i rozliczenia
Aktualności
NOWOŚĆ | Terror niemiecki w powiecie Mińsk Mazowiecki 1939–1944. Wojna i rozliczenia
Książka dr Joanny Nikel ukazuje niemiecką politykę okupacyjną w latach 1939–1944 w powiecie Mińsk Mazowiecki.
- Oświadczenie Instytutu Pileckiego o zgłoszeniu do prokuratury i wszczęciu postępowania w sprawie działalności szwajcarskiej filii Instytutu Pileckiego w Rapperswil w latach 2022-2023
Aktualności
Oświadczenie Instytutu Pileckiego o zgłoszeniu do prokuratury i wszczęciu postępowania w sprawie działalności szwajcarskiej filii Instytutu Pileckiego w Rapperswil w latach 2022-2023
W związku z artykułem na tvn24.pl potwierdzamy, że Instytut Pileckiego zgłosił do Prokuratury Okręgowej w Warszawie sprawę dot. działalności filii Instytutu Pileckiego/Pilecki-Institut (Schweiz) GmbH w latach 2022-2023, a ta wszczęła niedawno postępowanie.
- NOWOŚĆ | Józef Lipski jako dyplomata – w świetle dokumentów i wspomnień
Aktualności
NOWOŚĆ | Józef Lipski jako dyplomata – w świetle dokumentów i wspomnień
Książka prof. Marka Konrata przedstawia najważniejsze dokumenty ukazujące życie i pracę ambasadora Józefa Lipskiego (1894–1958) – jednej z najbardziej znaczących postaci polskiej dyplomacji okresu międzywojennego.
- Dr Joanna Kiliszek kierowniczką berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego
Aktualności
Dr Joanna Kiliszek kierowniczką berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego
Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego ogłasza zmianę na stanowisku kierowniczki oddziału w Berlinie.
- Oświadczenie (14.08.2025)
Aktualności
Oświadczenie (14.08.2025)
Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego informuje, że Hanna Radziejowska została odwołana ze stanowiska kierowniczki Oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie z powodów obiektywnych.
- Archiwum UNWCC jest już dostępne online
Aktualności
Archiwum UNWCC jest już dostępne online
450 000 stron dokumentów Komisji Narodów Zjednoczonych ds. Zbrodni Wojennych dostępnych online dzięki Instytutowi Pileckiego.
- Oświadczenie (05.08.2025)
Aktualności
Oświadczenie (05.08.2025)
W związku z ukazaniem się w dzienniku „Rzeczpospolita” artykułu zawierającego nieprawdziwe informacje oraz sugestie i domysły szkalujące Instytut oraz wysiłki jego pracowników na rzecz badania i popularyzowania wiedzy o totalitaryzmach, oświadczamy, że:
- Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Aktualności
Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Instytut Pileckiego oddał hołd bohaterom i bohaterkom Powstania Warszawskiego
- "Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
Aktualności
"Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
W augustowskim amfiteatrze, nad jeziorem Necko, odbyło widowisko muzyczno-multimedialne. Koncert "Lipcowi '45" był zwieńczeniem organizowanych przez Instytut Pileckiego obchodów 80. rocznicy Obławy Augustowskiej.