Monte Cassino 81 lat później | Pokaz filmu "Odyseja polska" - Instytut Pileckiego

12 maja 2025 r., w miejscu naznaczonym bohaterstwem i ofiarą polskich żołnierzy, odbył się szczególny pokaz filmu „Odyseja polska” - poruszającej opowieści o losach żołnierzy 2 Korpusu Polskiego.

12 maja 1944 roku, pod Monte Cassino, o godzinie 1:00 w nocy, żołnierze 2 Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Władysława Andersa, rozpoczeli natarcie na pozycje niemieckie. Po kilku dniach zaciętych walk, 18 maja 1944 roku, zdobyli wzgórze wraz z ruinami klasztoru.

Pokaz dokumentu "Odeseja polska", którego producentem jest Instytut Pileckiego, został zorganizowany przez Fundację Muzeum Pamięci 2 Korpusu Polskiego we Włoszech oraz jej prezesa, Piero Rogacienia – syna żołnierza 2. Korpusu. Wydarzenie odbyło się w gmachu Muzeum na Monte Cassino. To właśnie tam – w cieniu klasztoru, o który toczyły się jedne z najcięższych walk II wojny światowej – widzowie śledzili losy polskich żołnierzy i ich niezwykłą tułaczkę przez trzy kontynenty.

Na sali obecna była lokalna społeczność – w tym włoska młodzież z okolicznych szkół, która mogła dzięki filmowi lepiej poznać wspólną polsko-włoską historię. Wśród gości znaleźli się również Bruno Nardone – świadek bombardowania Monte Cassino i jeden z bohaterów filmu – oraz Pino Valente, miejscowy hotelarz, propagator historii bitwy i wielki miłośnik Polski. Film został entuzjastycznie przyjęty przez widzów i już planowane są kolejne pokazy.

„Odyseja Polska” jest poruszającą historią o odwadze, niezłomności oraz poświęceniu żołnierzy 2 Korpusu Polskiego podczas II wojny światowej. To opowieść nie tylko o liczącej kilkanaście tysięcy kilometrów wędrówce, począwszy od mroźnej Syberii, przez Bliski Wschód, aż po Włochy, ale również o drodze w wymiarze metafizycznym – od wycieńczonych więźniów sowieckich łagrów do zwycięzców, którzy zdobyli bramę do Rzymu. O niezwykłych losach „polskich Odyseuszy” opowiada jeden z weteranów bitwy o Monte Cassino i wyzwoliciel Bolonii, a także potomkowie innych żołnierzy, którzy po wojnie osiedlili się we Włoszech. Wspomnienia zaprezentowane w filmie dotyczą budzących wiele emocji wydarzeń: od brutalnych deportacji w głąb ZSRS, przez epicką wyprawę Armii Andersa, aż po pełne szacunku, wzajemnej pomocy – a czasem i miłości! – relacje polskich żołnierzy z włoską ludnością cywilną. Dokument przybliża także perspektywę mieszkańców Włoch, którzy doceniają wkład Polaków w walkę o wolność i utrzymują pamięć o ich bohaterstwie.

„Odyseja Polska” to film o ludziach, których doświadczenie niewoli nie złamało, lecz wzmocniło. Ich niezłomność i gotowość do poświęceń stały się symbolem walki z tyranią i pragnienia wolności. Archiwalne, nieznane szerszej publiczności materiały filmowe, połączone z osobistymi historiami, czynią ten obraz nie tylko wzruszającym hołdem, ale także niezapomnianą lekcją historii. To opowieść, która inspiruje, uczy i przypomina, że wolność zawsze ma swoją cenę i nigdy nie jest dana raz na zawsze.

Reżyseria: Grzegorz Czerniak, Michał Miziołek, Wojciech Saramonowicz
Produkcja: Instytut Pileckiego, Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny, 2025
Czas trwania: 64'