"Prawda jest najważniejsza". Wspomnienie o Witoldzie Pileckim | podcasty - Instytut Pileckiego
"Prawda jest najważniejsza". Wspomnienie o Witoldzie Pileckim | podcasty
Międzynarodowy Dzień Bohaterów Walki z Totalitaryzmem nieprzypadkowo obchodzony jest 25 maja: tego dnia wykonano wyrok śmierci na Witoldzie Pileckim. Jako człowiek wykazał się nie lada odwagą, ale jaki był... prywatnie? Posłuchajmy relacji jego bliskich.
Prababcia właściwie przez całe życie się łudziła, że może jej mąż jest gdzieś na Syberii (…). I to też znamienne, jak potraktowano rodzinę, bo to, że nie wydano zwłok, to jedno, jednak w ogóle nie powiedziano, co się stało… „wyjechał” i tyle.
Ale funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa znali prawdę. 25 maja 1948 roku, w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, Witold Pilecki został zamordowany. Przed śmiercią był brutalnie przesłuchiwany: podczas widzenia z żoną miał powiedzieć: „Mnie tutaj wykończyli. Oświęcim to była igraszka”. W więzieniu spędził cały rok – oskarżono go m.in. o działalność wywiadowczą na rzecz rządu RP na emigracji.
Z każdym rokiem maleje szansa na odnalezienie miejsca pochówku rotmistrza. Jak mówi jego prawnuk, 25 maja – nawet po 72 latach – to dla całej rodziny trudny dzień: „(…) babcię cały czas boli, że tak naprawdę ten komunistyczny reżim odebrał jej ojca i nie ma tych doczesnych szczątków”.
Z okazji rocznicy śmierci Witolda Pileckiego oddajemy głos jego bliskim: chcemy pokazać nie bohatera ze spiżu, lecz człowieka z krwi i kości. Bo żeby zrozumieć mężczyznę, który dobrowolnie trafił do Auschwitz, a potem rzucił wyzwanie komunistycznej władzy, trzeba poznać przystojnego młodzieńca o niesfornej czuprynie i zawadiackim uśmiechu. Zapraszamy zatem do wysłuchania opowieści o Witoldzie, jakiego nie znamy: narzeczonym, mężu oraz ojcu.
W materiale wykorzystano nagranie Krzysztofa Kosiora (prawnuka Witolda Pileckiego), Zofii Optułowicz (córki Witolda Pileckiego), a także niepublikowaną dotąd wypowiedź Marii Pileckiej (żony rotmistrza) z archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.
"28 minut i 40 sekund: tyle trwa nagranie Marii Pileckiej, żony rotmistrza Witolda Pileckiego, które pochodzi z archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz - Birkenau. Jest to jedyne takie nagranie w archiwum i wyjątkowa szansa, by posłuchać głosu pani Marii oraz dowiedzieć się więcej o tym jak ona radziła sobie z trudami wojny" - tak zaczyna się kolejny podcast, który przygotowaliśmy z okazji rocznicy tragicznej śmierci naszego patrona. O samym rotmistrzu wiemy już całkiem dużo, ale kim była jego żona, którą wychowankowie z Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy nazywali "ciocią"?
Zobacz także
- Wybitny historyk z Instytutu Pileckiego w doradztwie Prezydenta. Prof. Kucharczyk w gronie 13 powołanych.
Aktualności
Wybitny historyk z Instytutu Pileckiego w doradztwie Prezydenta. Prof. Kucharczyk w gronie 13 powołanych.
Prezydent RP Karol Nawrocki wręczył powołania nowym doradcom. Nominacje otrzymało 13 osób. Wśród nich jest profesor Grzegorz Kucharczyk – wybitny historyk (od 2021 r. pracownik naukowo-badawczy Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami Instytutu Pileckiego).
- Patrycja Grzebyk z Instytutu Pileckiego laureatką konkursu na Najlepszą Książkę Historyczną
Aktualności
Patrycja Grzebyk z Instytutu Pileckiego laureatką konkursu na Najlepszą Książkę Historyczną
Patrycja Grzebyk z Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami IP – wraz z Bartłomiejem Krzanem i Karoliną Wierczyńską – zdobyła pierwszą nagrodę w Konkursie Ministra Spraw Zagranicznych na Najlepszą Książkę Historyczną.
- Instytut Pileckiego uhonorowany wyjątkowym medalem
Aktualności
Instytut Pileckiego uhonorowany wyjątkowym medalem
Instytut Pileckiego otrzymał trzy okolicznościowe medale wybite z inicjatywy Stowarzyszenia Inicjatyw Społeczno-Gospodarczych im. króla Zygmunta Augusta.
- 2025 | Michał Bilewicz, „Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości"
Aktualności
2025 | Michał Bilewicz, „Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości"
Książka „Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości" Michała Bilewicza, (Wydawnictwo MANDO/Wydawnictwo WAM) laureatem Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w kategorii „Naukowa książka historyczna".
- 2025 | Emil Marat „Bratny. Hamlet rozstrzelany"
Aktualności
2025 | Emil Marat „Bratny. Hamlet rozstrzelany"
Książka „Bratny. Hamlet rozstrzelany" (Wydawnictwo Czarne) laureatem Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w kategorii „Reportaż historyczny".
- 2025 | Maksym Eristavi, Russian Colonialism 101. How to Occupy a Neighbor and Get Away with It. An Illustrated Guide
Aktualności
2025 | Maksym Eristavi, Russian Colonialism 101. How to Occupy a Neighbor and Get Away with It. An Illustrated Guide
Książka „Russian Colonialism 101. How to Occupy a Neighbor and Get Away with It. An Illustrated Guide" Maksyma Eristavi (IST Publishing) laureatem Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w kategorii „Nagroda specjalna".
- Międzynarodowe Nagrody im. Witolda Pileckiego wręczone. Bilewicz, Marat i Eristavi laureatami V edycji konkursu
Aktualności
Międzynarodowe Nagrody im. Witolda Pileckiego wręczone. Bilewicz, Marat i Eristavi laureatami V edycji konkursu
Podczas gali w czwartek 11 grudnia 2025 r. w auli Instytutu Pileckiego wręczono Międzynarodowe Nagrody im. Witolda Pileckiego. To prestiżowe wyróżnienie przyznane zostało w trzech kategoriach.
- Konferencja z okazji osiemdziesiątej rocznicy Procesu Norymberskiego | Berlin
Aktualności
Konferencja z okazji osiemdziesiątej rocznicy Procesu Norymberskiego | Berlin
3 i 4 grudnia 2025 r. w Instytucie Pileckiego w Berlinie odbyła się międzynarodowa konferencja z okazji osiemdziesiątej rocznicy Procesu Norymberskiego, zorganizowana we współpracy z Instytutem Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.
- Relacja z konferencji „Postawy mniejszości niemieckich w okupowanej Europie (1939-1945). Metody badań, społeczne konteksty i powojenne konsekwencje"
Aktualności
Relacja z konferencji „Postawy mniejszości niemieckich w okupowanej Europie (1939-1945). Metody badań, społeczne konteksty i powojenne konsekwencje"
W dniach 20–21 listopada 2025 r. w Berlinie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa poświęcona problematyce postaw ludności niemieckiej w warunkach okupacji oraz ich powojennych losów.
- Autorka reportażu o Obławie Augustowskiej wyróżniona w konkursie XXVIII Konkursie Stypendialnym im. Jacka Stwory
Aktualności
Autorka reportażu o Obławie Augustowskiej wyróżniona w konkursie XXVIII Konkursie Stypendialnym im. Jacka Stwory
Jury doceniło adekwatną do tematu formę i narrację reportażu Martyny Wojtkowskiej, które nadały historii wyjątkową głębię i spójność. Dokument „Jedna wskazówka” Instytutu Pileckiego opowiada o powojennych losach Ofiar Obławy Augustowskiej i ich bliskich.
- Dokument „Odyseja polska” we Włoskim Instytucie Kultury w Krakowie
Aktualności
Dokument „Odyseja polska” we Włoskim Instytucie Kultury w Krakowie
We wtorek, 5 listopada 2025 r. we wnętrzach Włoskiego Instytutu Kultury przy ul. Grodzkiej w Krakowie odbył się pokaz filmu Instytutu Pileckiego „Odyseja polska” – dokumentu poświęconego losom żołnierzy Armii Andersa.
- Dr Agnieszka Witkowska-Krych laureatką konkursu NCN MINIATURA 9
Aktualności
Dr Agnieszka Witkowska-Krych laureatką konkursu NCN MINIATURA 9
Dr Agnieszka Witkowska-Krych znalazła się wśród laureatów konkursu Narodowego Centrum Nauki MINIATURA 9. Wspiera on działania naukowe realizowane w formie badań wstępnych, kwerendy lub wyjazdu o charakterze naukowym.