Memorandum z Wannsee - Instytut Pileckiego
Memorandum z Wannsee
Poruszając temat KL Gusen, warto przypomnieć dokument, którego sygnatariusze (uczestnicy forum w Wannsee) zaapelowali do społeczności międzynarodowej o przyjęcie polskich wzorców związanych z zarządzeniem i upamiętnieniem obozów koncentracyjnych.
MEMORANDUM
Zebrani na Konsylium Eksperckim – Berlin-Wannsee dnia 7 kwietnia 2017 roku
mając na względzie, że misją UNESCO wyrażoną w Akcie konstytucyjnym przez państwa założycielskie w 1945 r. jest „budowanie pokoju w umysłach ludzi” celem przeciwdziałania powtórzeniu się tragicznych wydarzeń II wojny światowej,
dostrzegając wyjątkowe znaczenie niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau, utworzonego przez nazistowskie Niemcy na terenie okupowanej Polski, pierwotnie dla Polaków i więźniów sowieckich, który w latach 1942-1944 stał się głównym i najważniejszym ośrodkiem zagłady Żydów europejskich,
podkreślając wagę wpisu niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, dokonanego w 1979 roku, jako symbolicznego dla pozostałych byłych obozów i ośrodków zagłady z okresu II wojny światowej utworzonych przez Trzecią Rzeszę,
uznając, że ograniczenie wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jedynie dla Auschwitz-Birkenau wraz z nadaniem mu roli reprezentatywnej dla innych poobozowych Miejsc Pamięci nie zwalnia z refleksji nad ochroną i drogami ukazywania prawdy o najstraszniejszych zbrodniach XX wieku, zwłaszcza unikalnej w dziejach ludzkości zbrodni Holokaustu,
rekomendujemy by w pozostałych największych tego typu obiektach, byłych obozach koncentracyjnych i ośrodkach Zagłady położonych także poza granicami Polski, przyjęto następujące standardy zarządzania polegające na:
- odwzorowaniu ukształtowanych w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu praktyk – wyrażających tak ważne dla UNESCO zasady autentyzmu, zachowania integralności artefaktów i zbiorów archiwalnych oraz współpracy międzynarodowej;
- rozwijaniu działalności edukacyjnej z poszanowaniem prawdy oraz w duchu międzynarodowego dialogu i współpracy;
- gromadzeniu i zachowaniu in situ artefaktów należących do Ofiar (tabliczek indentyfikacyjnych, butów, walizek etc.) i dokumentacji archiwalnej (dokumentów, zdjęć, filmów, map);
- utworzeniu pracowni konserwatorskiej in situ;
- przeprowadzaniu badań archeologicznych we współpracy międzynarodowej i pod opieką rabiniczną;
- funkcjonowaniu na przykładzie Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej ciał doradczych oraz opiniujących, składających się z ekspertów;
- prowadzeniu rzetelnych badań dotyczących zarówno Ofiar, jak i sprawców;
- obowiązku zamieszczania na ekspozycjach stałych, w materiałach informacyjnych oraz na stronach internetowych czytelnej informacji o przynależności narodowościowej i państwowej Ofiar.
Uznanie wymienionych praktyk za uniwersalne w pełni odzwierciedla symboliczną rangę Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau podkreśloną poprzez wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest też warunkiem zachowania pamięci, która powinna być przestrogą i lekcją dla przyszłych pokoleń.
Sygnatariuszami „Memorandum z Wannsee” byli reprezentanci następujących instytucji i organizacji międzynarodowych: Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO, Międzynarodowe Centrum Badań nad Ochroną i Konserwacją Dziedzictwa Kulturowego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Kultury i Komunikacji Republiki Francuskiej, Instytut Yad Vashem, Fundacja Memoire de la Shoah, International Coalition of Sites of Conscience, Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego (obecnie: Instytut Pileckiego), Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Narodowy Instytut Dziedzictwa, muzeum Dom Konferencji w Wannsee.
Zobacz także
- Nominowani do Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego 2025 (piąta edycja)
Aktualności
Nominowani do Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego 2025 (piąta edycja)
Znamy nazwiska autorów książek nominowanych do piątej edycji Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego! Spośród 60 zgłoszonych książek kapituła wyłoniła 12 publikacji, które walczą o nagrody w trzech kategoriach.
- Konkurs na stanowisko Kierownika Oddziału Zamiejscowego Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego w Berlinie
Aktualności
Konkurs na stanowisko Kierownika Oddziału Zamiejscowego Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego w Berlinie
Dyrektor Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego w Warszawie ogłasza konkurs na stanowisko Kierownika Oddziału Zamiejscowego Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego w Berlinie.
- Wizyta przedstawicieli Archiwum Czerkaskiego w Instytucie Pileckiego
Aktualności
Wizyta przedstawicieli Archiwum Czerkaskiego w Instytucie Pileckiego
W poniedziałek, 6 października, odbyło się spotkanie p.o. Dyrektora Instytutu Pileckiego, Karola Madaja, z przedstawicielami Państwowego Archiwum Obwodu Czerkaskiego.
- Saul Dreier i przyjaciele – koncert na setne urodziny
Aktualności
Saul Dreier i przyjaciele – koncert na setne urodziny
28 września 2025 r. Saul Dreier – muzyk urodzony w 1925 roku na krakowskim Podgórzu, ocalały z obozów KL Płaszów, KL Mauthausen-Gusen i KL Linz – świętował swoje setne urodziny pierwszym koncertem w rodzinnym mieście.
- Instytut Pileckiego wyróżniony w 18. edycji plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku
Aktualności
Instytut Pileckiego wyróżniony w 18. edycji plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku
24 września 2025 r. podczas uroczystej gali finałowej w Muzeum Historii Polski, wręczone zostały nagrody w jednym z najważniejszych konkursów dla organizatorów i twórców najciekawszych przedsięwzięć historycznych minionego roku w Polsce.
- Za nami Dni Otwarte w nowej siedzibie Instytutu Pileckiego | FOTORELACJA
Aktualności
Za nami Dni Otwarte w nowej siedzibie Instytutu Pileckiego | FOTORELACJA
9 dni spotkań, debat, warsztatów, pokazów filmowych, wykładów oraz koncert - dziękujemy wszystkim, którzy odwiedzili nowy budynek Instytutu Pileckiego przy ul. Siennej 82 w Warszawie i wzięli udział w programie towarzyszącym jego otwarciu.
- Uroczyste otwarcie nowej siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Siennej 82 w Warszawie
Aktualności
Uroczyste otwarcie nowej siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Siennej 82 w Warszawie
21 września 2025 r. oficjalnie otworzyliśmy nową siedzibę Instytutu Pileckiego przy ul. Siennej 82 w Warszawie.
- Oświadczenie (18 września 2025)
Aktualności
Oświadczenie (18 września 2025)
Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego informuje, że Pani Hanna Radziejowska oraz Pan Mateusz Fałkowski, na mocy zawartego z Instytutem porozumienia, zostają przywróceni do pracy w berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego.
- SIENNA – NOWE OTWARCIE | Kalendarium otwarcia nowej siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Siennej 82 w Warszawie
Aktualności
SIENNA – NOWE OTWARCIE | Kalendarium otwarcia nowej siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Siennej 82 w Warszawie
Warsztaty, gra miejska, debaty, spotkania i pokazy filmów – już od 19 września zapraszamy do udziału w wydarzeniach związanych z otwarciem nowej siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Siennej 82 w Warszawie. Zachęcamy do zapoznania się z programem otwarcia
- Karol Madaj rozpoczął pełnienie obowiązków dyrektora Instytutu Pileckiego. Dr hab. Damian Markowski pełnomocnikiem ds. naukowych
Aktualności
Karol Madaj rozpoczął pełnienie obowiązków dyrektora Instytutu Pileckiego. Dr hab. Damian Markowski pełnomocnikiem ds. naukowych
Nowy p.o. dyrektora Instytutu Pileckiego Karol Madaj zapowiedział na wtorkowym briefingu prasowym, że swoją wizję Instytutu przedstawi po rozpoznaniu sytuacji wewnętrznej.
- Karol Madaj nowym p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Karol Madaj nowym p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, powołała Karola Madaja na stanowisko p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego.
- Dyrektor Karol Madaj oddał hołd rotmistrzowi Pileckiemu
Aktualności
Dyrektor Karol Madaj oddał hołd rotmistrzowi Pileckiemu
Po otrzymaniu nominacji Karol Madaj, nowy dyrektor Instytutu Pileckiego, złożył kwiaty w celi przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, gdzie komuniści więzili Witolda Pileckiego.