Memorandum z Wannsee - Instytut Pileckiego
Memorandum z Wannsee
Poruszając temat KL Gusen, warto przypomnieć dokument, którego sygnatariusze (uczestnicy forum w Wannsee) zaapelowali do społeczności międzynarodowej o przyjęcie polskich wzorców związanych z zarządzeniem i upamiętnieniem obozów koncentracyjnych.
MEMORANDUM
Zebrani na Konsylium Eksperckim – Berlin-Wannsee dnia 7 kwietnia 2017 roku
mając na względzie, że misją UNESCO wyrażoną w Akcie konstytucyjnym przez państwa założycielskie w 1945 r. jest „budowanie pokoju w umysłach ludzi” celem przeciwdziałania powtórzeniu się tragicznych wydarzeń II wojny światowej,
dostrzegając wyjątkowe znaczenie niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau, utworzonego przez nazistowskie Niemcy na terenie okupowanej Polski, pierwotnie dla Polaków i więźniów sowieckich, który w latach 1942-1944 stał się głównym i najważniejszym ośrodkiem zagłady Żydów europejskich,
podkreślając wagę wpisu niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, dokonanego w 1979 roku, jako symbolicznego dla pozostałych byłych obozów i ośrodków zagłady z okresu II wojny światowej utworzonych przez Trzecią Rzeszę,
uznając, że ograniczenie wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jedynie dla Auschwitz-Birkenau wraz z nadaniem mu roli reprezentatywnej dla innych poobozowych Miejsc Pamięci nie zwalnia z refleksji nad ochroną i drogami ukazywania prawdy o najstraszniejszych zbrodniach XX wieku, zwłaszcza unikalnej w dziejach ludzkości zbrodni Holokaustu,
rekomendujemy by w pozostałych największych tego typu obiektach, byłych obozach koncentracyjnych i ośrodkach Zagłady położonych także poza granicami Polski, przyjęto następujące standardy zarządzania polegające na:
- odwzorowaniu ukształtowanych w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu praktyk – wyrażających tak ważne dla UNESCO zasady autentyzmu, zachowania integralności artefaktów i zbiorów archiwalnych oraz współpracy międzynarodowej;
- rozwijaniu działalności edukacyjnej z poszanowaniem prawdy oraz w duchu międzynarodowego dialogu i współpracy;
- gromadzeniu i zachowaniu in situ artefaktów należących do Ofiar (tabliczek indentyfikacyjnych, butów, walizek etc.) i dokumentacji archiwalnej (dokumentów, zdjęć, filmów, map);
- utworzeniu pracowni konserwatorskiej in situ;
- przeprowadzaniu badań archeologicznych we współpracy międzynarodowej i pod opieką rabiniczną;
- funkcjonowaniu na przykładzie Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej ciał doradczych oraz opiniujących, składających się z ekspertów;
- prowadzeniu rzetelnych badań dotyczących zarówno Ofiar, jak i sprawców;
- obowiązku zamieszczania na ekspozycjach stałych, w materiałach informacyjnych oraz na stronach internetowych czytelnej informacji o przynależności narodowościowej i państwowej Ofiar.
Uznanie wymienionych praktyk za uniwersalne w pełni odzwierciedla symboliczną rangę Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau podkreśloną poprzez wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest też warunkiem zachowania pamięci, która powinna być przestrogą i lekcją dla przyszłych pokoleń.
Sygnatariuszami „Memorandum z Wannsee” byli reprezentanci następujących instytucji i organizacji międzynarodowych: Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO, Międzynarodowe Centrum Badań nad Ochroną i Konserwacją Dziedzictwa Kulturowego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Kultury i Komunikacji Republiki Francuskiej, Instytut Yad Vashem, Fundacja Memoire de la Shoah, International Coalition of Sites of Conscience, Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego (obecnie: Instytut Pileckiego), Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Narodowy Instytut Dziedzictwa, muzeum Dom Konferencji w Wannsee.
Zobacz także
- Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Aktualności
Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Instytut Pileckiego oddał hołd bohaterom i bohaterkom Powstania Warszawskiego
- Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Aktualności
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu 1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i Związek Radziecki.
- "Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
Aktualności
"Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
W augustowskim amfiteatrze, nad jeziorem Necko, odbyło widowisko muzyczno-multimedialne. Koncert "Lipcowi '45" był zwieńczeniem organizowanych przez Instytut Pileckiego obchodów 80. rocznicy Obławy Augustowskiej.
- Za nami obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej
Aktualności
Za nami obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej
W dniach 12–19 lipca 2025 roku w Augustowie odbyły się obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej – największej powojennej zbrodni dokonanej na Polakach.
- Porozumienie w sprawie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Porozumienie w sprawie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego
Dyrektorzy Instytutu Pileckiego i Muzeum Auschwitz-Birkenau porozumieli się w sprawie współpracy nad Nagrodą im. Witolda Pileckiego. Nagroda specjalna dzięki wsparciu donatora zostaje przywrócona, a termin nadsyłania prac przedłużony do 31 sierpnia.
- Nie dla fałszowania historii. Instytut Pileckiego odpowiada na tezy Grzegorza Brauna
Aktualności
Nie dla fałszowania historii. Instytut Pileckiego odpowiada na tezy Grzegorza Brauna
- Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
Aktualności
Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
12 lipca 2025 roku Instytut Pileckiego otworzył Dom Pamięci Obławy Augustowskiej.
- Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
Aktualności
Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
10 lipca 2025 roku w siedzibie Instytutu Pileckiego w Augustowie odbyła się konferencja prasowa poświęcona otwarciu Domu Pamięci Obławy Augustowskiej, które odbędzie się 12 lipca.
- Oświadczenie
Aktualności
Oświadczenie
Z ogromnym oburzeniem przyjmujemy słowa Grzegorza Brauna kwestionujące istnienie komór gazowych w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i obozie zagłady Auschwitz-Birkenau.
- Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Aktualności
Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Dziś, 11 lipca 2025 r., prof. Krzysztof Ruchniewicz – Dyrektor Instytutu Pileckiego – złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Augustowie.
- Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
Aktualności
Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
We współpracy z Fundacją Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziliśmy badanie wiedzy o Obławie Augustowskiej.
- Podziękowania dla Pani Marii
Aktualności
Podziękowania dla Pani Marii
30 czerwca 2025 r. Pani Maria Moryc, nasza Główna Księgowa, zakończyła 8-letni okres pracy w Instytucie Pileckiego.