Memorandum o współpracy z Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy - Instytut Pileckiego
Memorandum o współpracy z Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy
11 września 2024 roku Instytut Pileckiego oraz Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy podpisały „Memorandum o współpracy”.
Uwzględniając wagę badań historycznych, muzealnych oraz rozumiejąc ich znaczenie w zakresie upowszechniania i wzmacniania pamięci historycznej dotyczącej reżimów totalitarnych i skutków następstw ich rządów, obie instytucje podjęły pierwsze kroki w kierunku szeroko pojętej współpracy.
W spotkaniu, w Warszawie, wzięli udział:
dr Arūnas Bubnys, dyrektor Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców;
dr Artūras Grickevičius, Działu Badań i Rozpowszechnienia wiedzy o Działaniach Reżimów Okupacyjnych, Departament Badań nad Ludobójstwem i Ruchem Oporu;
Inga Irena Bumažnikova, Dział Badań i Rozpowszechnienia wiedzy o Działaniach Reżimów Okupacyjnych;
dr Wojciech Kozłowski, p.o dyrektor Instytutu Pileckiego;
Krzysztof Wiśniewski, Monika Maniewska, Paulina Kotowska, Paweł Lesisz, Ewelina Czarnowska, Departament Projektów Archiwalnych w Instytucie Pileckiego;
dr Bartłomiej Kapica, dr Jerzy Rohoziński, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami, Instytut Pileckiego.
W trakcie spotkania dyskutowano m.in na temat wspólnych projektów archiwalnych, naukowych, publikacji i współpracy pomiędzy badaczami zatrudnionymi w obydwu instytucjach. Poruszono także kwestię przeciwdziałania dezinformacji i manipulacji historią, których dokonuje Federacja Rosyjska.
Strona litewska została poinformowana o dotychczasowej dobrej współpracy Instytutu Pileckiego z instytucjami litewskimi w ramach zbierania materiału do filmu "Łagier 0331". Produkcja zrealizowana w 2022 r. opowiada o tragicznych losach mieszkańców Wileńszczyzny „wyzwalanych” przez Armię Czerwoną, przyszłych więźniów obozu kontrolno-filtracyjnego NKWD nr 0331 w Kutaisi (reż. Grzegorz Czerniak, Jerzy Rohoziński, Wojciech Saramonowicz). Podczas spotkania omawiano także tematy będące przedmiotem wystąpień naukowców, w ramach II Kongresu Badaczy Historii Polski, Litwy, Ukrainy i Białorusi pt. „Wspólnota historyczna czterech narodów– dziedzictwo idei i perspektywy na przyszłość” odbywającego się w dn. 13-16.09 .2024 w Warszawie (zaprezentowane zostanie wystąpienie nt. litewskich ofiar operacji polskiej NKWD w 1937).
Podczas spotkania strona litewska wyraziła zainteresowanie materiałami z Bundesarchiv dotyczącymi pracy przymusowej mieszkańców Litwy. Omawiano także propozycje współpracy naukowo-wydawniczej.
Informacje o Centrum
Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy to instytut naukowo-badawczy zajmujący się „badaniem ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych na Litwie; badaniem prześladowań lokalnych mieszkańców przez reżimy okupacyjne; badaniem zbrojnego i nieuzbrojonego oporu wobec reżimów okupacyjnych; inicjowaniem oceny prawnej działań organizatorów i wykonawców ludobójstwa; oraz upamiętnianiem bojowników o wolność i ofiar ludobójstwa”
Jednym z jego długoterminowych projektów badawczych jest wielotomowa publikacja nazwisk i biografii ofiar sowieckich i nazistowskich prześladowań, pt. „Ludobójstwo ludności litewskiej”.
W 2020 roku uruchomiono dostęp do bazy danych represjonowanych Litwinów z lat 1940-1953 [www.lietuviaisibire.lt]. Baza zawiera najważniejsze informacje o osobie represjonowanej: imię, nazwisko, rok urodzenia, miejsce zamieszkania w czasie represji, charakter doświadczanych represji, rok, region wygnania lub uwięzienia w ZSRR, losy osoby: wrócił, nie wrócił, zginął na miejscu represji.
Tworząc bazę Centrum korzystało z ankiet dotyczących deportacji rozdawanych przez Komisję Sajudios do zbadania zbrodni stalinowskich. W sumie zgromadzono ponad 150 000 dokumentów dotyczących represji doświadczanych przez ludność litewską, zbrojnego i cywilnego oporu wobec sowieckiego reżimu okupacyjnego.
W Centrum działa także Muzeum Okupacji i Walk o Wolność, mieszczące się w dawnym więzieniu KGB w Wilnie.
Zobacz także
- "Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
Aktualności
"Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
W augustowskim amfiteatrze, nad jeziorem Necko, odbyło widowisko muzyczno-multimedialne. Koncert "Lipcowi '45" był zwieńczeniem organizowanych przez Instytut Pileckiego obchodów 80. rocznicy Obławy Augustowskiej.
- Za nami obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej
Aktualności
Za nami obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej
W dniach 12–19 lipca 2025 roku w Augustowie odbyły się obchody 80. rocznicy Obławy Augustowskiej – największej powojennej zbrodni dokonanej na Polakach.
- Porozumienie w sprawie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Porozumienie w sprawie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego
Dyrektorzy Instytutu Pileckiego i Muzeum Auschwitz-Birkenau porozumieli się w sprawie współpracy nad Nagrodą im. Witolda Pileckiego. Nagroda specjalna dzięki wsparciu donatora zostaje przywrócona, a termin nadsyłania prac przedłużony do 31 sierpnia.
- Nie dla fałszowania historii. Instytut Pileckiego odpowiada na tezy Grzegorza Brauna
Aktualności
Nie dla fałszowania historii. Instytut Pileckiego odpowiada na tezy Grzegorza Brauna
- Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
Aktualności
Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
12 lipca 2025 roku Instytut Pileckiego otworzył Dom Pamięci Obławy Augustowskiej.
- Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
Aktualności
Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
10 lipca 2025 roku w siedzibie Instytutu Pileckiego w Augustowie odbyła się konferencja prasowa poświęcona otwarciu Domu Pamięci Obławy Augustowskiej, które odbędzie się 12 lipca.
- Oświadczenie
Aktualności
Oświadczenie
Z ogromnym oburzeniem przyjmujemy słowa Grzegorza Brauna kwestionujące istnienie komór gazowych w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i obozie zagłady Auschwitz-Birkenau.
- Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Aktualności
Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Dziś, 11 lipca 2025 r., prof. Krzysztof Ruchniewicz – Dyrektor Instytutu Pileckiego – złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Augustowie.
- Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
Aktualności
Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
We współpracy z Fundacją Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziliśmy badanie wiedzy o Obławie Augustowskiej.
- Podziękowania dla Pani Marii
Aktualności
Podziękowania dla Pani Marii
30 czerwca 2025 r. Pani Maria Moryc, nasza Główna Księgowa, zakończyła 8-letni okres pracy w Instytucie Pileckiego.
- Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Aktualności
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu 1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i Związek Radziecki.
- Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
Aktualności
Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
26 czerwca 2025 r. zaprezentowaliśmy raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie”, dokumentujący relacje świadków rosyjskich zbrodni na dzieciach.