Krok czwarty: „opatrzyć na drogę” - Instytut Pileckiego
Krok czwarty: „opatrzyć na drogę”
Upamiętnienie to nie koniec. Podtrzymujemy relacje z bliskimi uhonorowanych przez nas osób, a także dążymy do zintegrowania Rodzin Zawołanych po imieniu. Wiemy, że trudne emocje najlepiej rozumieją osoby obarczone podobnymi doświadczeniami.
Jak rozumieć zwrot „opatrzyć drogę”? Przyjrzyjmy się ponownie fragmentowi wiersza Zbigniewa Herberta Pan Cogito o potrzebie ścisłości:
(…) musimy zatem wiedzieć
policzyć dokładnie
zawołać po imieniu
opatrzyć na drogę (…)
W sensie przenośnym jest to przywrócenie pamięci o zamordowanych: zebranie wszystkich możliwych informacji o okolicznościach ich śmierci, odsłonięcie tablicy, opłakanie zmarłych. Ostatnie pożegnanie i „opatrzenie” na drogę. Tę nieznaną, choć nieuniknioną, wieczną. Ale nietrudno doszukać się też sensu dosłownego. Bo ci, którzy przeżyli, potrzebują opatrzenia ran, które nie chcą się zagoić.
Na upamiętnienia czekają przede wszystkim rodziny ofiar: dzieci, rodzeństwo, wnuki. Do tej pory nikt specjalnie nie interesował się tragicznym losem ich bliskich – jeszcze jedna śmierć, kolejna z setek tysięcy wojennych ofiar. Znamienne jest to, że w każdej rozmowie z potomkami uhonorowanych przez nas osób, przebija się wdzięczność za zainteresowanie losami ich przodków. Dużą rolę odgrywa tu fakt, że projekt Zawołani po imieniu nie kończy się wraz z odsłonięciem tablicy.
Instytut Pileckiego nie tylko podtrzymuje nawiązane relacje, ale również podejmuje działania integrujące to środowisko. Postawiliśmy sobie za cel zjednoczyć rodziny zamordowanych i obdarzyć ich należytym wsparciem. Zorganizowany przez nas zjazd, który miał miejsce 24 listopada w Broku nad Bugiem, stworzył okazję do rozmów z ludźmi o podobnych doświadczeniach.
Spotkanie pokazało, że od żałoby nie da się uciec: trauma, która nigdy nie została przepracowana, skutkowała niechęcią do dzielenia się swoimi wspomnieniami. W efekcie brzemię wydarzeń z przeszłości dziedziczyły kolejne pokolenia. Projekt Zawołaniu po imieniu stał się impulsem do zwierzeń i szczerych rozmów w gronie rodziny: choć swoiste „rozdrapywanie ran” było bolesnym procesem, pomogło rodzeństwu oraz dzieciom ofiar zrzucić z siebie ciężar niewypowiedzianych słów, ukrywanych przez lata historii.
Podczas zjazdu wystosowano również apel o kontynuowanie projektu, bo – jak podkreślają dzieci, wnuki i prawnuki zamordowanych – upamiętnia się bohaterów, nie oprawców (zachęcamy do zapoznania się z listem).
W I Zjeździe Rodzin Zawołanych po imieniu uczestniczyło ponad 100 członków rodzin upamiętnionych przez nas osób. Liczymy na to, że w tym roku uda nam się podwoić liczbę gości!
Zobacz także
- Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
Aktualności
Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
12 lipca 2025 roku Instytut Pileckiego otworzył Dom Pamięci Obławy Augustowskiej.
- Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
Aktualności
Zaproszenie na otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – zapis konferencji prasowej
10 lipca 2025 roku w siedzibie Instytutu Pileckiego w Augustowie odbyła się konferencja prasowa poświęcona otwarciu Domu Pamięci Obławy Augustowskiej, które odbędzie się 12 lipca.
- Oświadczenie
Aktualności
Oświadczenie
Z ogromnym oburzeniem przyjmujemy słowa Grzegorza Brauna kwestionujące istnienie komór gazowych w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i obozie zagłady Auschwitz-Birkenau.
- Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Aktualności
Dyrektor Instytutu Pileckiego składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
Dziś, 11 lipca 2025 r., prof. Krzysztof Ruchniewicz – Dyrektor Instytutu Pileckiego – złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Augustowie.
- Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
Aktualności
Ilu Polaków wie, czym była Obława Augustowska - nowe wyniki badań
We współpracy z Fundacją Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziliśmy badanie wiedzy o Obławie Augustowskiej.
- Podziękowania dla Pani Marii
Aktualności
Podziękowania dla Pani Marii
30 czerwca 2025 r. Pani Maria Moryc, nasza Główna Księgowa, zakończyła 8-letni okres pracy w Instytucie Pileckiego.
- Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Aktualności
Utracone dziedzictwo. Losy polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej
Kwestia losów dóbr kultury podczas II wojny światowej, stanowiąc problem w skali międzynarodowej, dotyczy szczególnie Polski, podzielonej już we wrześniu 1939 roku na dwie strefy okupacyjne administrowane przez Trzecią Rzeszę i Związek Radziecki.
- Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
Aktualności
Prezentacja raportu Centrum Lemkina dokumentującego rosyjskie zbrodnie na dzieciach
26 czerwca 2025 r. zaprezentowaliśmy raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie”, dokumentujący relacje świadków rosyjskich zbrodni na dzieciach.
- Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Aktualności
Konferencja "Formy zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku – Polska na europejskim tle porównawczym (1919-1989)" | CALL FOR PAPERS
Zapraszamy do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej organizowanej przez Instytutu Pileckiego na temat form zaangażowania kobiet w systemach autorytarnych i totalitarnych XX wieku.
- CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Aktualności
CALL FOR PAPERS: The 80th Anniversary of the Nuremberg Trial
Zapraszamy do udziału w konferencji "Unknown Legacies of the Nuremberg Trial: Regional Approaches and Perspectives in East Central Europe".
- Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Aktualności
Raport „Skradzione dzieciństwo. Zbrodnie przeciwko dzieciom popełnione przez wojska rosyjskie” | Centrum Lemkina
Raport zawiera świadectwa ponad 100 obywateli Ukrainy, w tym 12 dzieci, którzy ucierpieli lub byli świadkami zbrodni przeciwko dzieciom na różnych etapach działań wojennych i okupacyjnych podczas rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie w latach 2014-2023.
- Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Aktualności
Głosowanie w plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2024 | Akcja "Nigdy więcej!" nominowana do konkursu!
Ruszyło głosowanie w 18. edycji Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku. Wśród nominowanych inicjatywa „Nigdy więcej!” obejmująca wydarzenia upamiętniające 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej, organizowana przez Instytut Pileckiego.