Rudolf Haunschmied (1966) - Instytut Pileckiego

Medal "Virtus et Fraternitas" / Odznaczeni

Rudolf Haunschmied (1966)

Odznaczony w 2024 roku.

Wiceprzewodniczący Komitetu Pamięci Gusen, aktywista w zakresie propagowania wiedzy o KL Gusen i jego ofiarach.

Dorastający w pobliżu Gusen Rudolf Haunschmied już jako sześcioletni
chłopiec dowiedział się o istnieniu nieopodal niemieckiego nazistowskiego
obozu koncentracyjnego. Zasłyszał to początkowo w domu, od ojca, który uczył w lokalnej szkole średniej. Pamięć o KL Gusen towarzyszyła Rudolfowi przez kolejne lata, do czego przyczyniło się doświadczenie z czasów szkoły podstawowej – przez pierwsze dwa lata nauki jego klasa mieściła się w należących wcześniej do obozu byłych barakach kuchennych SS, które w 1950 roku zostały zaadaptowane na cele szkolne. Będąc nastolatkiem, silnie zaangażował się w prace powstałej w 1979 roku Grupy Roboczej ds. Opieki nad Ojczyzną, Miejscami Pamięci i Historią, która działała na rzecz ochrony pamięci i popularyzacji historii lokalnej. I choć został inżynierem, to większą część swojego życia poświęcił propagowaniu wiedzy o KL Gusen i jego ofiarach.

Swój pierwszy artykuł poświęcony kompleksowi obozowemu opublikował w 1989 roku w wydanej przez Grupę książce. Tekst ten wzbudził ogromne zainteresowanie wśród lokalnej społeczności i sprawił, że Grupa skoncentrowała działania przede wszystkim na historii KL Gusen i podjęła bliższą współpracę z polskimi instytucjami oraz z byłymi więźniami obozu. Swoją aktywnością Rudolf Haunschmied znacznie przyczynił się do zorganizowania w maju 1995 roku pierwszych uroczystych obchodów wyzwolenia KL Gusen. Po utworzeniu w 2008 roku Komitetu Pamięci Gusen objął funkcję wiceprzewodniczącego i wraz z Marthą Gammer doprowadził do objęcia ochroną konserwatorską obszaru obozu oraz do wykupienia przez rząd austriacki od prywatnych właścicieli części poobozowych terenów. W 2023 roku za jego sprawą ukazało się niemieckojęzyczne wydanie wspomnień Jerzego Osuchowskiego, byłego więźnia obozu.

Pani Martha Gammer i Pan Rudolf Haunschmied to osoby niezmiernie
zasłużone dla podtrzymywania pamięci o ofiarach niemieckiego
nazistowskiego obozu koncentracyjnego Gusen na terenie dzisiejszej
Austrii. Ze szczególnym zaangażowaniem i szacunkiem kandydaci
odnosili się i odnoszą do polskich ofiar i byłych więźniów z Polski, od lat
utrzymują także bardzo dobre i przyjazne kontakty z polskimi placówkami
dyplomatycznymi, z byłymi więźniami i ich rodzinami oraz wszystkimi
innymi organizacjami zajmującymi się upamiętnianiem losu Polaków.

Fragment przesłanej Instytutowi Pileckiego opinii Moniki Szmigiel-Turlej, Dyrektor InstytutuPolskiego w Wiedniu w latach 2022–2024.

Zobacz także

  • prof. Władysław Konopczyński (1880—1952)

    odznaczeni

    prof. Władysław Konopczyński (1880—1952)

    Po upadku powstania warszawskiego, wśród tłumu ciągnącego z płonącego miasta znajdowała się rodzina polskiego historyka żydowskiego pochodzenia Ludwika Widerszala. Konopczyński udzielił jej schronienia w Młyniku,gdzie przebywała aż do zakończenia wojny.

  • Antoni Nagórka (1901—1977)

    odznaczeni

    Antoni Nagórka (1901—1977)

    Żydzi z Otwocka zostali przesiedleni do utworzonego w mieście getta. Podczas akcji likwidacyjnej z 1942 r. tysiące z nich zostało zamordowanych lub trafiło do obozu zagłady w Treblince. Nagórkowie przyjęli do swojego domu i uratowali pięciu Żydów.

  • Trofim Danieluk

    odznaczeni

    Trofim Danieluk
    (1880–1960)

    „Widząc grożące niebezpieczeństwo, uciekłem i ukryłem się w łodygach rosnących ziemniaków. Życie zawdzięczam Trofimowi Danielukowi, który na pytanie mordujących Ukraińców powiedział, że już trzy dni nie było mnie w domu” – mówił Władysław Zubkiewicz.