Rudolf Haunschmied (1966) - Instytut Pileckiego
Wiceprzewodniczący Komitetu Pamięci Gusen, aktywista w zakresie propagowania wiedzy o KL Gusen i jego ofiarach.
Dorastający w pobliżu Gusen Rudolf Haunschmied już jako sześcioletni
chłopiec dowiedział się o istnieniu nieopodal niemieckiego nazistowskiego
obozu koncentracyjnego. Zasłyszał to początkowo w domu, od ojca, który uczył w lokalnej szkole średniej. Pamięć o KL Gusen towarzyszyła Rudolfowi przez kolejne lata, do czego przyczyniło się doświadczenie z czasów szkoły podstawowej – przez pierwsze dwa lata nauki jego klasa mieściła się w należących wcześniej do obozu byłych barakach kuchennych SS, które w 1950 roku zostały zaadaptowane na cele szkolne. Będąc nastolatkiem, silnie zaangażował się w prace powstałej w 1979 roku Grupy Roboczej ds. Opieki nad Ojczyzną, Miejscami Pamięci i Historią, która działała na rzecz ochrony pamięci i popularyzacji historii lokalnej. I choć został inżynierem, to większą część swojego życia poświęcił propagowaniu wiedzy o KL Gusen i jego ofiarach.
Swój pierwszy artykuł poświęcony kompleksowi obozowemu opublikował w 1989 roku w wydanej przez Grupę książce. Tekst ten wzbudził ogromne zainteresowanie wśród lokalnej społeczności i sprawił, że Grupa skoncentrowała działania przede wszystkim na historii KL Gusen i podjęła bliższą współpracę z polskimi instytucjami oraz z byłymi więźniami obozu. Swoją aktywnością Rudolf Haunschmied znacznie przyczynił się do zorganizowania w maju 1995 roku pierwszych uroczystych obchodów wyzwolenia KL Gusen. Po utworzeniu w 2008 roku Komitetu Pamięci Gusen objął funkcję wiceprzewodniczącego i wraz z Marthą Gammer doprowadził do objęcia ochroną konserwatorską obszaru obozu oraz do wykupienia przez rząd austriacki od prywatnych właścicieli części poobozowych terenów. W 2023 roku za jego sprawą ukazało się niemieckojęzyczne wydanie wspomnień Jerzego Osuchowskiego, byłego więźnia obozu.
Pani Martha Gammer i Pan Rudolf Haunschmied to osoby niezmiernie
zasłużone dla podtrzymywania pamięci o ofiarach niemieckiego
nazistowskiego obozu koncentracyjnego Gusen na terenie dzisiejszej
Austrii. Ze szczególnym zaangażowaniem i szacunkiem kandydaci
odnosili się i odnoszą do polskich ofiar i byłych więźniów z Polski, od lat
utrzymują także bardzo dobre i przyjazne kontakty z polskimi placówkami
dyplomatycznymi, z byłymi więźniami i ich rodzinami oraz wszystkimi
innymi organizacjami zajmującymi się upamiętnianiem losu Polaków.
Fragment przesłanej Instytutowi Pileckiego opinii Moniki Szmigiel-Turlej, Dyrektor InstytutuPolskiego w Wiedniu w latach 2022–2024.
Zobacz także
- Maria Bazeluk (1903–1956)

odznaczeni
Maria Bazeluk (1903–1956)
W czasie wojny Maria mieszkała z mężem Petro i trójką dzieci w pobliżu wsi Butejki. Kiedy niemiecka polityka wykorzystująca niechęć Ukraińców do Polaków zaczęła przynosić krwawe żniwo, do Bazeluków dochodziły wieści o masakrach UPA na Wołyniu.
- Anna Jelínková (1918–2009)

odznaczeni
Anna Jelínková (1918–2009)
Anna i Jan Jelínkowie w czasie wojny ocalili ponad 40 osób: żydowskie rodziny Fischerów i Fronków, polską rodzinę Siekierskich, Feliksa Zubkiewicza, którego bliscy zginęli z rąk UPA, a także ukraińską rodzinę Łuciuków.
- Petro Bazeluk (1903–1949)

odznaczeni
Petro Bazeluk (1903–1949)
Mykoła Bazeluk mówił, że przed wojną na Wołyniu nie było różnicy, kto jest Ukraińcem, a kto Polakiem. Wszystko zmieniło się w 1943 roku, kiedy to, jak wspominał: „brat poszedł na brata”.


