Kolekcje cyfrowe / Świadkowie Epoki

Józef Żelaśkiewicz

Józef Żelaśkiewicz (ur. 1929 r.), żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej, ps. „Orlik” i „Jaszko”. Widział na własne oczy zbrodnie niemieckie podczas okupacji, m.in. rozstrzelanie sześciu cywilów za nielegalne ubicie świni czy mordowanie młodych kobiet żydowskich za ucieczkę z transportu do getta. Działał jako łącznik w konspiracji, zasłużył się zwłaszcza w lipcu 1944 r., kiedy to przebił się przez niemiecką obławę z rozkazem dowódcy "Słowika" (kpt. Julian Malinowski) do oddziału partyzanckiego "Skrzetuski". Mimo ostrzału ze strony wroga i pościgu dotarł do dowódcy ppor. "Żbika" (Stanisław Jazdowski), za co został potem odznaczony Krzyżem Walecznych. Po wejściu Armii Czerwonej czterech żołnierzy AK z Miechowa zostało wywiezionych w głąb Rosji, wtedy Józef Żelaśkiewicz zaangażował się w drugą konspirację, działał w tzw. Ruchu Oporu Armii Krajowej. Jego zadaniem było m.in. pilotowanie Polaków, którzy przemieszczali się z dawnych Kresów Wschodnich na ziemie zachodnie. Został aresztowany przez UB, jednak udało mu się wyjść po kilku tygodniach. Następnie zaangażował się w szkolenia z obsługi broni dla uczniów Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Miechowie. Aresztowany po raz drugi w 1952, został poddany bardzo brutalnemu śledztwu w Krakowie i Miechowie. Mimo tortur, nie zdradził żadnych tajnych informacji. Dopiero kiedy UB zagroziło aresztowaniem i katowaniem jego matki, wyjawił miejsce, w którym schował posiadany jeszcze od czasów wojny karabin.

#zbrodnie komunistyczne #zbrodnie_niemieckie #okupacja #podziemie_niepodległościowe #zbrodnie_sowieckie #Zagłada_Żydów #konspiracja