W poszukiwaniu tożsamości. Powojenna odbudowa Gdańska i Szczecina oraz jej współczesne echa - Instytut Pileckiego
debata
22.05.2025 (CZW) 18.30
W poszukiwaniu tożsamości. Powojenna odbudowa Gdańska i Szczecina oraz jej współczesne echa
Po wojnie Gdańsk i Szczecin podjęły próbę stworzenia nowej tożsamości poprzez odbudowę i modernizację. Dziś warto zadać pytanie: jak współczesna architektura tych miast odzwierciedla tamte wybory i czy powojenna wizja przetrwała próbę czasu?
Podczas naszego wydarzenia chcielibyśmy zastanowić się, w jaki sposób dzisiejsze pokolenia odnoszą się do dziedzictwa powojennej odbudowy i modernizacji. Czy próba stworzenia nowej, powojennej tożsamości przetrwała próbę czasu, w obliczu odnowionej tęsknoty za przeszłością i przedwojennym wizerunkiem tych miast? W jaki sposób ustalone wówczas zasady są na nowo definiowane w kontekście trwającego rozwoju miast i zagęszczania? I na koniec: co współczesna architektura Gdańska i Szczecina mówi o obecnym postrzeganiu tożsamości tych miast?
Organizatorzy: Instytut Pileckiego w Berlinie, DOM Publishers
Rejestracja: https://forms.gle/8tc7tWCbtEfU76nd6
Dyskusja panelowa z udziałem:
- dr Jakub Gołębiewski, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny
- dr Justyna Borucka, Politechnika Gdańska
- Prof. Uta Pottgiesser, Uniwersytet Technologiczny w Delfcie

Gdańsk i Szczecin to dwa miasta portowe, których urbanistyka i architektura odzwierciedlają złożoną i burzliwą historię dwudziestowiecznej Europy. Po zakończeniu II wojny światowej oba miasta przeszły zmianę przynależności państwowej, której towarzyszyła całkowita wymiana ludności. Nowi mieszkańcy stanęli przed zadaniem odbudowy i przedefiniowania nieznanej im przestrzeni. Zapoczątkowało to proces oswajania się z obcą ziemią, zapuszczania korzeni i konstruowania nowej narracji, która znalazła swój wyraz także w architekturze.
Określając formę i skalę przebudowy, starano się wyeksponować istotne elementy istniejącego krajobrazu kulturowego, podkreślając historyczny związek obu miast z państwem polskim. Zmiana systemu politycznego - w szczególności nacjonalizacja własności - umożliwiła kompleksowe, odgórne podejście do rozwoju przestrzennego, co z kolei miało znaczący wpływ na proces odbudowy.
Jednak pomimo tych podobieństw, rekonstrukcja Gdańska i Szczecina podążała znacząco różnymi ścieżkami. Gdańsk skupił się na odtworzeniu historycznego charakteru budynków na swoim starym mieście, podczas gdy Szczecin zdecydował się na włączenie współczesnej architektury w ten sam kontekst. Decyzje te odcisnęły trwałe piętno na rozwoju przestrzennym obu miast, czego konsekwencje widoczne są do dziś.
Wydarzenie jest częścią projektu "Ćwiczenia nowoczesności" [Exercising Modernity]. Dyskusja będzie prowadzona w języku angielskim.
Zobacz także
- Pokaz filmu "Nie wolno było płakać" | WAKACYJNE CZWARTKI FILMOWE
Wydarzenie
Pokaz filmu "Nie wolno było płakać" | WAKACYJNE CZWARTKI FILMOWE
W każdy wakacyjny czwartek lipca i sierpnia Galeria Instytutu Pileckiego w Domu Bez Kantów zaprasza na specjalne pokazy filmów dokumentalnych, które przybliżają fascynujące, trudne, ale niezwykle ważne historie XX wieku.
- Koncert LIPCOWI'45 poświęcony pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej
Wydarzenie
Koncert LIPCOWI'45 poświęcony pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej
W ramach obchodów 80. rocznicy Obławy Augustowskiej oraz otwarcia Domu Pamięci Obławy Augustowskiej, zapraszamy na koncert LIPCOWI '45.
- Jedna wskazówka, dziesiątki pytań – Obława i jej następstwa oczami rodzin „Lipcowych”
Wydarzenie
Jedna wskazówka, dziesiątki pytań – Obława i jej następstwa oczami rodzin „Lipcowych”
W 80. rocznicę Obławy Augustowskiej zapraszamy na przedpremierowy odsłuch reportażu radiowego "Jedna wskazówka" autorstwa Martyny Wojtkowskiej – poruszającą opowieść o pamięci, tęsknocie i milczeniu, które trwa już dekady.