Początek nowego ładu: Europa 1939–1940 | Międzynarodowa konferencja naukowa - Instytut Pileckiego

80. rocznica wybuchu II wojny światowej była doskonałą okazją do podjęcia naukowej debaty nad tym przełomowym okresem w historii świata.

Od ataku Niemiec na Polskę 1 września 1939 roku do wiosny 1940 roku, gdy Hitler skupił swoją uwagę na kampanii militarnej przeciwko Zachodowi, Europa po raz pierwszy w dziejach doświadczała takiej formuły okupacji i wojny totalnej, której zasadniczym celem było unicestwienie całych narodów i społeczeństw. Nazistowski nowy ład był wdrażany najpierw w Polsce, gdzie też dał się najdotkliwiej we znaki, stanowiąc tym samym zapowiedź przyszłego losu całej Europy. Niemal równocześnie Polska została zaatakowana przez Związek Radziecki, a okupacja sowiecka przyniosła podobny proces niszczenia państwa, masowe deportacje i represje, wkrótce obejmując swym zasięgiem także znaczną część Finlandii i państwa bałtyckie. Studia nad tym okresem mogą posłużyć za punkt wyjścia dla wielu kwestii poruszanych w naszych badaniach naukowych dotyczących historii najnowszej, a także stanowić podstawę do zdefiniowania powszechnego pojmowania wojny.

Podczas konferencji, która miała miejsce w Gmachu Audytoryjnym Wydziału Nauk Politycznych i Społecznych UW, skupiliśmy się na zagadnieniu istoty totalitaryzmu oraz jego rozumieniu przez rządy i społeczności państw alianckich bezpośrednio przed podwójnym atakiem na Polskę oraz w kolejnych miesiącach. Przyjrzeliśmy się skutkom wojny totalnej pojmowanej jako zbiorowa trauma, której doświadczyły ludność cywilna i diaspora żydowska, a także zastanowiliśmy się nad jej wpływem na pamięć i narrację o tym okresie historii. W trakcie konferencji nie zabrakło też miejsca na dyskusję o naszym rozumieniu współczesnego świata w kontekście gwałtownego rozwoju wojskowości i technologii oraz przemian politycznych i społecznych, które niosą zarówno liczne zagrożenia, jak i możliwości.

Aby w pełni zbadać kluczowe wydarzenia i przemiany tego okresu, zaprosiliśmy przedstawicieli wszystkich dyscyplin naukowych. Skoncentrowaliśmy się przede wszystkim na początkowej fazie wojny, ale omówiliśmy też tematy, które pozwalają umiejscowić to zagadnienie w szerszym kontekście czasowym i/lub geograficznym. Chociaż przywiązujemy duże znaczenie do historycznych uwarunkowań września 1939 roku, byliśmy w równym stopniu zainteresowani analizą sposobu, w jaki współcześnie wyrażamy nasze pojmowanie II wojny światowej w różnych dziedzinach nauki, w muzealnictwie i edukacji.

WYKŁADY PRZEWODNIE WYGŁOSILI:

17.09 | Roger Moorhouse: Wojna obronna Polski w 1939 roku. Krwawe preludium
18.09 | prof. Marek Kornat: Pierwsze opinie na Zachodzie o kampanii wrześniowej
19.09 | prof. Stephan Lehnstaedt: Polenfeldzug. Zbrodnie popełnione przeciwko Polsce w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku i ich miejsce we współczesnej pamięci Niemiec

PARTNER: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW

W ramach wydarzeń towarzyszących konferencji, zorganizowaliśmy debatę wokół książki wokół książki „Żelazny Wiatr” autorstwa Petera Fritzsche'a.

Z radością informujemy, że Prezydent RP Andrzej Duda objął patronatem naszą konferencję!