Czekamy na zgłoszenia do 31 maja | Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego. Trzecia Edycja (2023) - Instytut Pileckiego

Już po raz trzeci Instytut Pileckiego wraz z partnerem, Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, ogłasza nabór zgłoszeń do Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego.

Nagrodę otrzymają autorzy najlepszych książek naukowych i reporterskich, które ukazały się w 2022 roku po polsku lub po angielsku i dotykają polskiego doświadczenia dwóch totalitaryzmów. Ponadto, w obliczu dramatycznych wydarzeń rozgrywających się za wschodnią granicą Polski, w tej edycji o nagrodę specjalną rywalizować będą książki na temat trwającej od 2014 roku agresji Rosji na Ukrainę lub ilustrujące protesty w Białorusi po sfałszowanych wyborach prezydenckich w 2020 roku.

IDEA

Witold Pilecki jako patron nagrody literackiej – to myśl daleka od oczywistości. A jednak rotmistrz był nie tylko żołnierzem, konspiratorem, bohaterem, człowiekiem czynu. Jego słynne raporty z Auschwitz-Birkenau dostarczają informacji o sytuacji w obozie, a zarazem – pisane żywym językiem – zawierają jej dogłębną analizę i proponują szerszą humanistyczną refleksję. Zdają relację z konkretnych wydarzeń – zbrodni, których podczas II wojny światowej dokonali Niemcy w okupowanej Polsce. Są jednocześnie świadectwem całej epoki.

Przyznając Międzynarodową Nagrodę im. Witolda Pileckiego, podkreślamy rolę uniwersalnego przesłania, które płynie z doświadczenia dwóch totalitaryzmów w XX wieku. Stawiamy na twórczość pisarską, która podtrzymuje wiarę w fundamentalne wartości: godność człowieka, dążenie do prawdy, gotowość do poświęceń, solidarność z prześladowanymi. Nagroda specjalna trafi w tym roku w ręce autora relacjonującego o wydarzeniach w Ukrainie lub Białorusi. Solidaryzujemy się w ten sposób z Ukraińcami i Białorusinami, którzy walczą o wolność i bronią godności człowieka. Doceniamy pracę tych, którzy dostarczają nam rzetelnych informacji o tej walce i pomagają zrozumieć jej sens.

Honorujemy oryginalne osiągnięcia naukowe, doceniamy także sztukę reportażu w najlepszym wydaniu. Interesują nas książki, za sprawą których pogłębiona refleksja trafia do szerokiego kręgu czytelników.

Nagroda ma charakter międzynarodowy. We wszystkich kategoriach będą nagradzane książki, które ukazały się w językach polskim lub angielskim.

PARTNER

Partnerem nagrody jest Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.

KATEGORIE

1) Naukowa książka historyczna – najlepsza monografia lub synteza na temat polskiego doświadczenia konfrontacji z dwoma totalitaryzmami w XX wieku. Nagradzamy za dobrą dokumentację, oryginalną interpretację i atrakcyjny przekaz.

Pozycje zgłaszane w powyższej kategorii powinny być wydane w 2022 roku w językach polskim lub angielskim oraz opatrzone aparatem naukowym. Mogą zostać także zgłoszone książki, których przekłady na polski lub angielski ukazały się w roku 2022, o ile pierwsze wydanie w języku oryginalnym ukazało się nie wcześniej niż w 2017 roku. Nie będą brane pod uwagę zgłoszenia publikacji zbiorowych, które ukazały się w formie tomów pod redakcją. W przypadku innych książek wieloautorskich mogą zostać zgłoszone tytuły mające maksymalnie dwóch współautorów.

2) Reportaż historyczny – książka, która oferuje czytelnikowi wciągającą opowieść o polskim doświadczeniu konfrontacji z dwoma totalitaryzmami w XX wieku. Oprócz klasycznych reportaży historycznych uwzględniamy w tej kategorii biografie oraz relacje i wspomnienia autorstwa świadków historii. Nagradzamy za szacunek do źródeł, dobrą kompozycję i wiarygodność narracyjną.

Pozycje zgłaszane w powyższej kategorii powinny być wydane w 2022 roku w językach polskim lub angielskim. Mogą zostać także zgłoszone książki, których przekłady na polski lub angielski ukazał się w roku 2022, o ile pierwsze wydanie w języku oryginalnym ukazało się nie wcześniej niż w 2016 roku. W przypadku książek wieloautorskich mogą zostać zgłoszone tytuły mające maksymalnie dwóch współautorów.

3) Nagroda specjalna zostanie w obecnej edycji przyznana za książkę na temat trwającej od 2014 roku agresji Rosji na Ukrainę lub trwających od 2020 roku protestów na Białorusi i związanych z nimi represji. Przy ocenie książek w tej kategorii w sposób szczególny doceniane będą szeroki horyzont refleksji, determinacja w dążeniu do prawdy oraz intuicja śledcza. Do konkursu zgłaszać można książki wydane w latach 2022-2023 w językach polskim lub angielskim (dopuszczalne jest zgłaszanie przekładów). W przypadku książek wieloautorskich mogą zostać zgłoszone tytuły mające maksymalnie dwóch współautorów.
 

ZGŁOSZENIA

Zgłoszenia mogą dokonać autorzy, wydawcy lub osoby prywatne, jak również osoby fizyczne, osoby prawne czy jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej poprzez przesłanie elektronicznej wersji książki (w formacie pdf; jeśli książka ukazała się w formie e-booka, prosimy także o przesłanie plików w formacie epub i mobi)) na adres e-mail: nagroda@instytutpileckiego.pl.
Prosimy również o wskazanie kategorii, w której zgłaszana jest książka.

Termin zgłoszeń upływa 31 maja 2023 roku.

Szczegółowy regulamin konkursu oraz formularz z klauzulą RODO dostępne są w plikach do pobrania.

KAPITUŁA NAGRODY

dr Łukasz Adamski - historyk i politolog, specjalizujący się w historii krajów Europy Wschodniej oraz analizie ich bieżącej sytuacji politycznej. Zastępca dyrektora Centrum Mieroszewskiego. W 2014 roku sprawozdawca Specjalnej Misji Obserwacyjnej OBWE na Ukrainie. Autor m. in. książki Nacjonalista postępowy. Mychajło Hruszewski i jego poglądy na Polskę i Polaków (2011).

prof. Richard Butterwick-Pawlikowski – historyk, znawca dziejów I Rzeczypospolitej. Wykładowca University College London oraz profesor wizytujący w Centrum Europejskim w Natolinie. Autor m.in. książek: Światło i płomień. Odrodzenie i zniszczenie Rzeczypospolitej (1733-1795) (2022) oraz Polska rewolucja a Kościół katolicki, 1788–1792 (2012).

prof. Marek Cichocki – politolog i filozof, specjalista od stosunków polsko-niemieckich oraz integracji europejskiej. Wykładowca Collegium Civitas. Autor m.in. książek Walka o świat (2022) oraz Północ i Południe. Teksty o polskiej kulturze i historii (2018). Laureat m.in. Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza.

dr Piotr Cywiński – historyk, dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz przewodniczący Rady Muzeum - Miejsca Pamięci KL Plaszow. Autor m.in. książek Auschwitz. Monografia człowieka (2022) oraz Marsz śmierci w pamięci ewakuowanych więźniów Auschwitz (2016).

Jack Fairweather – dziennikarz, pisarz i korespondent wojenny. Autor m.in. książek Ochotnik. Prawdziwa historia tajnej misji Witolda Pileckiego (2020) oraz The Good War: Why We Couldn’t Win the War or the Peace in Afghanistan (2014). Zdobywca Costa Book of the Year Award.

prof. Magdalena Gawin - historyk i eseistka, zajmuje się dziejami XIX i XX wieku. Inicjatorka powstania i dyrektor Instytutu Pileckiego, pracownik naukowy Instytutu Historii PAN. Autorka m. in. książek  Spór o równouprawnienie kobiet (1864-1919) (2015) oraz Rasa i nowoczesność. Historia polskiego ruchu eugenicznego (1880-1952) (2003).

prof. Patrycja Grzebyk – prawnik i politolog specjalizująca się w międzynarodowym prawie karnym. Wykładowczyni Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka m.in. książek Cele osobowe i rzeczowe w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego (2018) oraz Criminal Responsibility for the Crime of Aggression (2013). Zdobywczyni Nagrody im. Manfreda Lachsa za najlepszą monografię z zakresu prawa międzynarodowego.

prof. Marek Kornat – badacz polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, sowietolog. Kierownik Pracowni Dziejów Dyplomacji i Systemów Totalitarnych PAN oraz wykładowca Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Autor m.in. Niższość cywilizacyjna wrogiego narodu. Niemieckie dyskursy o Polsce i Polakach 1919–1945 (2020) oraz Józef Beck. Biografia (2020, współautor M. Wołos). Laureat m.in. Nagrody im. Jerzego Giedroycia.

Krzysztof Kosior – przedstawiciel rodziny patrona nagrody, prawnuk Witolda Pileckiego. Uczestnik licznych akcji społecznych oraz edukacyjnych, w szczególności skierowanych do młodzieży.

dr Wojciech Stanisławski – historyk, specjalista w dziedzinie historii Związku Sowieckiego, Europy Środkowej oraz zachodnich Bałkanów. Publikował m.in. w „Aspen Review”, „Nowej Europie Wschodniej”, „Nowych Książkach” i „Rzeczpospolitej”.

prof. Claudia Weber – historyk. Wykładowczyni Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Autorka m.in. Der Pakt. Stalin, Hitler und die Geschichte einer mörderischen Allianz 1939–1941 (2019) oraz Krieg der Täter. Die Massenerschießungen von Katyń (2015).

Spośród książek zgłoszonych do nagrody kapituła wskazuje najpierw 5 nominacji w każdej kategorii, a następnie podejmuje decyzję o przyznaniu nagród oraz ewentualnych wyróżnień (maksymalnie dwa w każdej z kategorii).

ZWYCIĘZCY

Autorzy najlepszych książek w każdej z kategorii otrzymają nagrodę w wysokości 40 tys. zł oraz okolicznościową statuetkę. Autorzy książek wyróżnionych otrzymają nagrodę w wysokości 15 tys. zł. Nagrody i wyróżnienia zostaną wręczone podczas uroczystej gali w listopadzie 2023 roku.

W poprzedniej edycji konkursu Nagrodę Pileckiego otrzymali Joanna Lubecka, Andrzej Brzeziecki i Tomaš Forró.
Przeczytaj relację z zeszłorocznej gali nagrody.

Do pobrania