Nasze podcasty - Instytut Pileckiego
Nasze podcasty
"Zawołani po imieniu" od kuchni, Zbrodnia Katyńska, powstanie w getcie warszawskim, ucieczka Witolda Pileckiego z Auschwitz, zabijanie polskiej inteligencji podczas II wojny światowej - te tematy poruszamy w naszych podcastach.
I. PODCASTY O PROJEKCIE "ZAWOŁANI PO IMIENIU"
Zapraszamy do wysłuchania podcastów, w których osoby zaangażowane w projekt Zawołani po imieniu - Karolina Kolbuszewska, Anna Miszczyk, dr Marcin Panecki i Karol Madaj - opowiadają o swojej pracy "od kuchni".
Część 1.
„Czasem nagranie żyjących świadków pozwala nam dodać więcej szczegółów do tych historii, które w źródłach archiwalnych mogą wyglądać na bardzo suche. Tak jak w przypadku Wacława Budziszewskiego. Mamy jego kartę z KL Stutthof. Tam na tej karcie jest jego "wina". Jest to „zakwaterowanie Żydów”. W tym jednym określeniu, jak wiele jest emocji, które możemy odkryć, jeżeli sięgniemy głębiej w tę historię i porozmawiamy z bratem Wacława Budziszewskiego” – mówi Karol Madaj. O historii, która kryje się za lakonicznym zwrotem „zakwaterowanie Żydów”, opowiada Konstanty Budziszewski, brat upamiętnionego w Nurze Wacława Budziszewskiego.
Część 2.
„Wiele razy oglądałam z rodzinami takie miejsca. Była jesień, obok domu rosły malwy. Zapytałam pani Janiny, czy wie gdzie pan Franciszek ukrywał Żydów. Pokazała mi kopczyk ziemi schowany za bluszczem. W nim małe, drewniane drzwiczki. Taka ciasna piwniczka, ziemianka. Nie sposób sobie wyobrazić, że zmieściłby się w niej dorosły mężczyzna. A właśnie tam znaleźli schronienie trzej spośród kilkunastu ukrywanych przez Franciszka Żydów” - wspomina Anna Miszczyk. W tym podcaście pracownicy Instytutu Pileckiego opowiadają o rozmowach i obrazach, które szczególnie zapadły im w pamięć.
Część 3.
„Wydawałoby się, że kamień to kamień i każdy kamień jest taki sam. Nic w tym bardziej błędnego. Żeby wybrać dobry kamień, czasem trzeba się nieźle najeździć po różnych polach i łąkach” - mówi Karolina Kolbuszewska. Ostatnia część rozmów o kulisach Zawołanych po imieniu to garść anegdot o pracy nad projektem.
II. PODCASTY O ZBRODNI KATYŃSKIEJ
- „O przyczynach, przebiegu i ukrywaniu zbrodni katyńskiej” - vlog dr. Jerzego Rohozińskiego z Instytutu Pileckiego
- Jak doszło do Zbrodni Katyńskiej? - podcast dr. Jerzego Rohozińskiego;
- Polscy jeńcy wojenni w ZSRS - podcast Bartosza Gralickiego z Instytutu Pileckiego;
- Zbrodnia Katyńska w kontekście międzynarodowym - podcast Eryka Habowskiego z Instytutu Pileckiego;
III. PODCAST O WYZWOLENIU BOLONII
21 kwietnia 1945 roku, o 6 rano, do Bolonii wkroczył 9 Batalion Strzelców Karpackich. Na ratuszu zawisła polska flaga, rada miasta przyznała żołnierzom specjalne medale, a sama jednostka zyskała nową nazwę: 9 Boloński Batalion Strzelców Karpackich. O ostatnim „podstępie” żołnierzy niemieckich w Bolonii, przeszkodach, które musieli pokonać polscy żołnierze, a także o tym, dlaczego ocalała zabytkowa zabudowa miasta, opowiada prof. Zbigniew Wawer.
IV. PODCASTY O POWSTANIU W GETCIE WARSZAWSKIM
Jak dziś wspominamy powstanie w getcie warszawskim? Czy ma dla nas znaczenie? Czego może nauczyć nas przykład heroizmu ludności żydowskiej? Oto pytania, które postawiliśmy Michaelowi Schudrichowi, Naczelnemu Rabinowi Polski, a także przedstawicielom izraelskich instytucji edukacyjnych.
Jak Armia Krajowa usiłowała wspierać powstańców? Jak polski rząd na uchodźstwie zareagował na wiadomość o powstaniu? Jaka była reakcja międzynarodowej opinii publicznej? Na te pytania odpowiada dr Marcn Panecki z Instytutu Pileckiego.
V. PODCASTY O UCIECZCE WITOLDA PILECKIEGO Z AUSCHWITZ
Pilecki uciekł z obozu w nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 roku wraz z dwoma więźniami: Janem Redzejem oraz Edwardem Ciesielskim. Wzdłuż toru kolejowego doszli do Soły, a następnie do Wisły, przez którą przepłynęli znalezioną łódką. U księdza w Alwerni dostali posiłek oraz przewodnika. Przez Tyniec, okolice Wieliczki i Puszczę Niepołomicką przedostali się do Bochni, skąd dotarli do Nowego Wiśnicza. Szczegóły tej brawurowej akcji przybliża prof. Witold Stankowski z Instytutu Pileckiego
Witold Pilecki jest jedną z najbardziej znanych osób, które uciekły z Auschwitz. Dziś wiadomo, że próbę ucieczki podjęło co najmniej 802 więźniów, z czego aż połowę stanowili Polacy. Wydostać z obozu udało się m.in. Kazimierzowi Piechowskiemu, który 20 czerwca 1942 roku, wraz z trzema współwięźniami, włamał się do magazynu, w jakim przechowywano m.in. umundurowanie . Zbiedzy wykradli mundury i samochód, a posługujący się biegle językiem niemieckim Piechowski na tyle przekonująco odegrał rolę nazistowskiego oficera, że wyjechał przez punkt kontrolny straży obozowej! Ta iście filmowa opowieść i postać Kazimierza Piechowskiego zainspirowały Katy Carr, brytyjską artystkę, do stworzenia utworu o tej właśnie historii.
VI. KL Gusen - miejsce kaźni polskiej inteligencji
O Intelligenzaktion, „polityce niepamięci”, wielowymiarowości i symbolice KL Gusen, a także jego znaczeniu dla współczesnych Polaków, opowiada prof. Wanda Jarząbek, kierownik projektu „KL Gusen jako miejsce eksterminacji Polaków”, który prowadzony jest przez Instytut Pileckiego.
Rudolf A. Haunschmied jako chłopiec doszedł do wniosku, że austriackie miasteczko St. Georgen skrywa tajemnicę. Okazało się, że w jego klasie mieściła się dawnej kuchnia obozowa: „Szczególnie dobrze pamiętam stare, proste kaloryfery układu centralnego ogrzewania, zwłaszcza że kilka lat później natknąłem się na identyczne grzejniki przy dawnej komorze gazowej w Miejscu Pamięci Mauthausen. Było to dla mnie kluczowe odkrycie – od tego momentu starałem się ustalić, czy istnieje jakiś związek między dawnym obozem Mauthausen i moją salą lekcyjną”. Komitet Pamięci Gusen – stowarzyszenie historyczne, które założył wiele lat później – miało być antidotum na „chorobę niepamięci”, na jaką zapadła lokalna społeczność. Czy Rudolfowi Haunschmiedowi udało się przekonać do swojej inicjatywy nie tylko mieszkańców okolicy, ale przede wszystkim polityków – i to zarówno tych działających na szczeblu lokalnym, jak i ogólnokrajowym? Tego można dowiedzieć się z naszego podcastu.
Zobacz także
- Zmiana na stanowisku dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Zmiana na stanowisku dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
11 kwietnia 2024 r. decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze stanowiska dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego odwołana została dr hab. Magdalena Gawin.
- Instytut dziękuje swojej założycielce
Aktualności
Instytut dziękuje swojej założycielce
Magdalena Gawin założyła Instytut Pileckiego jeszcze jako podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2016 r.
- Radosnych i błogosławionych Świąt Wielkanocnych życzy prof. Magdalena Gawin, dyrektor Instytutu Pileckiego wraz z zespołem
Aktualności
Radosnych i błogosławionych Świąt Wielkanocnych życzy prof. Magdalena Gawin, dyrektor Instytutu Pileckiego wraz z zespołem
- Piątek: Język i historia Polski dla obcokrajowców
Aktualności
Piątek: Język i historia Polski dla obcokrajowców
Zajęcia mają na celu zapoznanie odbiorców uczących się języka polskiego jako obcego z najważniejszymi wydarzeniami z historii Polski poprzez ćwiczenie kompetencji językowych na poziomie A1+/A2.
- Raport „Podoba ci się, nie podoba, cierp, moja piękna – nieukarane zbrodnie. Przemoc seksualna rosyjskich wojsk okupacyjnych wobec ukraińskich kobiet”
Aktualności
Raport „Podoba ci się, nie podoba, cierp, moja piękna – nieukarane zbrodnie. Przemoc seksualna rosyjskich wojsk okupacyjnych wobec ukraińskich kobiet”
Raport przygotowany zespół Centrum Dokumentowania Zbrodni Rosyjskich w Ukrainie im. Rafała Lemkina działający przy Instytucie Pileckiego.
- Świadectwa Centrum Lemkina na Georgetown University w Waszyngtonie
Aktualności
Świadectwa Centrum Lemkina na Georgetown University w Waszyngtonie
7 lutego 2024 r. na Georgetown University w Waszyngtonie odbyła się konferencja poświęcona dokumentowaniu i ściganiu zbrodni wojennych popełnianych na ludności cywilnej przez armię rosyjską w Ukrainie, w której wzięła udział dyrektor Instytutu Pileckiego.
- "Dom Turka". Katownia NKWD i UB w Augustowie
Aktualności
"Dom Turka". Katownia NKWD i UB w Augustowie
Poznaj historię "Domu Turka", w którym powstaje Dom Pamięci Obławy Augustowskiej Instytutu Pileckiego.
- NOWOŚĆ | Książka "Koszykowa róg Stalina"
Aktualności
NOWOŚĆ | Książka "Koszykowa róg Stalina"
Dr hab. Andrzej Zawistowski w swojej nowej książce przedstawia historię Aresztu Wewnętrznego MBP na Koszykowej. Tło opowieści stanowią dzieje najbliższej okolicy oraz losy ludzi, którzy do niego trafili – wśród nich Witold Pilecki.
- Zdrowych, pogodnych, błogosławionych Świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku!
Aktualności
Zdrowych, pogodnych, błogosławionych Świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku!
Zdrowych, pogodnych, błogosławionych Świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku życzy dr hab. Magdalena Gawin, dyrektor Instytutu Pileckiego wraz z zespołem.
- 2023 | Agnieszka Witkowska-Krych, "Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim"
Aktualności
2023 | Agnieszka Witkowska-Krych, "Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim"
Książka Agnieszki Witkowskiej-Krych, "Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim" została laureatem Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w kategorii "naukowa książka historyczna" w 2023 r.
- 2023 | Bartłomiej Noszczak, "Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945)"
Aktualności
2023 | Bartłomiej Noszczak, "Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945)"
Książka Bartłomieja Noszczaka "Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945)" zwyciężyła konkursie Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego w 2023 r. w kategorii II: reportaże historyczne, biografie.
- 2023 | Zbigniew Parafianowicz, Śniadanie pachnie trupem. Ukraina na wojnie
Aktualności
2023 | Zbigniew Parafianowicz, Śniadanie pachnie trupem. Ukraina na wojnie
W 2022 r. w związku z agresją Rosji na Ukrainę, Kapituła konkursu Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego stworzyła kategorię specjalną. W 2023 r. autorem najlepszej książki w tej kategorii został Zbigniew Parafianowicz.