Memorandum z Wannsee - Instytut Pileckiego
Memorandum z Wannsee
Przypominamy dokument, którego sygnatariusze - uczestnicy forum eksperckiego w Wannsee - w kwietniu 2017 roku zaapelowali do społeczności międzynarodowej o przyjęcie polskich wzorców związanych z zarządzeniem i upamiętnieniem obozów koncentracyjnych.
MEMORANDUM
Zebrani na Konsylium Eksperckim – Berlin-Wannsee dnia 7 kwietnia 2017 roku
mając na względzie, że misją UNESCO wyrażoną w Akcie konstytucyjnym przez państwa założycielskie w 1945 r. jest „budowanie pokoju w umysłach ludzi” celem przeciwdziałania powtórzeniu się tragicznych wydarzeń II wojny światowej,
dostrzegając wyjątkowe znaczenie niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau, utworzonego przez nazistowskie Niemcy na terenie okupowanej Polski, pierwotnie dla Polaków i więźniów sowieckich, który w latach 1942-1944 stał się głównym i najważniejszym ośrodkiem zagłady Żydów europejskich,
podkreślając wagę wpisu niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, dokonanego w 1979 roku, jako symbolicznego dla pozostałych byłych obozów i ośrodków zagłady z okresu II wojny światowej utworzonych przez Trzecią Rzeszę,
uznając, że ograniczenie wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jedynie dla Auschwitz-Birkenau wraz z nadaniem mu roli reprezentatywnej dla innych poobozowych Miejsc Pamięci nie zwalnia z refleksji nad ochroną i drogami ukazywania prawdy o najstraszniejszych zbrodniach XX wieku, zwłaszcza unikalnej w dziejach ludzkości zbrodni Holokaustu,
rekomendujemy by w pozostałych największych tego typu obiektach, byłych obozach koncentracyjnych i ośrodkach Zagłady położonych także poza granicami Polski, przyjęto następujące standardy zarządzania polegające na:
- odwzorowaniu ukształtowanych w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu praktyk – wyrażających tak ważne dla UNESCO zasady autentyzmu, zachowania integralności artefaktów i zbiorów archiwalnych oraz współpracy międzynarodowej;
- rozwijaniu działalności edukacyjnej z poszanowaniem prawdy oraz w duchu międzynarodowego dialogu i współpracy;
- gromadzeniu i zachowaniu in situ artefaktów należących do Ofiar (tabliczek indentyfikacyjnych, butów, walizek etc.) i dokumentacji archiwalnej (dokumentów, zdjęć, filmów, map);
- utworzeniu pracowni konserwatorskiej in situ;
- przeprowadzaniu badań archeologicznych we współpracy międzynarodowej i pod opieką rabiniczną;
- funkcjonowaniu na przykładzie Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej ciał doradczych oraz opiniujących, składających się z ekspertów;
- prowadzeniu rzetelnych badań dotyczących zarówno Ofiar, jak i sprawców;
- obowiązku zamieszczania na ekspozycjach stałych, w materiałach informacyjnych oraz na stronach internetowych czytelnej informacji o przynależności narodowościowej i państwowej Ofiar.
Uznanie wymienionych praktyk za uniwersalne w pełni odzwierciedla symboliczną rangę Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau podkreśloną poprzez wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest też warunkiem zachowania pamięci, która powinna być przestrogą i lekcją dla przyszłych pokoleń.
Sygnatariuszami „Memorandum z Wannsee” byli reprezentanci takich instytucji i organizacji międzynarodowych, jak: Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO, Międzynarodowe Centrum Badań nad Ochroną i Konserwacją Dziedzictwa Kulturowego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Kultury i Komunikacji Republiki Francuskiej, Instytut Yad Vashem, Fundacja Memoire de la Shoah, International Coalition of Sites of Conscience, Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego (obecnie: Instytut Pileckiego), Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Narodowy Instytut Dziedzictwa, muzeum Dom Konferencji w Wannsee.
Zobacz także
- Karol Madaj rozpoczął obowiązki dyrektora Instytutu Pileckiego. Dr hab. Damian Markowski pełnomocnikiem ds. naukowych
Aktualności
Karol Madaj rozpoczął obowiązki dyrektora Instytutu Pileckiego. Dr hab. Damian Markowski pełnomocnikiem ds. naukowych
Nowy p.o. dyrektora Instytutu Pileckiego Karol Madaj zapowiedział na wtorkowym briefingu prasowym, że swoją wizję Instytutu przedstawi po rozpoznaniu sytuacji wewnętrznej.
- Karol Madaj nowym p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Aktualności
Karol Madaj nowym p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Marta Cienkowska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, powołała Karola Madaja na stanowisko p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego.
- Dyrektor Karol Madaj oddał hołd rotmistrzowi Pileckiemu
Aktualności
Dyrektor Karol Madaj oddał hołd rotmistrzowi Pileckiemu
Po otrzymaniu nominacji Karol Madaj, nowy dyrektor Instytutu Pileckiego, złożył kwiaty w celi przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, gdzie komuniści więzili Witolda Pileckiego.
- NOWOŚĆ | Terror niemiecki w powiecie Mińsk Mazowiecki 1939–1944. Wojna i rozliczenia
Aktualności
NOWOŚĆ | Terror niemiecki w powiecie Mińsk Mazowiecki 1939–1944. Wojna i rozliczenia
Książka dr Joanny Nikel ukazuje niemiecką politykę okupacyjną w latach 1939–1944 w powiecie Mińsk Mazowiecki.
- Oświadczenie Instytutu Pileckiego o zgłoszeniu do prokuratury i wszczęciu postępowania w sprawie działalności szwajcarskiej filii Instytutu Pileckiego w Rapperswil w latach 2022-2023
Aktualności
Oświadczenie Instytutu Pileckiego o zgłoszeniu do prokuratury i wszczęciu postępowania w sprawie działalności szwajcarskiej filii Instytutu Pileckiego w Rapperswil w latach 2022-2023
W związku z artykułem na tvn24.pl potwierdzamy, że Instytut Pileckiego zgłosił do Prokuratury Okręgowej w Warszawie sprawę dot. działalności filii Instytutu Pileckiego/Pilecki-Institut (Schweiz) GmbH w latach 2022-2023, a ta wszczęła niedawno postępowanie.
- NOWOŚĆ | Józef Lipski jako dyplomata – w świetle dokumentów i wspomnień
Aktualności
NOWOŚĆ | Józef Lipski jako dyplomata – w świetle dokumentów i wspomnień
Książka prof. Marka Konrata przedstawia najważniejsze dokumenty ukazujące życie i pracę ambasadora Józefa Lipskiego (1894–1958) – jednej z najbardziej znaczących postaci polskiej dyplomacji okresu międzywojennego.
- Dr Joanna Kiliszek kierowniczką berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego
Aktualności
Dr Joanna Kiliszek kierowniczką berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego
Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego ogłasza zmianę na stanowisku kierowniczki oddziału w Berlinie.
- Oświadczenie (14.08.2025)
Aktualności
Oświadczenie (14.08.2025)
Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego informuje, że Hanna Radziejowska została odwołana ze stanowiska kierowniczki Oddziału Instytutu Pileckiego w Berlinie z powodów obiektywnych.
- Archiwum UNWCC jest już dostępne online
Aktualności
Archiwum UNWCC jest już dostępne online
450 000 stron dokumentów Komisji Narodów Zjednoczonych ds. Zbrodni Wojennych dostępnych online dzięki Instytutowi Pileckiego.
- Oświadczenie (05.08.2025)
Aktualności
Oświadczenie (05.08.2025)
W związku z ukazaniem się w dzienniku „Rzeczpospolita” artykułu zawierającego nieprawdziwe informacje oraz sugestie i domysły szkalujące Instytut oraz wysiłki jego pracowników na rzecz badania i popularyzowania wiedzy o totalitaryzmach, oświadczamy, że:
- Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Aktualności
Instytut Pileckiego oddaje hołd Powstańcom
Instytut Pileckiego oddał hołd bohaterom i bohaterkom Powstania Warszawskiego
- "Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
Aktualności
"Lipcowi '45" – muzyczna opowieść o Ofiarach Obławy Augustowskiej | fotorelacja
W augustowskim amfiteatrze, nad jeziorem Necko, odbyło widowisko muzyczno-multimedialne. Koncert "Lipcowi '45" był zwieńczeniem organizowanych przez Instytut Pileckiego obchodów 80. rocznicy Obławy Augustowskiej.