Podwójnie wolne. Prawa polityczne kobiet 1918 | relacja z wystawy

Paleolog, Gertz, Kretkowska, Szczerbińska. Poznaj polskie emancypantki, działaczki niepodległościowe i społeczniczki. W stulecie nadania Polkom praw wyborczych przedstawiamy ich niezwykłą drogę do idei wolnej Polski i równych praw kobiet i mężczyzn.

28 listopada 1918 r. Polki dekretem Naczelnika Państwa otrzymały czynne i bierne prawa wyborcze, co postawiło Polskę w szeregu najbardziej demokratycznych i nowoczesnych państw Europy. Co jednak wydarzyło się wcześniej? Jak wyglądała droga, którą musiały przejść kolejne pokolenia kobiet, by 26 stycznia 1919 r. nasze babcie i prababcie z dużych i małych miast, ze szlacheckich dworków i wiejskich chałup udały się w środku mroźnej zimy do urn wyborczych, żeby po raz pierwszy w historii wybrać posłów i co najważniejsze – posłanki?

Wystawa ukazuje niezwykłe biografie Polek żyjących na przełomie XIX i XX wieku oraz pokolenia kobiet walczących o wolną Polskę 1918 roku i podczas wojny polsko-bolszewickiej. Pisarki i emancypantki, żołnierki, społeczniczki i działaczki – wszystkie one mierzyły się z represjami zaborców jako Polki i jako kobiety, dojrzewały i dochodziły różnymi drogami do idei wolnej Polski i równych praw kobiet.

Wernisaż wystawy [28.11.2018]

Stanisława Paleolog, Wanda Gertz, Maria Kretkowska, Aleksandra Szczerbińska, Maria Dulębianka, Maria Konopnicka, Paulina Kuczalska-Reinschmit i wiele innych. Każda z nich mogłaby się stać bohaterką tak popularnych dziś filmów i seriali historycznych, większość została jednak zapomniana. A przecież ich dorobek i życiorysy stanowią część demokratycznej i nowoczesnej historii Polski.

Autorką koncepcji wystawy jest prof. Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego. „Przyznanie kobietom czynnych i biernych praw wyborczych na podstawie dekretu Naczelnika Państwa z 28 listopada 1918 roku, stawiało Polskę w szeregu najbardziej demokratycznych i nowoczesnych państw Europy” – mówi prof. Magdalena Gawin, przypominając, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego we wrześniu 2018 roku włożyło projekt ordynacji wyborczej na listę krajową Pamięci Świata UNESCO. „Tego dnia wolna Polska została na zawsze połączona z ideą równości obywateli wobec prawa” – opowiadała prof. Gawin.

„Podwójnie wolne” – to słowa jednej z sufrażystek, komentującej ukazanie się dekretu z 28 listopada 1918 roku. Fraza ta najtrafniej opisuje doświadczenie Polek: wolnych dzięki odzyskaniu niepodległości i wolnych w prawach obywatelskich. Sto lat minęło od podwójnego zwycięstwa. To dobry moment, by przypomnieć ich twarze i jeszcze raz przytoczyć słowa.

Wystawa była dotąd prezentowana w:

Koncepcja wystawy: prof. Magdalena Gawin
Współpraca kuratorska: Hanna Radziejowska
Opracowanie biogramów: dr Marcin Panecki
Kwerenda archiwalna: Paulina Wiśniewska
Kierownik produkcji: dr Agnieszka Konik
Redakcja: Joanna Adamczyk
Tłumaczenie: Aleksandra Arumińska, Julia Niedzielko, Maciej Zakrzewski
Projektant: zespół wespół
Wykonawca projektu: Pracownia Tryktrak
Partner strategiczny: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego

Wykorzystano zdjęcia z zasobów instytucji:
Biblioteka Narodowa – biblioteka cyfrowa POLONA
Centralne Archiwum Wojskowe
Fundacja Przestrzeń Kobiet- Archiwum Historii Kobiet
Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie
Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku
Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
Muzeum Narodowe w Warszawie
Muzeum Regionalne w Kluczkowicach
Narodowe Archiwum Cyfrowe
Zespół Szkół w Baruchowie
oraz osób prywatnych:
dr Eweliny Kostrzewskiej
Tadeusza Michalaka

Podwójnie wolne. Prawa polityczne kobiet 1918 | relacja z wystawy - Instytut Pileckiego

Wybierz inną przeglądarkę