Polish Paratroopers in Operation Market Garden - Instytut Pileckiego
Polish Paratroopers in Operation Market Garden
Wystawa powstała z okazji 80. rocznicy udziału polskich spadochroniarzy w operacji powietrznodesantowej Market-Garden. Ekspozycja została pokazana pierwszy raz w sierpniu 2024 roku w Airborne Museum w Oosterbeek w Holandii.
Ekspozycja jest wynikiem współpracy Instytutu Pileckiego z Ambasadą Rzeczypospolitej Polskiej w Holandii i Airborne Museum. Powstała również dzięki zaangażowaniu Fundacji Driel-Polen, od lat kultywującej pamięć o udziale 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej w bitwie pod Arnhem.
Ekspozycja opracowana w języku angielskim i holenderskim w przystępny sposób prezentuje kluczowe wydarzenia z dziejów i walk 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej, a także tłumaczy dramatyczne losy Polski w II wojnie światowej, które przywiodły polskich spadochroniarzy do Holandii w 1944 roku.
Historia 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej to też część dramatycznego zderzenia Polaków z totalitaryzmami podczas II wojny światowej. Jej żołnierze, w tym dowódca gen. bryg. Stanisław Sosabowski, byli więźniami niemieckich obozów jenieckich, sowieckich łagrów lub tropionymi uciekinierami z okupowanego kraju. Wielu z nich to byli żołnierze armii gen. Andersa, którzy później ochotniczo zgłosili się do ryzykownej służby w elitarnej jednostce powietrznodesantowej. Nie dane im było wrócić do Polski i wziąć udziału w wyzwalaniu kraju. Niektórzy nigdy do niego nie wrócili i zostając po wojnie na emigracji doznali licznych niesprawiedliwości ze strony byłych sojuszników. Ci, którzy wrócili, byli prześladowani i represjonowani przez władze komunistyczne.
Teksty i wybór zdjęć do wystawy: Wojciech Markert
Autor grafik: Damian Makowski
Szczególne podziękowania dla:
Piotr Samerek i Natalia Zweekhorst z Ambasady RP w Hadze
Ronnie Weijers – dyrektor Ariborne Musuem w Hartenstein
Arno Balussen – prezes Fundacji Driel-Polska
Zdjęcia: Arjan Vrieze Photography
Od 6 sierpnia do 27 października 2024 r. wystawa była pokazywana w Airborne Museum w miejscowości Oosterbeek pod Arnhem. Siedzibą placówki jest budynek dawnego hotelu Hartenstein, w którym podczas bitwy o Arnhem mieścił się sztab brytyjskiej 1. Dywizji Powietrznodesantowej. W jego otoczeniu walczyli także żołnierze z polskiej brygady.