Modernizm – lokalny czy globalny? Architektoniczna awangarda w Polsce i jej międzynarodowe sieci kontaktów - Instytut Pileckiego
Modernizm – lokalny czy globalny? Architektoniczna awangarda w Polsce i jej międzynarodowe sieci kontaktów
Zapraszamy na rozmowę o kontaktach polskich i zachodnich modernistów, o wędrowaniu koncepcji architektonicznych, o relacjach między architekturą i polityką, a także o polskich marzeniach o szklanych domach.
Manifestujące się w architekturze dążenia modernizacyjne stanowią ważny rozdział europejskiej nowoczesności okresu 1918-1939. W takich krajach Europy Środkowo-Wschodniej jak Polska architekturze powierzona została szczególna misja: miała być symbolem nowoczesnego kraju i przeprowadzanych w nich reform społecznych, miała kształtować nowe rytmy życia, stać się polem realizacji ambicji politycznych czy stanowić grunt dla radykalnych eksperymentów artystycznych. Zasięg działania aktywnych w 1. połowie XX w. w Polsce modernistów i modernistek nie ograniczał się jednak do aktywności skupionych na kontekście lokalnym. Stając się częścią międzynarodowego środowiska architektonicznego, polscy architekci i architektki współokreślali kształt ówczesnych ponadnarodowych debat poświęconych nowoczesnej architekturze i urbanistyce.
Aleksandra Kędziorek – historyczka sztuki i architektury, kuratorka. Pracowała w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Fundacji Bęc Zmiana i Muzeum Architektury we Wrocławiu. Prowadzi badania na temat polskiej architektury modernistycznej, którą promuje poprzez wystawy i publikacje w Polsce i na świecie. Była współkuratorką podróżującej wystawy „Oskar Hansen. Forma Otwarta” pokazywanej w Barcelonie, Porto, New Haven, Warszawie i Wilnie (2014-17); kuratorką domu Oskara i Zofii Hansenów w Szuminie (2013-17); współredaktorką książek „Oskar Hansen—Opening Modernism: On Open Form Architecture, Art and Didactics” (z Ł. Rondudą, 2014) i „Archipelag CIAM. Listy Heleny Syrkus” (z K. Uchowicz i M. Wirkus, 2019). Publikuje m.in. w „Autoportrecie” i „Przekroju”. Stypendystka Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Młoda Polska” (2017).
Martin Kohlrausch jest profesorem Europejskiej Historii Polityki na belgijskim Katholieke Universiteit Leuven, gdzie piastuje stanowisko Kierownika Wydziału Historycznego. Jego prace badawcze oraz publikacje koncentrują się na historii ekspertów – w szczególności architektów – a także na wzajemnych powiązaniach mediów i polityki w dwudziestowiecznej historii Europy. Jest autorem publikacji: „Building Europe on Expertise. Innovators, Organizers, Networkers (z Helmuthem Trischlerem, Palgrave, 2014)” oraz „Brokers of Modernity. East Central Europe and the Rise of Modernist Architects. 1910-1950 (Leuven University Press, 2019)”, analizy zbiorowej poświęconej w szczególności polskim architektom modernistycznym, ich doświadczeniom i stawianiu czoła rozłamom w XX wieku.
Zobacz także
- Modlitwa i praca – resocjalizacja w carskim więzieniu #gieldahistorii odc. 49
podcast
Modlitwa i praca – resocjalizacja w carskim więzieniu #gieldahistorii odc. 49
Więzienie na Rakowieckiej w Warszawie – dziś kojarzone z czasami PRL, ale jego historia sięga znacznie dalej. W tym odcinku cofamy się do początków XX wieku, gdy carskie władze budowały tu nowoczesny – jak na tamte czasy – kompleks penitencjarny.
- Lato gniewu 1976: jak podwyżka cen doprowadziła do buntu Polaków? #gieldahistorii odc. 48
podcast
Lato gniewu 1976: jak podwyżka cen doprowadziła do buntu Polaków? #gieldahistorii odc. 48
Dlaczego władze PRL zdecydowały się na drastyczną podwyżkę cen żywności w czerwcu 1976 roku? Co naprawdę stało się po przemówieniu premiera Jaroszewicza?
- „Dolina śmierci” Józefa Żmija – 5 lat w piekle KL Gusen | relacja z dyskusji w DBK
debata
„Dolina śmierci” Józefa Żmija – 5 lat w piekle KL Gusen | relacja z dyskusji w DBK
15 maja 2025 roku, na spotkaniu wokół książki wydanej przez Instytut Pileckiego „Dolina śmierci. Wspomnienia więźnia z obozu koncentracyjnego Gusen” autorstwa Józefa Żmija poznaliśmy historię autora z perspektywy jego syna Mariana Żmija.