Archiwalny know-how: jak opracować, zabezpieczyć i udostępnić zbiory - Instytut Pileckiego
Z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu Twierdza Archiwum. Tym razem zgłębimy temat opracowania, ewidencji, zabezpieczenia i udostępnienia materiałów archiwalnych. Za przykład posłużyła nam historia archiwum KIK-u.
Klub Inteligencji Katolickiej (w skrócie: KIK) jest stowarzyszeniem świeckich katolików, powstałym na fali odwilży październikowej w 1956 roku. Po 1976 roku wielu działaczy KIK-u zaangażowało się w działalność opozycyjną, w tym w tworzenie NSZZ „Solidarność”. Warszawski Klub został utworzony jako pierwszy i był najliczniejszy. W jego ramach spotykało się i współpracowało wiele osób ze opozycji, w tym Tadeusz Mazowiecki.
Od momentu powstania KIK-u działało także jego archiwum, jednak w niezinstytucjonalizowanej formie. Na zbiór składają się akta i dokumenty wytworzone od czasów powstania klubu aż do czasów współczesnych. Przedstawiają one zarówno wewnętrzną działalność klubową organizowaną przez poszczególne sekcje lub władze klubu (odczytową, formacyjna, wychowawczą, turystyczną czy kulturalną), jak i zewnętrzną (kontakty z Kościołem katolickim, władzami państwowymi czy innymi organizacjami katolickimi za granicą). Jednym z przykładów współpracy zagranicznej są kontakty z Akcją Znaku Pokuty (Aktion Sühnezeichen) – organizacją protestancką, której celem było zadośćuczynienie krzywd wyrządzonych przez Niemców w czasie II wojny światowej, a także Pax Romana – Międzynarodową Federacją Intelektualistów Katolickich (Internationalen Bewegung katholischer Intellektueller), jedną z najstarszych organizacji zrzeszających katolików świeckich.
Po paru przeprowadzkach dokumentacja archiwalna KIK-u wymagała uporządkowania, zewidencjonowania i zabezpieczenia. W 2016 r. po raz pierwszy klub uzyskał dotację z Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych (NDAP) na prace archiwalne. Przez kolejne lata trwały systematyczne prace nad zasobem. W wyniku tych prac powstały osobne zespoły zawierające dokumentacje aktową, elektroniczną oraz fotograficzną. Każdy z nich został zabezpieczony i zinwentaryzowany. Powstał także przewodnik po zasobie archiwalnym, który opisuje zawartość poszczególnych serii i podserii.
O tym, jak opracować i rozwinąć archiwum, oraz jak uzyskać dotację z środków publicznych na ten cel, opowiedział Witold Kunicki- Goldfinger, opiekun archiwum KIK-u, odpowiedzialny za kolejne etapy projektu „Rozwój Archiwum Klubu Inteligencji Katolickiej”.
Zobacz także
- Modlitwa i praca – resocjalizacja w carskim więzieniu #gieldahistorii odc. 49
podcast
Modlitwa i praca – resocjalizacja w carskim więzieniu #gieldahistorii odc. 49
Więzienie na Rakowieckiej w Warszawie – dziś kojarzone z czasami PRL, ale jego historia sięga znacznie dalej. W tym odcinku cofamy się do początków XX wieku, gdy carskie władze budowały tu nowoczesny – jak na tamte czasy – kompleks penitencjarny.
- Lato gniewu 1976: jak podwyżka cen doprowadziła do buntu Polaków? #gieldahistorii odc. 48
podcast
Lato gniewu 1976: jak podwyżka cen doprowadziła do buntu Polaków? #gieldahistorii odc. 48
Dlaczego władze PRL zdecydowały się na drastyczną podwyżkę cen żywności w czerwcu 1976 roku? Co naprawdę stało się po przemówieniu premiera Jaroszewicza?
- „Dolina śmierci” Józefa Żmija – 5 lat w piekle KL Gusen | relacja z dyskusji w DBK
debata
„Dolina śmierci” Józefa Żmija – 5 lat w piekle KL Gusen | relacja z dyskusji w DBK
15 maja 2025 roku, na spotkaniu wokół książki wydanej przez Instytut Pileckiego „Dolina śmierci. Wspomnienia więźnia z obozu koncentracyjnego Gusen” autorstwa Józefa Żmija poznaliśmy historię autora z perspektywy jego syna Mariana Żmija.