Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego. Pierwsza Edycja (2021) - Instytut Pileckiego

W 2021 roku przypada 120. rocznica urodzin rotmistrza Witolda Pileckiego. Z tej okazji inaugurujemy Międzynarodową Nagrodę im. Witolda Pileckiego i organizujemy jej pierwszą edycję. Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 30 czerwca.

Nagrodę otrzymają autorzy najlepszych książek naukowych i reporterskich, które ukazały się w minionym roku po polsku lub po angielsku i dotykają polskiego doświadczenia dwóch totalitaryzmów. Ponadto zostanie przyznana nagroda specjalna za książkę, która ukazuje przebieg współczesnych konfliktów zbrojnych i miejsca szczególnego zagrożenia dla godności człowieka.

IDEA

Witold Pilecki jako patron nagrody literackiej – to myśl daleka od oczywistości. A jednak rotmistrz był nie tylko żołnierzem, konspiratorem, bohaterem, człowiekiem czynu. Jego słynne raporty z Auschwitz-Birkenau dostarczają informacji o sytuacji w obozie, a zarazem – pisane żywym językiem – zawierają jej dogłębną analizę i proponują szerszą humanistyczną refleksję. Zdają relację z konkretnych wydarzeń – zbrodni, których podczas II wojny światowej dokonali Niemcy w okupowanej Polsce. Są jednocześnie świadectwem całej epoki.

Przyznając Międzynarodową Nagrodę im. Witolda Pileckiego, podkreślamy rolę uniwersalnego przesłania, które płynie z doświadczenia dwóch totalitaryzmów w XX wieku. Stawiamy na twórczość pisarską, która podtrzymuje wiarę w fundamentalne wartości: godność człowieka, dążenie do prawdy, gotowość do poświęceń, solidarność z prześladowanymi. Ustanawiając nagrodę specjalną dla korespondentów wojennych, podkreślamy znaczenie ich pracy dziś i w przyszłości.

Honorujemy oryginalne osiągnięcia naukowe, doceniamy także sztukę reportażu w najlepszym wydaniu. Interesują nas książki, za sprawą których pogłębiona refleksja trafia do szerokiego kręgu czytelników.

Nagroda ma charakter międzynarodowy. We wszystkich kategoriach będą nagradzane książki, które ukazały się w minionym roku w językach polskim lub angielskim.

PARTNER

Partnerem nagrody jest Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.

KATEGORIE

1) Naukowa książka historyczna – najlepsza monografia lub synteza na temat polskiego doświadczenia konfrontacji z dwoma totalitaryzmami w XX wieku. Nagradzamy za dobrą dokumentację, oryginalną interpretację i atrakcyjny przekaz. 

2) Reportaż historyczny – książka, która oferuje czytelnikowi wciągającą opowieść o polskim doświadczeniu konfrontacji z dwoma totalitaryzmami w XX wieku. Oprócz klasycznych reportaży historycznych uwzględniamy w tej kategorii biografie, zbiory relacji, wspomnień lub korespondencji autorstwa świadków historii. Nagradzamy za szacunek do źródeł, dobrą kompozycję i wiarygodność narracyjną.

3) Nagroda specjalna dla korespondentów wojennych – za książkę, która rzetelnie informuje o przebiegu współczesnych konfliktów zbrojnych lub zdaje relację z miejsc szczególnego zagrożenia dla godności człowieka. Wspieramy tych, którzy – w dobie kryzysu mediów tradycyjnych – podejmują ryzyko, by dostarczać wiedzy, budzić sumienia i nieść przestrogę na przyszłość. Nagradzamy za intuicję śledczą, determinację w dążeniu do prawdy i szeroki horyzont refleksji.

ZGŁOSZENIA

Zgłoszenia mogą dokonać autorzy, wydawcy lub osoby prywatne, jak również osoby fizyczne, osoby prawne czy jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej poprzez przesłanie elektronicznej wersji książki (w formacie pdf) na adres e-mail: nagroda@instytutpileckiego.pl lub trzech egzemplarzy papierowych na adres: Instytut Pileckiego, ul. Sienna 82, 00-815 Warszawa z dopiskiem „Nagroda Pileckiego”. Prosimy również o wskazanie kategorii, w której zgłaszana jest książka.

Termin zgłoszeń upływa 30 czerwca 2021 roku.

Szczegółowy regulamin konkursu oraz formularz z klauzulą RODO dostępne są w plikach do pobrania. 

KAPITUŁA NAGRODY

prof. Richard Butterwick-Pawlikowski – historyk, znawca dziejów I Rzeczypospolitej. Wykładowca University College London oraz profesor wizytujący w Centrum Europejskim w Natolinie. Autor m.in. książek: The Polish-Lithuanian Commonwealth, 1733–1795: Light and Flame (2021) oraz Polska rewolucja a Kościół katolicki, 1788–1792 (2012).

prof. Marek Cichocki – politolog i filozof, specjalista od stosunków polsko-niemieckich oraz integracji europejskiej. Wykładowca Collegium Civitas. Autor m.in. książek Północ i Południe. Teksty o polskiej kulturze i historii (2018) oraz Problem politycznej jedności w Europie (2012). Laureat m.in. Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza.

dr Piotr Cywiński – historyk, dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz przewodniczący Rady Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma. Autor m.in. książek Rampa w pamięci Żydów deportowanych do Auschwitz (2016) oraz Marsz śmierci w pamięci ewakuowanych więźniów Auschwitz (2016).

Jack Fairweather – dziennikarz, pisarz i korespondent wojenny. Autor m.in. książek Ochotnik. Prawdziwa historia tajnej misji Witolda Pileckiego (2020) oraz The Good War: Why We Couldn’t Win the War or the Peace in Afghanistan (2014). Zdobywca Costa Book of the Year Award.

prof. Patrycja Grzebyk – prawnik i politolog specjalizująca się w międzynarodowym prawie karnym. Wykładowczyni Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka m.in. książek Cele osobowe i rzeczowe w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego (2018) oraz Criminal Responsibility for the Crime of Aggression (2013). Zdobywczyni Nagrody im. Manfreda Lachsa za najlepszą monografię z zakresu prawa międzynarodowego.

prof. Marek Kornat – badacz polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, sowietolog. Kierownik Zakładu Dziejów Dyplomacji i Systemów Totalitarnych PAN oraz wykładowca Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Autor m.in. Niższość cywilizacyjna wrogiego narodu. Niemieckie dyskursy o Polsce i Polakach 1919–1945 (2020) oraz Józef Beck. Biografia (2020, współautor M. Wołos). Laureat m.in. Nagrody im. Jerzego Giedroycia.

Krzysztof Kosior – przedstawiciel rodziny patrona nagrody, prawnuk Witolda Pileckiego.

dr Wojciech Stanisławski – historyk, specjalista w dziedzinie historii Związku Sowieckiego, Europy Środkowej oraz zachodnich Bałkanów. Publikował m.in. w „Aspen Review”, „Nowej Europie Wschodniej”, „Nowych Książkach” i „Rzeczpospolitej”.

prof. Claudia Weber – historyk. Wykładowczyni Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Autorka m.in. Der Pakt. Stalin, Hitler und die Geschichte einer mörderischen Allianz 1939–1941 (2019) oraz Krieg der Täter. Die Massenerschießungen von Katyń (2015).

Spośród książek zgłoszonych do nagrody kapituła wskazuje najpierw 5 nominacji w każdej kategorii, a następnie podejmuje decyzję o przyznaniu nagród.

ZWYCIĘZCY

Autorzy najlepszych książek w każdej z kategorii otrzymają nagrodę w wysokości 75 tys. zł oraz okolicznościową statuetkę, które zostaną wręczone na uroczystej gali w listopadzie 2021 roku.

Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Witolda Pileckiego dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Do pobrania