"Dolina śmierci" - 5 lat w piekle Gusen. Spotkanie z synem Józefa Żmija | Czwartki w DBK - Instytut Pileckiego
debata
15.05.2025 (CZW) 18.00
"Dolina śmierci" - 5 lat w piekle Gusen. Spotkanie z synem Józefa Żmija | Czwartki w DBK
5 maja minęła 80. rocznica wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego Mauthausen-Gusen. Z tej okazji zapraszamy na spotkanie poświęcone książce „Dolina śmierci. Wspomnienia więźnia z obozu koncentracyjnego Gusen” autorstwa Józefa Żmija.
Józef Żmij (1897-1972) był uczestnikiem powstań śląskich, burmistrzem Pszczyny w okresie II RP. Po wybuchu wojny stał się ofiarą niemieckich represji. W maju 1940 roku został osadzony w KL Gusen, gdzie spędził pięć lat, aż do wyzwolenia przez amerykański patrol dowodzony przez sierż. Alberta J. Kosieka 5 maja 1945 roku.
Na spotkaniu historię Józefa Żmija poznamy z perspektywy wspomnień jego syna, Mariana Żmija. Opowie on o swoim ojcu, którego poznał dopiero, gdy ten wrócił z obozu.
Podczas spotkania poruszymy również temat niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Gusen — jego historii, warunków życia oraz niewolniczej pracy więźniów. Zastanowimy się również nad miejscem Doliny śmierci w szerokim nurcie tzw. literatury obozowej.
Dolina śmierci to wspomnienia obozowe spisane przez Józefa Żmija niedługo po wyzwoleniu KL Gusen. Są bogate w szczegóły faktograficzne, nie tylko dostarczają informacji na temat codziennego funkcjonowania obozu, lecz także pokazują doświadczenie uwięzionej w nim jednostki, a więc książka przedstawia tematykę niemieckich obozów koncentracyjnych z mikrohistorycznej perspektywy. Wspomnienia te stanowią ważny głos świadka historii, uzupełniają niepełny przekaz o obozie koncentracyjnym Gusen. Nie były publikowane wcześniej, po raz pierwszy zostały wydane w 2024 r. przez Instytut Pileckiego, w opracowaniu naukowym Emilii Dziewieckiej, przy współpracy z synem Józefa Żmija – Marianem Żmijem.
Goście:
- Marian Żmij (ur. 1940 r.) – syn Józefa Żmija, współpracował przy wydaniu wspomnień ojca.
- dr Emilia Dziewiecka – Historyk sztuki, muzealnik, koordynator projektów naukowych i ochrony dziedzictwa
Rozmowę poprowadzi Martyna Wojtkowska z Instytutu Pileckiego.
Zobacz także
- Koncert LIPCOWI'45 poświęcony pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej
Wydarzenie
Koncert LIPCOWI'45 poświęcony pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej
W ramach obchodów 80. rocznicy Obławy Augustowskiej oraz otwarcia Domu Pamięci Obławy Augustowskiej, zapraszamy na koncert LIPCOWI '45.
- Jedna wskazówka, dziesiątki pytań – Obława i jej następstwa oczami rodzin „Lipcowych”
Wydarzenie
Jedna wskazówka, dziesiątki pytań – Obława i jej następstwa oczami rodzin „Lipcowych”
W 80. rocznicę Obławy Augustowskiej zapraszamy na przedpremierowy odsłuch reportażu radiowego "Jedna wskazówka" autorstwa Martyny Wojtkowskiej – poruszającą opowieść o pamięci, tęsknocie i milczeniu, które trwa już dekady.
- Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
Wydarzenie
Otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej
W 80. rocznicę Obławy Augustowskiej zapraszamy na uroczyste otwarcie Domu Pamięci Obławy Augustowskiej – nowego miejsca na muzealnej mapie województwa podlaskiego.