Śmierć szesnastu osób, w tym siedmiorga dzieci, wstrząsnęła całą okolicą. Przez lata historia Ulmów stała się nie tylko częścią lokalnej pamięci, lecz także symbolem śmierci za pomoc Żydom.

Wiktoria i Józef Ulmowie mieszkali wraz z dziećmi na obrzeżach wsi Markowa. Kiedy Niemcy w sierpniu 1942 roku nakazali Żydom opuścić wieś, w ich domu znalazły schronienie żydowskie sąsiadki rodziny - Lea Didner i Gołda Grunfeld oraz Rachela, kilkuletnia córka jednej z kobiet. Po pewnym czasie dołączyli do nich znajomi rodziny Ulmów - mieszkający w Łańcucie Saul Goldman i jego dorośli synowie: Baruch, Mechel, Joachim i Mojżesz. Ukrywani pomagali w gospodarstwie, jednak przez większość czasu przebywali na strychu małego domu Ulmów. Na skutek donosu niemiecka żandarmeria w Łańcucie dowiedziała się o grupie Żydów ukrytej u Ulmów. O świcie 24 marca 1944 r. żandarmi wraz z granatowymi policjantami otoczyli zabudowania rodziny. Następnie Niemcy zamordowali zarówno Żydów jak i Ulmów, nie oszczędzając dzieci i będącej w ciąży Wiktorii. Ofiary zbrodni pochowane zostały w pobliżu miejsca egzekucji. Wkrótce zwłoki rodziny Ulmów przeniesiono na cmentarz parafialny; po wojnie przeniesiono również ciała zamordowanych Żydów: spoczywają na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmów w Jagielle-Niechciałce.

Rodzina Ulmów, podobnie jak niektórzy „Zawołani po Imieniu”, została uhonorowana tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. 10 września
2023 roku, decyzją papieża Franciszka, Ulmowie zostali wyniesieni na ołtarze jako błogosławieni. Śmierć szesnastu osób, w tym siedmiorga dzieci, wstrząsnęła okolicą. Przez lata historia Ulmów stała się nie tylko częścią lokalnej pamięci, lecz także symbolem śmierci za pomoc Żydom. Dlatego w niedzielę 3 września 2023 r., w Sadzie Pamięci przy Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej w Markowej na Podkarpaciu, odsłonięto tablicę, która symboliczne włączyła do programu „Zawołani po imieniu” rodzinę Józefa i Wiktorii Ulmów.

Kliknij tutaj, aby zapoznać się z relacją z odsłonięcia tablicy „ZAWOŁANYM PO IMIENIU” w Muzeum Polaków Ratujących Żydów w Markowej.