Wola 1944: Wymazywanie - Instytut Pileckiego

Ekspozycja poświęcona jest ludobójstwu na Woli dokonanym na ludności cywilnej w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego. Wystawa opiera się na zbiorze ponad stu fotografii zgromadzonych w ramach śledztwa w sprawie głównego sprawcy zbrodni.

Wystawa opowiada o nieudanym rozliczeniu Heinza Reinefartha - Grupenführera SS, dowódcy niemieckich formacji, które w pierwszych dniach sierpnia 1944 roku wymordowały kilkudziesięciu tysięcy cywilnych mieszkańców warszawskiej Woli. Po wojnie Reinefarth w RFN został burmistrzem kurortu Westerland na wyspie Sylt i deputowanym do Landtagu w Szlezwiku-Holsztynie, pracował jako adwokat, cieszył się szacunkiem. Mimo wielu starań, nigdy nie udało się pociągnąć go do odpowiedzialności.

Wystawa „Wola 1944: Wymazywanie. Zdjęcia ze śledztwa w sprawie Heinza Reinefartha” opiera się ona na zbiorze ponad stu fotografii, które zostały zgromadzone w aktach śledztwa, prowadzonego w sprawie Reinefartha przez prokuraturę we Flensburgu w latach 1961-1967. Była to najpoważniejsza próba i ostatnia szansa, aby osądzić głównego sprawcę zbrodni na Woli – niestety, zakończona niepowodzeniem. Zdjęcia, zeznania świadków, materiały dowodowe i wypowiedzi śledczych układają się w retrospektywną opowieść o losie mieszkańców Woli w pierwszych dniach sierpnia 1944 r. Odsłaniają także kulisy działania powojennego niemieckiego wymiaru sprawiedliwości, który nawet na przełomie lat 50. i 60., kiedy podejmowano pewne próby osądzenia sprawców, i nawet w przypadku najbardziej ewidentnych zbrodni okazał się rażąco nieskuteczny.

Organizacja wystawy była możliwa dzięki wieloletnim badaniom Hanny Radziejowskiej nad sprawą Reinefartha oraz rozbudowanemu programowi archiwalnemu Instytutu Pileckiego, w ramach którego na skalę masową są digitalizowane dokumenty na temat polskiego doświadczenia dwóch totalitaryzmów pochodzące z archiwów polskich i zagranicznych.

Wystawa była pokazywana w Warszawie, Gdańsku, Berlinie, Szlezwiku-Holsztynie.