Związek Sowiecki – pokojowe państwo na peryferiach czy potencjalny agresor? | Wielkie pytania o wiek XX - Instytut Pileckiego
Związek Sowiecki – pokojowe państwo na peryferiach czy potencjalny agresor? | Wielkie pytania o wiek XX
Wykład stanowi część cyklu wykładów otwartych zatytułowanego "Dlaczego II wojna światowa zaczęła się w Polsce? Ład wersalski a pokój w Europie", prowadzonych przez prof. Marka Kornata.
Zamysłem cyklu nie jest przedstawienie historii stosunków międzynarodowych w dwudziestoleciu międzywojennym, ale polemiczne spojrzenie na utarte opinie i interpretacje dotyczące genezy II wojny światowej. Obrony wymaga ład wersalski, który historiografie rosyjska i wielu narodów zachodnich obarczają odpowiedzialnością za nową wojnę – jeszcze okrutniejszą niż pierwsza. Małe państwa, powstałe w następstwie krachu imperiów (Niemiec, Rosji i Austro-Węgier), często uważane są za źródło bałkanizacji Europy i chaosu, który doprowadził do katastrofy. Locarno i appeasement wciąż mają swoich obrońców. Związek Sowiecki bywa postrzegany jako pokojowe państwo na uboczu Europy. II wojna światowa jawi się konfliktem wywołanym przez Hitlera – działającego w pojedynkę nieobliczalnego dyktatora, podczas gdy w rzeczywistości sowiecka Rosja udzieliła mu istotnego wsparcia, o czym niewielu pamięta.
Na kolejnych spotkaniach zastanawialiśmy się nad przyczynami wielkiego konfliktu światowego i podjęliśmy polemikę z utartymi a czasami błędnymi opiniami. Nie można dziś zaoferować nowych ustaleń co do faktów – te przecież pozostają od dawna znane. Warto jednak podjąć próbę nowej interpretacji kwestii po stokroć rozpatrywanych przez historyków. Badanie problematyki stosunków międzynarodowych w XX wieku zeszło w polskiej nauce na dalszy plan. Chcieliśmy więc do tych spraw powrócić – wspólnie zastanowić się nad prawdziwością tez uznanych za oczywiste, na nowo zinterpretować fakty.
Cykl wykładów:
- Bilans otwarcia: ład wersalski czy wersalsko-ryski.
- Samostanowienie narodów – przejaw sprawiedliwości czy źródło II wojny światowej?
- Locarno – „okrojenie zwycięstwa” czy uspokojenie powojennej Europy?
- Związek Sowiecki – pokojowe państwo na peryferiach czy potencjalny agresor?
- Nowe państwa w Europie – czynnik destabilizacji?
- Czy Niemcy Hitlera można było powstrzymać?
- Appeasement – uczciwa oferta czy wielkie złudzenie?
- Sprzysiężenie dwóch totalitaryzmów. Czy świat mógł uniknąć 23 sierpnia 1939 roku?
Prof. Marek Kornat (Instytut Historii PAN, Wydział Prawa i Administracji UKSW) – historyk i sowietolog. Zajmuje się historią dyplomacji i stosunków międzynarodowych w XX wieku oraz dziejami polskiej i zachodniej myśli politycznej i sowietologii. Gościł naukowo m.in. w Centre national de la recherche scientifique w Paryżu, na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku i w Leibniz-Institut für Europäische Geschichte w Moguncji. Laureat licznych nagród i stypendiów. Wydał m.in. Bolszewizm – totalitaryzm – rewolucja – Rosja. Początki sowietologii i studiów nad systemami totalitarnymi w Polsce (1918-1939) (2003-2004), Polityka zagraniczna Polski 1938–1939. Cztery decyzje Józefa Becka (2012).
Wielkie pytania o wiek XX – cykl wykładów otwartych organizowanych przez Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami na przestrzeni 2017 roku. Projekt stanowił nawiązanie do praktyki życia akademickiego w krajach anglosaskich. Uczeni zaproszeni do wygłoszenia cyklu wykładów, będących całościowym, autorskim ujęciem pewnego generalnego problemu badawczego, na kolejnych spotkaniach stopniowo konfrontowali swoje tezy z publicznością. Wykłady pozwalały śledzić i uczestniczyć w procesie narodzin wybitnych dzieł, które często wchodzą do kanonu światowej humanistyki. Autorzy specjalizujący się w różnych dziedzinach podejęli próbę syntetycznego spojrzenia na jedno z fundamentalnych zagadnień, kluczowych dla zrozumienia wieku XX i polskiego doświadczenia dwóch totalitaryzmów. Na podstawie wykładów powstaną książki, które zostaną wydane nakładem Instytutu.
Zobacz także
- Od pańszczyzny do wolności, czyli polscy chłopi i ich ziemia #gieldahistorii odc. 43
podcast
Od pańszczyzny do wolności, czyli polscy chłopi i ich ziemia #gieldahistorii odc. 43
Witajcie w Borzykowie – miejscu, w którym dziś przebiega tylko granica między gminami, ale które jeszcze nie tak dawno rozdzielało dwa imperia: Prusy i Rosję. W tym odcinku cofniemy się do XIX wieku – epoki, która ukształtowała nie tylko granice, ale też n
- Kradzież w majestacie prawa – tak uwłaszczała się nomenklatura #giełdahistorii odc. 43
podcast
Kradzież w majestacie prawa – tak uwłaszczała się nomenklatura #giełdahistorii odc. 43
W cieniu Okrągłego Stołu rodził się nowy system. Ale czy dla wszystkich? W tym odcinku przyglądamy się mechanizmowi, który stał się jednym z największych przemilczanych skandali przełomu lat 80. i 90. – uwłaszczeniu nomenklatury.
- Mit, rekord i śmierć. Herosi komunistycznej utopii #giełdahistorii odc. 42
podcast
Mit, rekord i śmierć. Herosi komunistycznej utopii #giełdahistorii odc. 42
Czy socjalistyczni przodownicy pracy naprawdę byli bohaterami? A może ofiarami propagandy? W tym odcinku przyjrzymy się z bliska narodzinom i upadkowi mitu przodownictwa pracy w Związku Sowieckim i Polsce Ludowej.