„W Nowej Zelandii zaczyna się dzień” – Szach się uśmiecha (odc. 5) - Instytut Pileckiego
„W Nowej Zelandii zaczyna się dzień” to poruszająca historia dzieci, które w czasie II wojny światowej po traumatycznych przeżyciach na zesłaniu w ZSRR znalazły dom w Nowej Zelandii.
Audioserial autorstwa Martyny Wojtkowskiej to wspólna produkcja Studia Reportażu Polskiego Radia i Instytutu Pileckiego.
Dzieci z Pahiatua to grupa 733 polskich sierot, które po kilkuletniej tułaczce przez ZSRR, Persję i Indie trafiły do obozu nieopodal miejscowości Pahiatua w Nowej Zelandii. W sensie formalnym zostały pierwszymi uchodźcami w tym państwie. Ówczesny rząd w Wellingtonie pokrył koszty ich utrzymania. Miejsce szybko zostało nazwane małą Polską, a geograficzny koniec świata stał się dla polskich dzieci nowym początkiem. Obóz funkcjonował do 1949 roku. Po jego zamknięciu dzieci wysyłano do szkół z internatem. Większość z nich została w Nowej Zelandii na stałe, część wróciła do Polski lub wyjechała do innych krajów.
Piąty odcinek to „Szach się uśmiecha”. Po przeprowadzeniu kilkunastu wywiadów Martyna Wojtkowska zapisuje w notesie z podróży: „W tych rozmowach jest tyle śmierci, że przestaje mnie ona wzruszać”. Bohaterowie audioserialu podczas tułaczki do Nowej Zelandii przywykli do tego, że ktoś umiera. Widzieli ciała porzucane w szczerym polu. Rozstawali się z bliskimi w nienazwanych miejscach. Jak oswoić takie uczucia? Jak z nimi żyć, zakładać rodziny, wychowywać dzieci?
Martyna Wojtkowska – autorka
Janusz Deblessem i Bartosz Panek – opieka redakcyjna
Artur Giordano – muzyka
Magdalena Czajkowska i Michał Czajkowski – realizacja dźwięku
Damian Makowski – oprawa graficzna
Jakub Tarka – montaż
Zobacz także
- Jak komuniści rozdali chłopom ziemię, czyli reforma rolna 1944 – #gieldahistorii odc. 41
podcast
Jak komuniści rozdali chłopom ziemię, czyli reforma rolna 1944 – #gieldahistorii odc. 41
Dobrzyniówka – to właśnie tutaj rozpoczęła się jedna z największych przemian społecznych w powojennej Polsce. We wrześniu 1944 roku, dwa dni po ucieczce ostatniego właściciela, folwark w Dobrzyniówce jako pierwszy w kraju został przejęty pod reformę rolną.
- Chaimki i rumki – historia waluty getta łódzkiego #giełdahistorii odc. 40
podcast
Chaimki i rumki – historia waluty getta łódzkiego #giełdahistorii odc. 40
Litzmannstadt Ghetto, jedno z największych gett stworzonych przez Niemców w czasie II wojny światowej, było miejscem wyjątkowym również pod względem ekonomicznym – to tam po raz pierwszy wprowadzono odrębną walutę dla Żydów, tzw. chaimki lub rumki.
- Katyń: prawda, kłamstwa i pamięć | Rozmawiają dr Bartłomiej Bydoń i dr hab. Andrzej Zawistowski
podcast
Katyń: prawda, kłamstwa i pamięć | Rozmawiają dr Bartłomiej Bydoń i dr hab. Andrzej Zawistowski
Katyń stał się symbolem stalinowskich zbrodni przeciwko ludzkości, dokonanych na polskich jeńcach wojennych.