Polski uran – niezwykła kopalnia w Kletnie #giełdahistorii odc. 25 - Instytut Pileckiego
Złoża uranu odkryto na terenie Dolnego Śląska w XIX wieku, kiedy zastosowanie pierwiastka nie było jeszcze znane. Ruda uranu stała się strategicznym surowcem dopiero w wyniku odkryć naukowych z przedednia II wojny światowej.
Po wojnie Sowieci rozpoczęli intensywne poszukiwania źródeł uranu – jednym z nich miały być tajne Zakłady Przemysłowe R-1, czyli polskie kopalnie działające szczególnie na terenie Dolnego Śląska, m.in. kopalnia „Wolność” w Kowarach czy „Kopaliny” w Kletnie. W ramach międzypaństwowej umowy z 1947 roku zakłady rozpoczęły poszukiwanie, wydobycie i eksport rudy uranu do ZSRS.
Jak przebiegała ta współpraca i kto pracował w kopalniach? Z uwagi na tajemnicę broni atomowej zakłady działały pod nadzorem specjalnej jednostki bezpieki, która zajmowała się zwalczaniem prawdziwego i domniemanego szpiegostwa. Kim był pierwszy złapany przez nią szpieg i co się z nim stało? Ile jest prawdy w historii o tym, że pierwsza rosyjska bomba atomowa powstała z sudeckiego uranu?
W nieczynnej kopalni „Kopaliny” w Kletnie o wydobyciu uranu w Polsce opowiada prof. Robert Klementowski z Uniwersytetu Wrocławskiego, zajmujący się historią atomistyki w XX wieku.
Zobacz także
- Modlitwa i praca – resocjalizacja w carskim więzieniu #gieldahistorii odc. 49
podcast
Modlitwa i praca – resocjalizacja w carskim więzieniu #gieldahistorii odc. 49
Więzienie na Rakowieckiej w Warszawie – dziś kojarzone z czasami PRL, ale jego historia sięga znacznie dalej. W tym odcinku cofamy się do początków XX wieku, gdy carskie władze budowały tu nowoczesny – jak na tamte czasy – kompleks penitencjarny.
- Lato gniewu 1976: jak podwyżka cen doprowadziła do buntu Polaków? #gieldahistorii odc. 48
podcast
Lato gniewu 1976: jak podwyżka cen doprowadziła do buntu Polaków? #gieldahistorii odc. 48
Dlaczego władze PRL zdecydowały się na drastyczną podwyżkę cen żywności w czerwcu 1976 roku? Co naprawdę stało się po przemówieniu premiera Jaroszewicza?
- „Dolina śmierci” Józefa Żmija – 5 lat w piekle KL Gusen | relacja z dyskusji w DBK
debata
„Dolina śmierci” Józefa Żmija – 5 lat w piekle KL Gusen | relacja z dyskusji w DBK
15 maja 2025 roku, na spotkaniu wokół książki wydanej przez Instytut Pileckiego „Dolina śmierci. Wspomnienia więźnia z obozu koncentracyjnego Gusen” autorstwa Józefa Żmija poznaliśmy historię autora z perspektywy jego syna Mariana Żmija.