Komunizm vs faszyzm – dr Paweł Libera o listach F. Fureta i E. Noltego #rozmowyoksiazkach odc. 8 - Instytut Pileckiego
Komunizm vs faszyzm – dr Paweł Libera o listach F. Fureta i E. Noltego #rozmowyoksiazkach odc. 8
W ósmym odcinku „Rozmów o książkach” prezentujemy książkę „Wroga bliskość. Komunizm i faszyzm w XX wieku.
Korespondencja” – zbiór listów François Fureta i Ernsta Noltego – wydaną przez Instytut Pileckiego w 2022 roku w przekładzie Zofii Litwinowicz-Krutnik i Kamila Markiewicza.
Gościem Jakuba Moroza jest dr Paweł Libera – historyk, pracownik Biura Badań Historycznych IPN i Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. W słynnej pracy „Przeszłość pewnego złudzenia. Esej o idei komunistycznej w XX w.” François Furet skomentował poglądy Ernsta Noltego na temat faszyzmu, nazizmu i komunizmu. Tak zaczęła się znajomość obu historyków i trwająca w latach 1996–1997 wymiana listów, które zostały zebrane w tej książce. „Wroga bliskość” jest zapisem spotkania dwóch wybitnych intelektualistów, którzy – w osobistej formie, dalekiej od chłodnych akademickich wywodów – rozmawiają o sprawach fundamentalnych. Wychodząc z różnych perspektyw, Furet i Nolte odnajdują podobieństwa i różnice w swoim spojrzeniu na genezę i istotę totalitarnych ideologii. Wskazują również na powody głęboko zakorzenionej niechęci do zestawiania zbrodni komunistycznych i nazistowskich na zachodzie Europy. Fragment listu F. Fureta: „Bez względu na odmienną sytuację historyków niemieckich i francuskich, warunkującą ich zrozumienie XX wieku, jest jasne, że obsesja faszyzmu, a zatem i antyfaszyzmu, została zinstrumentalizowana przez ruch komunistyczny jako narzędzie pozwalające ukryć przed opinią publiczną jego prawdziwe oblicze”. O autorach: François Furet (1927–1997) – francuski historyk, badacz dziejów rewolucji francuskiej oraz komunizmu, profesor Uniwersytetu w Chicago. Po polsku ukazały się m.in. jego książki „Prawdziwy koniec Rewolucji Francuskiej” (1994) oraz „Przeszłość pewnego złudzenia. Esej o idei komunistycznej w XX w.” (1996). Został wybrany na członka Akademii Francuskiej. Ernst Nolte (1923–2016) – niemiecki historyk, badacz dwudziestowiecznych totalitaryzmów, profesor Freie Universität w Berlinie. Do jego najbardziej znanych dzieł należą „Der Faschismus in seiner Epoche” (1963) oraz „Der europäische Bürgerkrieg 1917–1945. Nationalsozialismus und Bolschewismus” (1987). W latach 80. jego opinie dotyczące genezy nazizmu wywołały w Niemczech głośną debatę, określaną mianem sporu historyków (Historikerstreit).
Zobacz także
- Jak komuniści rozdali chłopom ziemię, czyli reforma rolna 1944 – #gieldahistorii odc. 41
podcast
Jak komuniści rozdali chłopom ziemię, czyli reforma rolna 1944 – #gieldahistorii odc. 41
Dobrzyniówka – to właśnie tutaj rozpoczęła się jedna z największych przemian społecznych w powojennej Polsce. We wrześniu 1944 roku, dwa dni po ucieczce ostatniego właściciela, folwark w Dobrzyniówce jako pierwszy w kraju został przejęty pod reformę rolną.
- Chaimki i rumki – historia waluty getta łódzkiego #giełdahistorii odc. 40
podcast
Chaimki i rumki – historia waluty getta łódzkiego #giełdahistorii odc. 40
Litzmannstadt Ghetto, jedno z największych gett stworzonych przez Niemców w czasie II wojny światowej, było miejscem wyjątkowym również pod względem ekonomicznym – to tam po raz pierwszy wprowadzono odrębną walutę dla Żydów, tzw. chaimki lub rumki.
- Katyń: prawda, kłamstwa i pamięć | Rozmawiają dr Bartłomiej Bydoń i dr hab. Andrzej Zawistowski
podcast
Katyń: prawda, kłamstwa i pamięć | Rozmawiają dr Bartłomiej Bydoń i dr hab. Andrzej Zawistowski
Katyń stał się symbolem stalinowskich zbrodni przeciwko ludzkości, dokonanych na polskich jeńcach wojennych.