Głos Bezsilnych | pokaz filmów o Zagładzie - Instytut Pileckiego

W programie tegorocznego pokazu filmowego oddajemy głos ocalonym z Zagłady i jej świadkom – tym, którzy już podczas II wojny światowej starali się dokumentować zbrodnię Holokaustu, a także tym, którzy przekazali swoje relacje dopiero po latach.

W 77. rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau oraz z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu, Instytut Pileckiego zaprasza na kinową premierę filmu dokumentalnego „Świadkowie epoki. Ku Zagładzie”. Podczas pokazu filmów, które łączy tematyka Holokaustu, zaprezentowany zostanie również dokument: „Kto napisze naszą historię” oraz film fabularny: „Śmierć Zygielbojma”.

W programie tegorocznego pokazu filmowego oddajemy głos ocalonym z Zagłady i jej świadkom – tym, którzy już podczas II wojny światowej starali się dokumentować zbrodnię Holokaustu i informować o niej świat, a także tym, którzy przekazali swoje relacje dopiero po latach. Relacje zdają sprawę z faktów, a zarazem niosą uniwersalne przesłanie moralne. Dzięki nim odkrywamy siłę świadectwa tych, którzy w czasie Zagłady byli bezbronni i słabi – stracili swych bliskich i przyjaciół, a sami cudem ocaleli. Zapraszamy do wsłuchania się w ich głos i do rozmowy o tym, jak o tragicznym doświadczeniu polskich Żydów opowiada dziś język filmu.

BEZPŁATNE WEJŚCIÓWKI na każdy z filmów dostępne w kasach Kinoteki. Serdecznie zapraszamy!

ŚWIADKOWIE EPOKI. KU ZAGŁADZIE (2020) | REALIZACJA: INSTYTUT PILECKIEGO | 15.00 | SALA 4

REŻYSERIA I SCENARIUSZ: MAŁGORZATA GRYGIEL, MICHAŁ MIZIOŁEK | POLSKA | 40 MIN

„Pamiętam rozmowę mojej mamy – to mógł być ‘38 rok. Niemcy? Taki kulturalny naród? To było niewyobrażalne….” – mówi Krystyna Budnicka, która w Zagładzie straciła rodziców i siedmioro rodzeństwa.

….i wielu bardzo długo nie mogło uwierzyć – bo Holokaust był zbrodnią zaplanowaną i systematyczną, a jego skala przechodziła ludzkie wyobrażenie. Tych, którzy przeżyli, zostawiła ze wspomnieniami ciążącymi sercu i duszy przez całe życie. To właśnie tymi historiami ocaleni z Zagłady i jej świadkowie podzielili się z twórcami filmu „Świadkowie epoki. Ku Zagładzie”. Z ich opowieści wyłania się obraz okupacji niemieckiej: narastających prześladowań wobec Żydów oraz kolejnych etapów Holokaustu – aż do obozów zagłady.

W filmie, w którym nie znajdziecie zbędnego komentarza, jedynie relacje ocalonych i świadków, zawiera się okrutna prawda o tej zbrodni – jej rozmiar. Co się działo na terenach okupowanych przez Niemców – ale nie tylko w tych największych miastach? Jak wyglądała Zagłada w małych miasteczkach i wsiach? Ilu Żydów nigdy nie dotarło do obozów? O ilu zbrodniach wie tylko lokalna społeczność?

Film „Świadkowie epoki. Ku zagładzie” oddaje głos tym ofiarom, o których cierpieniu wielu z nas nigdy nie miało okazji usłyszeć.

Film powstał w koprodukcji z Filmoteką Narodową - Instytutem Audiowizualnym.

Po seansie zapraszamy na dyskusję z udziałem twórców, Małgorzatą Grygiel oraz Michałem Miziołkiem. Rozmowę poprowadzi dr Mateusz Werner – filozof kultury i filmoznawca z Instytutu Pileckiego.

KTO NAPISZE NASZĄ HISTORIĘ (2018) | 16.45 | SALA 4

REŻYSERIA: ROBERTA GROSSMAN | POLSKA / USA | 95 MIN

„KTO NAPISZE NASZĄ HISTORIĘ” w reżyserii Roberty Grossman to fabularyzowany film dokumentalny o bezprecedensowym przedsięwzięciu – podziemnym Archiwum Getta Warszawskiego powstałym z inicjatywy Emanuela Ringelbluma w 1940 roku, które zajmowało się dokumentowaniem życia w getcie warszawskim. Tzw. Archiwum Ringelbluma wpisane zostało na listę UNESCO „Pamięć Świata” jako zabytek światowego dziedzictwa. Jest ono unikalnym zbiorem dokumentów stanowiących jedno z najważniejszych świadectw o zagładzie Żydów polskich.

Opis ze strony dystrybutora.

ŚMIERĆ ZYGIELBOJMA (2021) | 18.35 | SALA 4

REŻYSERIA: RYSZARD BRYLSKI | POLSKA | 90 MIN

Londyn 1943. Młody brytyjski reporter szuka tematów, które pchnęłyby jego karierę do przodu. Pewnego majowego dnia trafia na sprawę samobójczej śmierci tajemniczego przybysza z Polski. Temat wydawałoby się jakich wiele, ale dziennikarz wiedziony przeczuciem postanawia przyjrzeć się losom zmarłego. Wkrótce okaże się, że trafił na historię tak dramatyczną i wstrząsającą, że cały świat powinien o niej usłyszeć. Zmarły nazywał się Szmul Zygielbojm. W okupowanej Polsce zostawił żonę i troje dzieci, by ruszyć z tajną misją najpierw do Nowego Jorku, a potem do Londynu. Miał donieść przywódcom zachodniego świata o ogromie zbrodni popełnianych przez Niemców na milionach europejskich Żydów. Starania Zygielbojma spotykały się z murem obojętności i niezrozumienia. Zdał sobie sprawę, że nie jest w stanie sprawić, by ktokolwiek ruszył na pomoc jego mordowanym braciom, którzy w akcie ostatecznej desperacji chwycili za broń w warszawskim getcie. Załamany swą bezsilnością, postanowił więc poświęcić życie w nadziei, że taka ofiara nie pozostanie niezauważona. Teraz jego historia jest w rękach młodego dziennikarza, który spróbuje sprawić, by prawda wreszcie ujrzała światło dzienne.

Opis ze strony dystrybutora.

Po seansie zapraszamy na dyskusję o filmach, którą poprowadzi dr Mateusz Werner, filozof kultury i filmoznawca z Instytutu Pileckiego, a jego gośćmi będą:

• dr Bartosz Borys – kierownik Działu Edukacji w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie; historyk, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego; współautor publikacji „Archiwum ważniejsze niż życie” poświęconej losom polskich Żydów w czasie II wojny światowej w dokumentach konspiracyjnej grupy Oneg Szabat;
• Piotr Długołęcki – historyk i redaktor z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych;
• dr Martyna Rusiniak-Karwat – politolog i historyk. Pracuje jako adiunkt w ISP PAN i w OBnT Instytutu Pileckiego. Prowadzi badania dotyczące emigracji Żydów z Polski podczas II wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem wiz Sugihary i ich fałszowania. Jest autorką licznych artykułów i monografii na temat polskich Żydów, w tym: „Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy”, t. 16: „Prasa getta warszawskiego: Bund i Cukunft”, (współautor) Warszawa 2016, Marek Edelman, „Nieznane zapiski o getcie warszawskim” (wstęp i opracowanie), Warszawa 2017.